«Ծերենց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ծնվել է 1822 թվականի սեպտեմբերի 16-ին Կոստանդնուպոլսում:Կոստանդնուպոլսում։ Միջնակարգ կրթությունն ստացել է [[Վենետիկ]]ի [[Մխիթարյան միաբանություն|Մխիթարյան վարժարանում]]։ Ուսումն ավարտելուց հետո հրաժարվել է հոգևոր կոչում ստանալուց և [[1837]] թվականին վերադարձել է [[Կոստանդնուպոլիս]], ծավալել ազգային–լուսավորչական գործունեություն։ 1843 թվականին մեկնել է Կովկաս, այցելել Հայաստան:Հայաստան։ [[1848]] թվականին մեկնել է [[Փարիզ]], ընդունվել [[Սորբոնի համալսարան]]ի բժշկական ֆակուլտետը, միաժամանակ դասավանդել է [[Մուրատ–Ռափաելյան վարժարան]]ում։ Նույն թվականի [[Ֆրանսիա]]կան բուրժուական հեղափոխությունը, իտալական ազգային–ազատագրական շարժումները մեծ ազդեցություն են ունեցել Ծերենցի լուսավորական աշխարհայացքի վրա։

[[1849]] թվականին Ն.Ռուսինյանի, Ծերենցի և այլոց ջանքերով Փարիզում ստեղծվում է «Արարատյան ընկերություն»–ը։ [[1852]] թվականին Ծերենցն ավարտում է [[Պիզայի համալսարան]]ը, [[1853]] թվականին՝ վերադառնում Կոստանդնուպոլիս, հանդես գալիս կրթա–դաստիարակչական բնույթի հրապարակախոսական հոդվածներով, մասնակցում ազգային սահմանադրության մշակմանը, պայքարում դավանաբանական վեճերի դեմ, դառնում հակահասունյան շարժման պարագլուխ։

[[1860]]-ական թվականների սկզբներին, լինելով Կոստանդնուպոլսում կազմակերպված «Բարեգործության ընկերության» հիմնադիրներից մեկը, զբաղվել է հայ ժողովրդի ազատագրական շարժման հարցերով, հարել [[Հարություն Սվաճյան|Սվաճյան]]-[[Միքայել Նալբանդյան|Նալբանդյան]] խմբին։ 1862 թվականի [[Զեյթունի ապստամբություն (1862)|Զեյթունի ապստամբության]] նախօրեին մեկնել է [[Կիլիկիա]], մշա­կու­թա­յինմշակութային, կրթա­կանկրթական աշ­խա­տանքաշխատանք ծա­վա­լե­լուծավալելու, գյու­ղատն­տե­սա­կանգյուղատնտեսական դպրոց բա­ցե­լուբացելու առա­ջադ­րան­քովառաջադրանքով, սա­կայնսակայն քա­ղա­քա­կանքաղաքական հա­լա­ծանք­նե­րիհալածանքների են­թարկ­վե­լովենթարկվելով, հար­կադ­րա­բարհարկադրաբար վերադարձել է Կ.Պո­լիս:Պոլիս։

[[1872]] թվականից ազգային կյանքին նվիրված հոդվածներով աշխատակցել է Մ.Մամուրյանի «Արևելյան մամուլ» հանդեսին։ 1872թ. Գրի­գորԳրիգոր Օտյա­նիՕտյանի միջ­նոր­դու­թյամբմիջնորդությամբ աշ­խա­տան­քիաշխատանքի է ըն­դուն­վելընդունվել Կ. Պոլ­սիՊոլսի հի­վան­դա­նոց­նե­րիցհիվանդանոցներից մե­կումմեկում`

որ­պեսորպես բժիշկ:բժիշկ։ 1874թ. մա­հա­ցելմահացել է կի­նըկինը` իր խնամ­քինխնամքին թող­նե­լովթողնելով 14-ամյա դստե­րըդստերը` Թա­գու­հուն:Թագուհուն։ 1875թ. գար­նա­նըգարնանը, ֆրան­սի­ա­ցիֆրանսիացի կա­թո­լիկկաթոլիկ մայրապետների` քա­ղա­քա­կանքաղաքական հիմք ունե­ցողունեցող բան­սար­կու­թյուն­նե­րիբանսարկությունների հե­տև­ան­քովհետևանքով, հի­վան­դա­նո­ցիհիվանդանոցի

տնօ­րենտնօրեն Հ. Տա­տյա­նըՏատյանը նրան հեռացրել է աշխատանքից, ին­չըինչը նրա հո­գե­կանհոգեկան տա­ռա­պանք­ներնտառապանքներն ավե­լիավելի է ծան­րաց­րել:ծանրացրել։

Ենթարկվելով նոր հալածանքների՝ [[1876]] թվականին բժշկի պաշտոնով մեկնել է թուր­քա­կանթուրքական կա­ռավա­րու­թյանկառավարության աքսորավայրերից մե­կըմեկը հան­դի­սա­ցողհանդիսացող [[Կիպրոս]] կղզի և բնակ­չու­թյանբնակչության ու աք­սո­րյալ­նե­րիաքսորյալների բժիշկ աշ­խատել:աշխատել։ 1878թ. դստեր հետ տեղափոխվել է Թիֆ­լիսԹիֆլիս, որտեղ անցկացրել է կյանքի վերջին տարիները:տարիները։ Նա հա­յոցհայոց պատ­մու­թյունպատմություն է դա­սա­վան­դելդասավանդել Ներ­սի­սյանՆերսիսյան դպրո­ցում:դպրոցում։ Այդ ըն­թաց­քումընթացքում, բնակ­չու­թյա­նըբնակչությանը բժշկա­կանբժշկական օգ­նու­թյունօգնություն ցու­ցա­բե­րե­լուցուցաբերելու առաքելությամբ եղել է Վա­նումՎանում, Ալաշ­կեր­տումԱլաշկերտում, Բա­սե­նումԲասենում և այլուր:այլուր։ Բժշկա­կանԲժշկական և ազ­գայինազգային-հա­սա­րա­կա­կանհասարակական աշ­խույժաշխույժ գոր­ծու­նե­ու­թյանգործունեության զու­գա­հեռզուգահեռ զբաղ­վելզբաղվել է գրա­կանգրական-ստեղծագործական աշ­խա­տան­քով:աշխատանքով։ Մա­հա­ցելՄահացել է 1888թ. փետր­վա­րիփետրվարի 17-ին Թիֆ­լի­սումԹիֆլիսում` 66 տա­րե­կա­նում:տարեկանում։

Ծերենցը պատ­մա­կանպատմական վե­պե­րիվեպերի, պատմ­վածք­նե­րիպատմվածքների, հրա­պա­րա­կա­խո­սա­կանհրապարակախոսական հոդ­ված­նե­րիհոդվածների հե­ղի­նակհեղինակ է:է։ Նրա առաջին վեպը՝ «[[Թորոս Լևոնի]]»–ն ([[1877]]), պատկերում է Կիլիկիայի պատմական իրադարձությունները։ Քննադատելով հայ ֆեոդալների կենտրոնախույս ձգտումները՝ Թորոսը երկրի անկախության վերականգնման երաշխիքը տեսնում էր ժողովրդի միասնության և կենտրոնաձիգ իշխանության հաստատման մեջ։

*Մեզ­պու­րե­անՄեզպուրեան Ար­թօԱրթօ, Հայ եւ ծա­գու­մովծագումով հայ բժիշկ­ներ։բժիշկներ։ Այ­բու­բե­նա­կանԱյբուբենական հա­մա­ռօտհամառօտ անո­ւա­նա­ցանկանուանացանկ (1688-1940), Իսթանպուլ, 1940։

*Նա­նու­մյանՆանումյան Ռ., Ծերենց, Երև­անԵրևան, 1961։

*Ստե­փա­նյանՍտեփանյան Գառնիկ, Կեն­սագ­րա­կանԿենսագրական բա­ռա­րանբառարան, հ. Բ, Երև­անԵրևան, 1981։

*Պար­սա­մյանՊարսամյան Ա., Բժիշ­կըԲժիշկը, գրո­ղըգրողը, մար­դը…մարդը…, «Նա­րեկ», Երև­անԵրևան, 1997, թ. 2 (67):։

*Յար­մանՅարման Ար­սենԱրսեն, Հա­յե­րըՀայերը օս­մա­նյանօսմանյան առող­ջա­պա­հու­թյանառողջապահության ծա­ռա­յու­թյանծառայության մեջ և պատ­մու­թյունպատմություն սուրբ Փրկիչ հա­յոցհայոց հիվանդանոցի (թուրքե­րենթուրքերեն), Ստամ­բուլՍտամբուլ, 2001:2001։