«Ալ-Ռակկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 43.
| կլիմա =
| պաշտոնական լեզու = [[արաբերեն]]
| բնակչություն =220, 268
| մարդահամարի թվական = 2004
| խտություն =
Տող 61.
| կայք = http://www.esyria.sy/eraqqa/
}}
'''Ալ-Ռակկա'''({{lang-ar|الرقة}}), քաղաք [[Սիրիայի Արաբական Հանրապետություն|Սիրիայի Արաբական Հանրապետության]] հյուսիսում, [[Ալ-Ռակկայի մարզ]]ի [[Ալ-Ռակկայի գավառ]]ի համանուն շրջանում։ Մարզի վարչական կենտրոնն է: Տեղակայված է [[Եփրատ]] գետի հյուսիսային ափին` [[Հալեպ]]ից 160 կմ դեպի արևելք: Ունի 1962 կմ<sup>2</sup> տարածք, 220, 268 բնակչություն և Սիրիայի` մեծությամբ վեցերորդ քաղաքն է: 1970-ական թվականների կեսերից քաղաքի տնտեսությունը հիմնված է էլեկտրաէներգիայի արտադրության, գյուղատնտեսության ու նավթարդյունեբերության վրա: Քաղաքում գործում են պատմական ոչ մեծ թանգարանը, Աբբասյանների ապարանքը, Մեծ մզկիթը, որ կառուցվել է [[VIII8-րդ դար]]ում:
 
== Պատմություն ==
Տող 68.
 
=== Վաղ մահմեդական դարաշրջան ===
[[Պատկեր:ArRaqqahBadBaghdad.jpg|rightաջից|thumb|250px|Բաղդադյան դարպաների ավերակները]]
[[Պատկեր:ArRaqqahEuphrates.jpg|right|thumb|250px|[[Եփրատ]]ի ափը]]
639 թվականին քաղաքը գրավվել է արաբական մուսուլման ցեղերի կողմից: Այդ ժամանակ էլ ստացել է Ալ-Ռակկա անունը{{sfn|Meinecke|1995|p=410}}: 640 թվականին կառուցվել է առաջին մզկիթը: Ռազմավարական բարենպաստ դիրքի շնորհիվ Ալ-Ռակկա քաղաքի նշանակությունն ավելի է մեծանում օմեյանների մղած պատերազմների ժամանակ ու [[Աբասյաններ]]ի կառավարման սկզբում: 771—772 թվականներին [[Ալ-Մանսուր]] խալիֆը Ալ-Ռակկայից 200 մետր հեռավորության վրա կառուցում է ռազմական կայազոր:
 
796 թվականին [[Հարուն ալ-Ռաշիդ]]ը որոշում է Ալ-Ռակկան դարձնել իր նստավայրը: Հետագա 30 տարիների ընթացքում Ալ-Ռակկան [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յից մինչ [[Կենտրոնական Ասիա]] ձգվող Աբասյանների[[Աբբասյանների կայսրությանխալիֆայություն|Աբբասյանների խալիֆայության]] ձևական մայրաքաղաքն էր, սակայն կառավարությունը շարունակում էր մնալ [[Բաղդադ]]ում: 809 թվականին մայրաքաղաքը կրկին տեղափոխվում է Բաղդադ, իսկ Ալ-Ռակկան շարունակում է մնալ կայսրության արևմտյան հատվածի (ներառյալ Եգիպտոսը[[Եգիպտոս]]ը) մայրաքաղաքը:
 
=== Անկման շրջան ===
[[Պատկեր:ArRaqqahEuphrates.jpg|rightձախից|thumb|250px|[[Եփրատ]]ի ափը]]
IX դարի վերջում Ալ-Ռակկան անկում ապրեց Աբասյանների ու [[Թուլունիների պետություն|Թուլունիների]], իսկ հետագայում նաև կարմատյան [[շիա]]ների շարունակվող պատերազմների պատճառով X դարի վերջից մինչ XII դարը գտնվել է [[բեդուին]]յան արքայատոհմերի տիրապետության տակ:
 
IX9-րդ դարի վերջում Ալ-Ռակկան անկում ապրեց ԱբասյաններիԱբբասյանների ու [[Թուլունիների պետություն|Թուլունիների]], իսկ հետագայում նաև կարմատյան [[շիա]]ների շարունակվող պատերազմների պատճառով X10-րդ դարի վերջից մինչ XII12-րդ դարը գտնվել է [[բեդուին]]յանական արքայատոհմերիտոհմերի տիրապետության տակ:
 
=== Վերածննդի դարաշրջան ===
Ալ-Ռակկան վերելք ապրեց XII12-րդ դարում ու XIII13-րդ դարի առաջին կեսին` զենգյանների ու այուբյանների օրոք դառնալով գյուղատնտեսական ու ձեռագործության կենտրոն: Այդ ժամանակաշրջանում են կառուցվել Բաղդադյան դարպասները: Սպանված [[Իմադ ադալ-Դին Զանգի]] աթաբեկը նախապես թաղված է եղել Ալ-Ռակկայում: Ալ-Ռակկան ավերվել է 1260-ական թվականներին` մոնղոլական արշավանքների ժամանակ: Տվյալներ կան, որ քաղաքի վերջին բնակիչները սպանվել են 1288 թվականին:
 
=== Օսմանյան ժամանակաշրջան ու ներկա===
[[Պատկեր:ArRaqqahRoofTops.jpg|մինի|ձախիցաաջից]]
XVI16-րդ դարում նորից հիշատակվում է Ալ-Ռակկան` որպես [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] մաքսակետ Եփրատ գետի վրա: Նույնիսկ հիմնադրվել է Ալ-ՌակկաՌակկայի վիլայեթվիլայեթը, որի մայրաքաղաքը, սակայն, գտնվել է ոչ թե քաղաքում, այլ նրանից 200 կմ դեպի հյուսիս:
 
Ալ-Ռակկա քաղաքը կրկին բնակեցվել է 1864 թվականին: Նախապես այն եղել է ռազմակայան, իսկ հետագայում` բնակավայր արաբ բեդուինների ու չեչենների համար (ընդհանուր անունով՝ «չերքեզներ»), ովքեր փրկվել էին XIX19-րդ դարում Կովկասում[[Կովկաս]]ում տեղի ունեցած պատերազմնեից: Ֆրանսիական մանդատի տարիներին կառուցվել է կառավարության շենք, որտեղ այժմ տեղակայված է քաղաքային թանգարանը:
 
1950-ական թվականներին` [[Կորեական պատերազմ]]ի ժամանակ, աշխարհում մեծ թափ է ստանում բամբակի առևտուրը, ինչը խթանում է քաղաքի զարգացումն ու Եփրատի միջին հոսանքի հողերի մշակումը:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ալ-Ռակկա» էջից