«Բրոնզի դարը Հայկական լեռնաշխարհում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ մանր-մունր, փոխարինվեց: տ ։ → տ։, ։Կ → ։ Կ, ։Ա → ։ Ա (2), : → ։ (5), → (7) |
չ ուղղագրական, ջնջվեց: (5) |
||
Տող 12.
=== Բնակատեղիներ և հուշարձաններ ===
[[III-րդ դար|մ. թ. ա. III հազարամյակի]] հնագիտական [[հուշարձաններ]], որոնք ուրվագծում են [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ի տոհմացեղային հասարակության ծաղկման ժամանակաշրջանը։ Երկրի
[[Հայաստան]]ի մշակույթի զարգացման այս նոր փուլի ուսումնասիրությունը առանձնահատուկ նշանակություն ունի։ [[Առաջավոր Ասիա]]յի և [[Կովկաս]]ի երկրագործական ցեղերի ու ժողովուրդների պատմության համար։ Հանդիսանալով համամարդկային մշակույթի հնագույն բնօրրաներից և վաղ երկրագործական տնտեսության զարգացման առաջավոր ասիական հիմնական օջախներից մեկը։ Հայկական լեռնաշխարհը մ. թ. ա. III հազարամյակում աչքի էր ընկնում իր մշակույթի յուրահատկությամբ և կուռ միասնությամբ։ Այս մշակույթի
Մ. թ. ա. III հազարամյակի տարբեր փուլերում առաջացած վաղ բրոնզեդարյան բնակատեղիներ [[դամբարանադաշտ]]երն ու [[ամրոց]]ները ծածկում են Հայկական լեռնաշխարհի ամբողջ տերիտորիան՝ Եփրատի վերին հոսանքներից, Պոնտոսի։ Անտիտավրոսի, Հայկական Տավրոսի ստորոտներից մինչև [[Փոքր Կովկաս]]ի գագաթները, [[Քուռ]] և [[Արաքս]] գետերի հոսանքները։ Մշակութային նույնօրինակ, բայց տեղային օջախներ են ստեղծվում [[Վրաստան|Արևելյան Վրաստանի]], [[Հարավային Օսեթիա]]յի, [[Ադրբեջան|Արևմտյան Ադրրեջանի]] սահմաններում։
Ելնելով Հայկական լեռնաշխարհում հայտնաբերված վաղ բրոնզեդարյան հարյուրավոր հնագիտական հուշարձանների տեղագրությունից , այժմ կարելի է հաստատել, որ [[Արարատյան դաշտ]]ը, [[Կոտայք]]ի շրջանը, պատմական [[Մազազ]] գավառը ([[Հրազդանի շրջան]]), [[Սևանի ավազան]]ը, [[Տաշիր]]-[[Ձորագետ]]ը-[[Շիրակ]]ը, [[Վանանդ (գավառ)|Վանանդի]], [[Բագրևանդ]]ի ([[Ալաշկերտ]]ի), [[Չլդրան]]ի հովիտները, [[Կարնո]], [[Վան]]ի, [[Խարբերդ]]ի, [[Մալաթիա]]յի շրջանները, ինչպես նաև [[Բարերդ]]ի, [[Մանազկերտ]]ի, [[Հարք]]ի ([[Բուլանըխ]]ի), [[Տարոն (գավառ)|Տարոնի]] դաշտավայրերը և մի քանի կից (դեռևս քիչ ուսումնասիրված) շրջաններ մ. թ. ա. III հազարամյակում ունեցել են համեմատաբար խիտ բնակչություն և եղել են երկրագործական անասնապահական բարձր զարգացած մշակույթի օջախներ։
Տող 140.
Ոսկերչությունը մետաղագործության զարգացած ճյուղերից մեկն է։ [[Լճաշեն]]ի և [[Տոլորս]]ի հարուստ ննջեցյալները պճնված էին ոսկյա խոշոր պես-պես (գլանաձև, գնդաձև, թեփուկավոր, սկավառակաձև) ուլունքներով, նշաձև քարերով ագուցված հատիկավոր նախշ ունեցող կոճակներով, սկավառակատիպ տափակ զարդերով, թանկարժեք կամ կիսաթանկարժեք քարերից պատրաստված [[մանյակ]]ներով և այլն։
Ինչպես նյութական արտադրության այլ ճյուղերում, այնպես էլ ոսկերչության մեջ մեծ դեր էին կատարում [[Հին Արևելք|Հին արևելյան ավանդույթ]]ները։ Վերը հիշատակված մանյակների մի զգալի մասը հանդիպում է դեռևս հին [[Շումեր]]ի վաղ դինաստիական ժամանակաշրջանում և տարածվում մինչև Մոխենջոդարոյի հովիտը։ Առանձնապես լայն տարածում են գտնում ոլորագալարզարդերը [[Պղինձ|պղնձի]] ու վաղ [[բրոնզ]]ի
==== Խեցեգործություն ====
|