«Արաբական գարուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ուղղագրական, փոխարինվեց: : → ։ (5)
Տող 1.
[[Պատկեր:Info box collage for mena Arabic protests.png|330px|thumb|right|ժամացույցի սլաքի ուղղությամբ՝ վերևի ձախ նկարից՝ [[Կահիրե]]ի Թահրիր հրապարակ, [[Թունիս (քաղաք)|Թունիսի]] Հաբիբ պողոտա, [[Սանաա]], [[Մանամա]]յի Մարգարտի հրապարակ, [[Դումա (քաղաք, Սիրիա)|Դումա]] և [[Բայդա(քաղաք, Լիբիա)|Բայդա]]]]
'''«Արաբական գարուն»‎‎''' ({{lang-ar|الربيع العربي}}) ինչպես նաև՝ '''«արաբական գարուն և ձմեռ»''', '''«արաբական զարթոնք»''', '''«համաարաբական հեղափոխություն»''', '''«արաբական ապստամբություններ»''', ցույցերի և հանրահավաքների հեղափոխական ալիք [[Մերձավոր Արևելք]]ում և [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յում, որ սկսվել էր արաբական երկրներում [[2010]] թվականի [[դեկտեմբերի 18]]-ին։ Այն սկսվեց [[Թունիսյան հեղափոխություն (2010-2011)|Թունիսում]]<ref>[http://www.aljazeera.com/news/africa/2011/01/20111153616298850.html ալ-Ջազիրա. Թունիսի նախագահ Բեն Ալին դարձել է միանձնյա իշխան]</ref>, [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|Եգիպտոսում]]<ref>[http://www.csmonitor.com/World/Middle-East/2011/0211/Egypt-s-revolution-redefines-what-s-possible-in-the-Arab-world Եգիպտական հեղափոխությունը ցույց է տալիս, թե ինչ է հնարավոր արաբական աշխարհում]</ref> և [[Եմենի հեղափոխություն (2010-2011)|Եմենում]]<ref>[http://www.nytimes.com/2011/01/28/world/middleeast/28yemen.html Հազարավոր եմենցիներ դեմ են իշխանություններին]</ref> տեղի ունեցած [[հեղափոխություն]]ներից ու շարունակվեց [[Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմ (2011)|Լիբիայում]]<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/libya/8344034/Libya-civil-war-breaks-out-as-Gaddafi-mounts-rearguard-fight.html Լիբիայի քաղաքացիական պատերազմը ցնցեց Կադդաֆիի հիմքերը]</ref> ու [[Սիրիական ճգնաժամ|Սիրիայում]]<ref>[http://www.spiegel.de/international/world/it-will-not-stop-syrian-uprising-continues-despite-crackdown-a-753517.html Սիրիայում շարունակվում է քաղաքացիական պատերազմը]</ref>՝ քաղաքացիական պատերազմի տեսքով:տեսքով։ Վերջինս շարունակվում է մինչ այժմ, իսկ Լիբիայում ավարտվեց 2012 թվականին՝ իշխանափոպությամբ: իշխանափոպությամբ։
 
Դրան հաջորդեցին [[Բահրեյնի քաղաքացիական ապստամբություն (2011)|քաղաքացիական ապստամբությունը Բահրեյնում]], զանգվածային բողոքի ցույցերը [[Ալժիրի քաղաքացիական ապստամբություն (2010-2011)|Ալժիրում]]<ref>[http://www.cbc.ca/news/world/algeria-protest-draws-thousands-1.1065078 Հազարավոր ալժիրցիներ դուրս են եկել փողոց]</ref>:։ Բողոքի ցույցեր են տեղի ունեցել նաև [[Իրաքի ժողովրդական հուզումներ (2011)|Իրաքում]]<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2011/02/24/AR2011022403117.html Բաղդադում ցույցի ընթացքում սպանվել է 13 մարդ]</ref>, [[Հորդանանի ժողովրդական հուզումներ (2011)|Հորդանանում]]<ref>[http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2011/01/2011128125157509196.html Հազարավոր մարդիկ դուրս են եկել բողոքի]</ref>, [[Մարոկկոյի ժողովրդական հուզումներ (2011)|Մարոկկոյում]]<ref>[http://www.afrol.com/articles/37175 Մարոկկոյի թագավորը արձակուրդում էր, երբ սկսվեցին ցույցեր]</ref> և [[Օմանի ժողովրդական հուզումներ (2011)|Օմանում]]<ref>[http://gulfnews.com/news/gulf/oman/one-dead-dozen-injured-as-oman-protest-turns-ugly-1.768789 Մեկ զոհ և 12 վիրավոր Օմանի ցույցերում]</ref>:։ Ինչ վերաբերում է Քուվեյթում, Լիբանանում, Մավրիտանիայում, Սաուդյան Արաբիայում, Սուդանում և Արևմտյան Սահարայում տեղի ունեցած սակավաթիվ հանրահավաքներին, ապա դրանք էական նշանակություն չեն ունեցել և ոչնչով չեն ավարտվել:ավարտվել։
 
Բողոքի ցույցերի ընթացքում օգտագործվում էին քաղաքացիական դիմադրության քարոզչության բոլոր մեթոդները՝ գործադուլներ, ցույցեր, երթեր և հանրահավաքներ, ինչպես նաև կազմակերպությունների համար հասարակական լրատվամիջոցների օգտագործումը, տեղեկատվության փորձերի նկատմամբ պետական հալածանքները և ինտերնետային գրաքննությունը։
Տող 10.
Այն սկսվեց Թունիսում [[2011]] թվականի դեկտեմբերի 18-ի իրադարձությամբ,երբ Մուհամեդ Բուազիզի անունով մի երիտասարդ ինքնահրկիզվեց՝ ի նշան բողոքի ոստիկանական կոռուպցիայի և դաժան վերաբերմունքի դեմ։ Թունիսի ցույցերի հաջողությամբ անկարգությունների ալիքը տարածվեց Ալժիրում, Հորդանանում, Եմենում և Եգիպտոսում, իսկ ավելի ուշ՝ այլ երկրներում։ Ամենազանգվածային և կազմակերպված ցույցերը տեղի էին ունենում «Զայրույթի օրը»՝ որպես կանոն ուրբաթ օրը՝ կեսօրվա աղոթքից հետո։ Ցույցերը առաջացրեցին նմանատիպ անկարգություններ տարածաշրջանից դուրս։
 
2012 թվականի մայիս ամսի դրությամբ հեղափոխությունները 4 երկրների ղեկավարների տապալմանը հանգեցրին։ [[Թունիս]]ի նախագահ [[Զեյն ալ-Աբիդին բեն Ալի]]ն 2011 թվականի [[հունվարի 14]]-ի հեղափոխություից հետո փախավ [[Սաուդյան Արաբիա]]։ [[Եգիպտոս]]ի նախագահ [[Հոսնի Մուբարաք]]ը 2011 թվականի [[փետրվարի 11]]-ին՝ 18-օրյա զանգվածային բողոք-ցույցերից հետո հրաժարական տվեց՝ավարտելով դրանով իր 30-ամյա նախագահությունը։ Եմենի նախագահ [[Ալի Աբդալլահ Սալեհ]]ը 2012 թվականի [[փետրվարի 27]]-ին հեռացավ իշխանությունից՝ թողնելով այն նոր նախագահին,որը պետք է ընտրվեր վաղաժամկետ ընտրությունների արդյունքում։ Նախկին լիբիական առաջնորդ [[Մուամմար Կադդաֆի]]ն գահընկեց արվեց 2011 թվականի [[օգոստոսի 23]]-ին, երբ Ազգային Անցումային խորհուրդը իր ձեռքում կենտրոնացրեց Բաբ Ալ-Ազիզը։ Նա սպանվեց 2011 թվականի [[օգոստոսի 20]]-ին իր հայրենի Սիրթ քաղաքում, երբ Ազգային Անցումային խորհուրդը քաղաքը վերցրեց իր հսկողության տակ։
 
Տարածաշրջանում այդ անկարգությունների արդյունքում որոշ առաջնորդներ հայտարարեցին հրաժարական տալու մտադրության մասին՝ իրենց կառավարման ժամկետն ավարտվելուց հետո։ Սուդանի նախագահ Օմար ալ-Բաշիրը հայտարարեց, որ 2015 թվականին այլևս չի վերընտրվի, նույնը արեց Իրաքի վարչապետ Նուրի ալ-Մալիքին, որի կառավարման ժամկետը լրացել էր 2014 թվականին։