«Ալ-Մոհադների պետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ալ-Մոհադների պետություն''', [[Ավատատիրություն|ավատատիրական]] [[պետություն]] [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յում և [[ալ-Անդալուս]]ում ([[1121]]-[[1269]]):։ Իշխանության գլուխ կանգնած էին Ալ-Մոհադները ({{lang-ar|الموحدون‎‎}} ''ալ-Մուհադունա''):։ Ամենաընդարձակ տարածքներն ընդգրկել է [[Աբդ ալ-Մումին]]ի օրոք ([[1161]]):։ Փլուզումը սկսվել է [[Ռեկոնկիստա]]յի ժամանակաշրջանում:ժամանակաշրջանում։

Ալ-Մոհադները պատկանում են [[մասմուդա]] [[ցեղ]]ին, իսկ նրանց հայրենիքը [[Ատլասի լեռներ]]ն են:են։ Ալ-Մոհադների հիմնադիրը համարվում է [[Մուհամմադ իբն Թումարթ]]ը:ը։ Նա նոր մուսուլմանական դոգմա է սահմանում, որում հատկապես ընդծվում էր միասնականությունը:միասնականությունը։ Այստեղից էլ ծագում է նրանց անվանումը` «ալ-Մոհավիդուն» ( {{lang-ar|الموحدون}}` ‎‎միասնականությունը հաստատողներ ), որն էլ եվրոպական լեզուներում փոխվելով վերածվել է «ալ-Մոհադներ»-ի:ի։

[[Մուհամմադ իբն Թումարթ|Իբն Թումարթ]]ի ոգևորվածությունը այնքան մեծ էր, որ նա սկսել էր քարոզել իր մտքերը ամենուր, ինչի արդյունքում նրան հաճախ վռնդում էին:էին։ Սակայն հետագայում նա մեծ հաջողություններ է ունենում, քանի որ նա քարոզում էր բացարձակ միաստվածություն և արգելում էր շքեղությունը, ինչով գրավում էր շատ ուղղահավատների:ուղղահավատների։ [[1121]] թվականին իբն Թումարթը [[մասմուդա]] մի քանի [[ցեղ]]երի կողմից ընտրվում է [[իմամ]], իրեն հայտարարում մահդի և [[Սրբազան պատերազմներ|սրբազան պատերազմ]] սկսում [[ալ-Մորավիներ]]ի դեմ:դեմ։ [[1125]] թվականին ալ-Մոհադների կենտրոնը [[Թինմելալ (Թինմալ)]] վայրն էր [[Ատլասի լեռներ]]ում:ում։ [[1128]] թվական ալ-Մոհադները արշավում են դեպի [[Մարաքեշ]], սակայն չեն կարողանում գրավել այն:այն։ Իբն Թումարթի ամենահավատարիմ զինակից [[Աբդ ալ-Մումին]]ը նրա մահից հետո [[1130]] թվականին ընդունում է [[խալիֆ]] և [[էմիր]] ալ-մումինին տիտղոսները:տիտղոսները։ 1130-ական թվականներին ալ-Մոհադները ընդլայնում էին իրենց ազդեցությունը [[Մարոկկո]]յի լեռնային տարածքներում և երկրի հարավային ու արևելյան մասերում:մասերում։

Իբն Թումարթը իրեն հաջորդ է նշանակում Աբդ ալ-Մումինին, բայց նա ճանաչվում է միայն [[1133]] թվականին:թվականին։ Սկբում նա պարտիզանական պատերազմ էր վարում, սակայն հետագայում ստանում է լեռնականների վստահությունը և օժանդակությունը, ովքեր կարող էին օգնել ալ-Մորավիների դեմ պայքարում:պայքարում։ Նա մոտ էր հաղթանակին [[Տլեմսեն]]ի ճակատամարտում [[1145]] թվականին, բացի այդ ալ-Մորավիների կառավարիչը շուտով մահացավ դժբախտ պատահարից:պատահարից։ [[1147]] թվականին ընկնում է [[Մարաքեշ]]ը, որտեղ այսուհետ հաստատվում են ալ-Մոհադները:Մոհադները։ Սա ալ-Մորավիների իշխանության ավարտն էր:էր։

Թեև Աբդ ալ-Մումինը խառնվում էր [[ալ-Անդալուս]]ի գործերին արդեն 1145 թվականին, նա չէր ուղարկում զորքեր տարածքը րավելու համար, այլ սահամանափակվում էր դիվանագիտական գործունեությամբ:գործունեությամբ։ Նրա առջև բացվել էր մեծ հեռանկար` գրավելու [[Աֆրիկա]]յի արևելքը և ավելի հեռու տարածքներ, որոնք ալ-Մորավիների իշխանության տակ էին:էին։ Սակայն այստեղ նրան սպասում էր [[քրիստոնյա]]ների վտանգը, հիմնականում [[Ռոջեր II Սիցիլիացի|Ռոջեր II Սիցիլիացու]] կողմից:կողմից։ Չնայած սրան [[1151]] թվականին Աբդ ալ-Մումինին է անցնում [[Ալժիր]]ը, ապա [[1159]]-[[1160]] թվականներին [[Թունիս]]ը [[Թունիս (քաղաք)|Թունիս]], [[ալ-Կայրավան]] ( {{lang-ar|القيروان}} ) , [[ալ-Մահդիա]] քաղաքներով, ինչպես նաև հյուսիսաֆրիկյան ծովափը մինչև [[Տրիպոլի]]:։

Ալ-Մոհադների իմպերիայի հիմնադիր Աբդ ալ-Մումինը ընդգրկելով իր տարածքների մեջ [[Թունիս]]ն ու [[Տրիպոլի]]ն` նորից սկսեց մտորել [[Պիրենեյան թերակղզի|Պիրենեյան թերակղզու]] մասին, և [[1162]] թվականին սկսեց նախապատրաստվել խոշոր արշավանքի: Սակայն նրա մահը թույլ չի տալիս իրագործել իր ծրագրերը, իսկ նրան հաջորդած [[Աբու Յակուբ Յուսուֆ]]ը չի շարունակում նրա քաղաքականությունը: Միայն [[1171]] թվականին նոր [[խալիֆ]]ը փորձում է իր ձեռքը վերցնել [[ալ-Անդալուս]]ը,սակայն [[Իբն Մարդանիշ]]ը դիմադրություն է ցույց տալիս ալ-Մոհադներին: Նրա մահից հետո` [[1172]] թվականին, իր ժառանգներն այլ ելք չեն ունենում և հանձնում են [[Սևիլիա]]ն:ն։ Սրանից հետո խալիֆը ուղղվում է դեպի հյուսիս և պաշարում է [[Տոլեդո]]ն, սակայն հասկանում է, որ հաջողության հասնելը դժվար է և նահանջում է:է։ Ալ-Մոհադները արդեն իշխանություն էին հաստատել ալ-Անդալուսի մեծ մասում:մասում։ Ավելի ուշ Աբու Յակուբ Յուսուֆը սրբազան պատերազմ` [[ջիհադ]] է սկսում թշնամու տարածքում, սակայն հաջողության չի հասնում, քանի որ [[Սանտարեմ ամրոց|Սանտարեմ]] ամրոցի ( [[Լիսսաբոն]]ի մոտ ) պաշարման ժամանակ վիրավորվում է և [[1184]] թվականին մահանում:մահանում։

[[Աբու Յակուբ Յուսուֆ]]ի որդի և ժառանգ [[Աբու Յուսուֆ Յակուբ]]ի առաջնահերթ խնդիրը [[Բուժի]] [[քաղաք]]ը և [[Ալժիր]]ի ծովափնյա տարածքները գրավելն էր, որտեղ հաստատվել էր [[ալ-Մորավիներ]]ի [[տոհմ]]ի ներկայացուցիչը, ով կառավարում էր ինչպես անկախ կառավարիչ:կառավարիչ։ Սա ցույց է տալիս, որ խաղաղ ժամանակ ալ-Մոհադների զինված ուժերը թույլ էին:էին։ [[1190]] թվականին Աբու Յուսուֆ Յակուբը հնգամյա հաշտության պայմանագիր է կնքում [[Կաստիլիայի թագավորություն|Կաստիլիա]]յի և [[Լեոնի թագավորություն|Լեոն]]ի թագավորների հետ:հետ։

[[1195]] թվականին ալ-Մոհադները հաղթանակ են տանում [[Ալֆոնսո VIII]]-ի նկատմամբ [[Ալարկոսա]]յի ճակատամարտում ( [[Կորդովա (Իսպանիա)|Կորդովա]]յի և [[Տոլեդո]]յի ճանապարհին ):։ Պարտությունը ստիպում է [[քրիստոնյա]]ներին ուժեղացնել բանակը:բանակը։ Քրիստոնյա պաշտոնյաների վեճերը հարթելու գործում մեծ դեր ունեին [[եպիսկոպոս]]ներն ու [[արքեպիսկոպոս]]ները:ները։ [[Խաչակրաց պատերազմներ|Խաչակրաց պատերազմ]]ը քարոզվում էր ոչ միայն [[Իսպանիա]]յում, այլ նաև [[Պիրենեյան թերակղզի|Պիրենեյան թերակղզուց]] դուրս:դուրս։ Դրան նախապատրաստվելուն օգնում էին Ալարկոսայի ճակատամարտից հետո կնքված հաշտության պայմանագիրը և նոր գահ բարձրացած [[Մուհամմադ ան-Նասիր|Մուհամմադ]]ի թուլությունը, ով չառանգել էր հոր գահը [[1199]] թվականին:թվականին։ [[1212]] թվականի հուլիսին Լեոնի, Կաստիլիայի, [[Նավարրայի թագավորություն|Նավարրայի]], [[Արագոնի թագավորություն|Արագոնի]] միացյալ ուժերը շարժվեցին Տոլեդոյից հարավ և հանդիպեցին ալ-Մոհադների զորքին [[Լաս Նավաս դե Տոլոսա]]յի մոտակայքում:մոտակայքում։ Ալ-Մոհադները այնպիսի պարտություն են կրում, որ նրանց իշխանությունը թուլանում է [[Իսպանիա]]յում, սակայն սա այդքան ակնհայտ չէր մինչև [[1123]] թվականը, քանի որ [[քրիստոնյա]]ները զբաղված էին իրենց ներքին խնդիրներով:խնդիրներով։ Մուհամմադ [[խալիֆ]]ը մահանում է [[1213]] թվականին, իսկ նրան հաջորդած որդին` 13-ամյա [[Աբու Յակուբ Յուսուֆ II]]-ը ի վիճակի չէր վերադարձնել կորցրած իշխանությունը:իշխանությունը։

Նկատելի հաջողության է հասնում երկրի հարավում և արևելքում [[Սարագոսա]]յի նախկին էմիրների ժառանգը: Սակայն [[1230]] թվականին [[Լեոնի թագավորություն|Լեոն]]ի և [[Կաստիլիայի թագավորություն|Կաստիլիա]]յի միավորմամբ սկսվեց քրիստոնյաների նոր հարձակումը, և նա մի քանի անգամ պարտություն կրեց և վերջի վերջո սպանվեց: Այսուհետ ոչ մի մուսուլման չարժանացավ բնակչության համակրանքին և օժանդակությանը: Քրիստոնյաների արշավանքը ղեկավարում էր [[Ֆերդինանդ III]]-ը, ով [[1217]] թվականից Կաստիլիայի [[թագավոր]]ն էր, իսկ [[1230]] թվականից նաև Լեոնինը, ով վերջապես գրավեց [[ալ-Անդալուս]]ի սիրտը: Այսպես մուսուլմանների իշխանությունն [[Իսպանիա]]յում վերջնականապես վերջացավ` մեկ բացառությամբ:բացառությամբ։

Այդ բացառությունը [[Նասրիներ]]ի իշխանության հաստատումն էր [[Գրանադա]]յում:յում։ Մոտ [[1231]] թվականին մի արաբ` [[Մուհամմադ իբն Յուսուֆ իբն Նասր]]ը, հաստատեց [[Խաեն]]ի շրջակայքում փոքրիկ [[պետություն]], իսկ [[1235]] թվականին գրավեց [[Գրանադա]]ն և դարձրեց այն իր [[մայրաքաղաք]]ը:ը։ Նրա պետությունը գոյատևեց երկու դարից ավելի՝ մինչև [[1492]] թվականը:թվականը։