«Ուղտասար (լեռ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ուղտասար հնավայրում հայտնաբերվել են ավելի քան 2000 ժայռապատկերներ՝ ցրված լեռան ստորոտներում, հրաբխային խառնարանից գոյացած մանր լճակների շուրջ, ձորակներում և դարավանդներում:դարավանդներում։ Դրանք Սյունիքի հնագույն հուշարձաններից են:են։ Ժայռապատկերների մեծ մասը փորագրված է պղնձագույն և սև ժայռաբեկորների հորիզոնական կամ ուղղաձիգ հարթ մակերևույթներին՝ 2-6 սմ խորության, 2-20 մմ լայնության խորագծերով:խորագծերով։

Ժայռապատկերների բովանդակությունը բազմազան է. դրանցում տեղ են գտել [[Որսորդություն|որսորդության]]ը, մարդուն շրջապատող բնաշխարհին, հմայական արարողություններին, տիեզերական պատկերացումներին, հատկապես արևի պաշտամունքին աղերսվող տեսարաններ:տեսարաններ։ Ուղտասարում ամենահին ժայռապատկերները վերաբերում են մ.թ.ա. V-IV հազարամյակներին:հազարամյակներին։ Զանգվածեղ ժայռաբեկորների վրա դրոշմված են [[Եղջերուներ|եղջերուներիեղջերուներ]]ի, գիշատիչների մեծադիր ծավալային պատկերներ:պատկերներ։ Առավել մեծ քանակություն է կազմում բրոնզեդարյան (մ.թ.ա. III-II հազարամյակներ) ժայռապատկերների խումբը, որոնք առավելապես բազմաֆիգուր են և պատկերում են Հայկական լեռնաշխարհի հնագույն ցեղերի կենցաղը, որսորդությունը, հավատալիքները, ինչպես և վերստեղծված է Հայաստանի կենդանական աշխարհը:աշխարհը։ Կանվայրի և ընտելացված կենդանիների՝ բեզոարյան ուղղաեղջյուր և գալարուն եղջյուրներով [[այծ]]երի, վիթի, եղջերուի, տուրի (վայրիցուլ), [[ձի]]ու, [[Շուն|շան]], [[վարազ]]ի, [[հովազ]]ի պատկերներ:պատկերներ։

Կենդանիների պատկերները վերարտադրված են բնանմուշների, նրանց ֆիզիկական հատկանիշների խորիմացությամբ, կենսաշունչ արտահայտչամիջոցներով:արտահայտչամիջոցներով։ Կենդանիների ոճավորված պատկերներում ցայտուն գծերով արտահայտված են նրանց ամենաբնորոշ շարժումները, տեսակային առանձնահատկությունները:առանձնահատկությունները։ Թեմատիկ տեսարանների մեծ մասում անմիջական մասնակիցը մարդն է՝ պատկերված որսի տեսարաններում, շարժման մեջ, լայնալիճ [[Աղեղ (զենք)|աղեղ]]ը ձեռքին, որսի կենդանու վրա նետարձակելիս, զինված [[Նիզակ|նիզակ]]ով, հաճախ՝ պարանը ձեռքին:ձեռքին։ Պատկերված են ինչպես մեծ խմբերով կատարվող, այնպես էլ անհատական որսի տեսարաններ (շուրջկալ, որսի կենդանուն քշելու, հետապնդելու տարբեր եղանակներ):։ Վարպետորեն են քանդակված գազանի և մարդու մենամարտի, այծի հոտը գիշատիչների ոհմակի հարձակումներից պաշտպանող շան և այլ տեսարաններ:տեսարաններ։

Ուղտասարի ժայռապատկերների արվեստը տպավորիչ է թեʹ գեղարվեստական առումով, թեʹ բովանդակությամբ:բովանդակությամբ։ Դրանք մեզ են հասել գրեթե անվնաս վիճակում. Միայն աննշան մասն է, հողմահարման ազդեցությամբ, վնասվելով պոկվել ժայռաբեկորների մակերևույթից, իսկ որոշ մասը, որ մոտ է աղբյուրներին, ծածկված է հողաշերտով<ref>[http://hushardzan.am/3030/ Ուղտասարի ժակռապատկերներ, «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ]</ref>:։

* Կարախանյան Գ., Սաֆյան Պ., Սյունիքի ժայռապատկերները. Հայաստանի հնագիտական հուշարձանները, 4, Ժայռապատկերներ, պրակ 1, Երևան, 1970:1970։