«Գունդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ կետադրություն, փոխարինվեց: : → ։ (13) |
|||
Տող 25.
Վերցնենք <math>R</math> շառավղով չորս շրջան որոնց կենտրոնները գտնվում են <math>\left ( R; 0\right )</math> կետում: Այդ շրջանի շրջանագծի հավասարումն է՝ <math>(x-R)^2 + y^2 = R^2</math>, որտեղից <math>y^2 = 2Rx-x^2</math>։
<math>y=\sqrt{2Rx-x^2}, x \in (0;R)</math> ֆունկցիան անընդհատ է, աճող և ոչ բացասական։ <math>Ox</math> առանցքի շուրջ շրջանի էարորդի պտտման դեպքում կստացվի կիսագունդ, հետևաբար՝
<math>{1 \over 2} V = \pi \int\limits_0^R (2Rx-x^2)dx = \pi \cdot \Bigl. \left ( Rx^2 - \frac {x^3} {3} \right ) \Bigr|_0^R= \pi \cdot ( R^3-\frac {R^3} {3} ) = \frac {2} {3} \pi R^3</math>
Տող 50.
[[Պատկեր:Sphere and Ball.png|մինի|Գնդային սեկտոր]]
Գնդային սեկտոր կոչվում է այն մարմիննը, որը ստացվում է գնդային սեգմենտից և [[կոն]]ից։
Այն դեպքում, երբ սեգմենտը փոքր է կիսագնդից, գնդային սեկտորը ստացվում է սեգմենտը լրացնելով սեգմենտի հետ նույն հիմքը ունեցող և գնդի կենտրոնը գագաթ ունեցող կոնով։ Իսկ եթե սեգմենտը մեծ է կիսագնդից, ապա գնդային սեկտորը ստացվում է այդ սեգմենտից հեռացնելով նրա հետ ընդհանուր հիմք և գնդի կենտրոնը գագաթ ունեցող կոնը։ Գնդային գոտու մակերևույթի մակերեսը հաշվվում է հետևյալ բանաձևով՝ <math>S=2 \pi R h</math> որտեղ <math>R</math>-ը գնդի շառավիղն է, <math>h</math>-ը՝ գնդային գոտու բարձրությունը,<math>\pi</math>-ն մոտավորապես հավասար է 3.
Եթե գնդի շառավիղը <math>R</math> է, իսկ սեգմենտի բարձրությունը` <math>h</math> , ապա գնդային սեկտորի ծավալը հաշվում է <math>V=\frac{2}{3}\pi R^2 h</math>
=== Թեորեմ ===
Տող 60.
Դիցուք <math>O</math>-ն գնդի կենտրոնն է, <math>O'</math>-ը գնդի կենտրոնի [[պրոեկցիա]]ն է հատույթի հարթության վրա, <math>OO'= |x|</math>, <math>A</math>-ն [[սֆերա]]յի և հատույթի հարթությանը պատկանող որևէ կետ է։ Ստացված <math>OO'A</math> եռանկյունում <math>\angle OO'A = 90^\circ</math> ։ Հետևաբար <math>O'A=\sqrt{OA^2-O'O^2}</math> <math>=\sqrt{R^2-|x|^2}</math>։ Այստեղից հետևում է , որ <math>A</math>-ն պատկանում է հատույթի հարթության մեջ ընկած <math>O'</math> կենտրոնով և <math>r</math> շառավղով [[շրջանագիծ|շրջանագծին]]։ Դժվար չէ ստուգել, որ այդ շրջանագծի ցանկացած կետն ընկած է տրված սֆերայի վրա։
== Գնդին ներգծված և արտագծված մարմիններ ==
* [[Բազմանիստ]]ը կոչվում է գնդային մակերևույթին արտագծած, եթե գնդային մակերևույթը շոշափում է նրա բոլոր
կոչվում է ներգծված
* Բազմանիստը կոչվում է ներգծած գնդային մակերևույթին, եթե նրա բոլոր գագաթները ընկած են գնդային մակերևույթի
կոչվում է արտագծված
* Եթե կանոնավոր [[պրիզմա]]յին կարելի է ներգծել գնդային մակերևույթ, ապա գնդային մակերևույթի կենտրոնը բազմանիստի հիմքերի կենտրոնները միացնող հատվածի [[միջնակետ]]ն
* [[Կանոնավոր պրիզմա]]յին արտագծած գնդային մակերևույթի կենտրոնը բազմանիստի հիմքերի կենտրոնները միացնող հատվածի միջնակետն
* Կանոնավոր [[բուրգ]]ին ներգծած գնդային մակերևույթի կենտրոնը գտնվում է բուրգի բարձրության
* Կանոնավոր բուրգին արտագծած գնդային մակերևույթի կենտրոնը գտնվում է բուրգի բարձրության կամ նրա շարունակության
* Գնդային մակերևույթը կոչվում է ներգծված [[գլան]]ին, եթե այն շոշափում է գլանի հիմքերը և բոլոր
* Գնդային մակերևույթը կոչվում է ներգծված [[կոն]]ին, եթե այն շոշափում է կոնի հիմքը և բոլոր [[ծնորդ]]
* [[Գլան]]ը կոչվում է ներգծված գնդային մակերևույթին, եթե գլանի հիմքերը գնդային մակերևույթի հատույթներ
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
[[Կատեգորիա:Երկրաչափական մարմիններ]]
|