|
}}
'''Արկտիկական աղվեսը''' ({{lang-lat|Vulpes lagopus}}) աղվեսի տեսակ է, որը ապրում է հյուսիսային կիսագնդի հյուսիսում:հյուսիսում։ Նրան անվանում են նաև բևեռային աղվես, սպիտակ աղվես, ձնային աղվես և այլն:այլն։ Կենդանին կարող է ապրել չափազանց ցուրտ կլիմայական պայմաններում իր հաստ մորթու շնորհիվ, որը նա ամեն տարի փոխում է:է։
== Դասակարգում ==
[[File:Alopex lagopus.png|thumb|left|200px|Արկտիկական աղվեսի տարածվածությունը բևեռային հատվածում]]
Արկտիկական աղվեսը պատկանում է Vulpes կոչվող "իրական աղվեսների" խմբին:խմբին։ Խումբը մտնում է շնազգիների ընտանիքի մեջ:մեջ։ Վերջին հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ այս կենդանին կարող է նաև դասվել որպես առանձին տեսակ՝ Alopex անվանմամբ:անվանմամբ։
== Տարատեսակները ==
[[File:Alopex lagopus IMG 9019.JPG|thumb|left|200px|Արկտիկական աղվեսը փոչով տաքացնում է իր քիթը]]
[[File:Fjellrev pho.jpg|thumb|left|200px|Արկտիկական աղվես մորթու խառը գունավորմամբ]]
Արկտիկական աղվեսը կարող է ապրել երկրագնդի ծայրահեղ հյուսիսում:հյուսիսում։ Չափազանց ցուրտ կլիմայական պայմաններին նա կարող է դիմանալ իր հաստ մորթու և մարմնի ճարպերի շնորհիվ:շնորհիվ։ Թաթերը պարուրված են հաստ մորթիով, որը նրան օգնում է քայլել սառցապատ տարածությունների վրա:վրա։ Քնելուց արկտիկական աղվեսները ընդունում են մարմնի կլորացված դիրք՝ այդպիսով նրանք պոչով ծածկում են իրենց քիտը՝ այն տաքացնելու նպատակով:նպատակով։
Արկտիկական աղվեսը ունի չափազանց սուր լսողություն, որը նրան օգնում է հեշտությամբ որսալ:որսալ։ Նա կարող է լսողությամբ գուշակել որսի տեղը:տեղը։ Եթե որսը գտնվում է ձյան տակ, նրանք առաջին երկու թաթերով հարվածում են ձյանը՝ այն փորելով, և արագ շարժումով հանում են բռնված կենդանուն:կենդանուն։
Մորթին տարին երկու անգամ փոխվում է:է։ Ձմեռը այն ամբողջովին սպիտակ է, իսկ ամառը՝ դարչնագույն:դարչնագույն։
== Չափսերը ==
Մարմինը ունի 80-110 սմ երկարություն:երկարություն։ Միջինը համարվում է 85 սմը:սմը։ Արուները մոտ 10 սմ-ով երկար են էգերից:էգերից։ Պոչը ունի 30 սմ երկարություն:երկարություն։ Մարմնի բարձրությունը 25-30 սմ է:է։ Արուները կշռում են մոտ 3,5 կգ, իսկ էգերը 2,9:9։
== Բազմացումը ==
[[File:Arctic fox pups (5945302512).jpg|thumb|right|200px|Արկտիկական աղվեսի ձագուկներ]]
Արկտիկական աղվեսների ձագերը ծնվում են ամռանը:ամռանը։ Երկու ծնողներն էլ հոգ են տանում ձագերի մասին:մասին։ 52 օր տևող հղիությունից հետո էգ աղվեսը ծնում է հինգից ութ ձագ:ձագ։ Արկտիկական աղվեսները համարվում են գիշատիչների դասի ամենաշատ ձագեր ունեցող կենդանիները՝ նրանց թիվը կարող է հասնել 25-ի:ի։ Ձագերը ծնվում են շագանակագույն գունավորմամբ:գունավորմամբ։ Մորթին սպիտակում է տարիքի հետ միասին:միասին։
Ձագերին մեծացնելուց հետո էգերը լքում են ընտանիքը, իսկ արուները մնում են:են։
== Սնունդը ==
[[File:Alopex lagopus coiled up in snow.jpg|thumb|left|200px]]
Արկտիկական աղվեսները սնվում են փոքր կենդանիներով՝ փոքր կրծողներ, թռչուններ, ձվեր և այլ կենդանիների բռնած որսի մնացորդներ:մնացորդներ։ Լեմմինգները (կրծողներին պատկանող փոքր կենդանի) նրանց սննդի մեծ մասն են կազմում և յուրաքնաչյուր աղվես օրական կարող է ուտել մեծ թվով լեմմինգներ:լեմմինգներ։ Ապրիլ և մայիս ամիսներին նրանք որսում են նաև փոկերի ձագերին:ձագերին։ Արկտիկական աղվեսները կարող են ուտել նաև ձկներին եթե բռնելը նրանց հաջողվում է:է։ Տարվա որոշ ամիսներին նրանք ուտում են նաև տարբեր հատապտուղներ` այդպիսով համարվելով ամենակեր:ամենակեր։ Նրանք գողանում են մեծ քանակությամբ թռչնի ձվեր:ձվեր։
Եթե գոյություն ունեն սննդի լուրջ խնդիրներ, արկտիկական աղվեսները ստիպված ուտում են մեծ կենդանիների թողած կեղտները:կեղտները։
== Տարածվածությունը ==
[[File:ArcticFoxesLyd.jpg|thumb|right|200px|Արկտիկական աղվեսի մորթու տարբերությունը ըստ սեզոնի՝ վերևում՝ ամառ, մեջտեղում՝ այսպես կոչված "կապույտ" գունավորում, ներքևում՝ ձմեռ]]
Արկտիկական աղվեսը ապրում է գրեթե ողջ արտիկական հատվածում՝ Ալյասկա, Կանադա, Գրենլանդիա, Իսլանդիա, Նորվեգիայի հյուսիսային Սվելբարդ կղզի, Սկանդինավիայի հյուսիսային հատվածներ, Ռուսաստանի հյուսիս:հյուսիս։ Բացի Սկանդինավիայի երկրներից մյուս երկրներում այս աղվեսի պահպանումը լուրջ հսկողության տակ է:է։ Իսկ Շվեդիայում Ֆինլանդիայում և Նորվեգիայում միասին մնացել են ընդամենը 120 հասուն արկտիկական աղվեսներ:աղվեսներ։
Արկտիկական աղվեսը Իսլանդիայի միակ բնիկ կենդանին է:է։ Առաջին անգամ նա Իսլանդիա է ժամանել վերջին սառցե դարաշրջանի վերջում՝ հատելով սառցակալած օվկիանոսը:օվկիանոսը։ Իսլանդիայի Սուդավիկ քաղաքում "Արկտիկական աղվեսների գիտահետազոտական կենտրոնում" գոյություն ունի հատուկ այս աղվեսին նվիրված ցուցահանդես:ցուցահանդես։
== Սպառնացող վտանգներ ==
Արտկիկական աղվեսների թիվը պակասում է անօրեն որսորդների և թակարդների պատճառով:պատճառով։ Նախորդ դարի քսանական թվականներին նրանց թիվը կտրում նվազել է բավականին թանկ գնահատվող մորթու պատճառով:պատճառով։ Այսօրվա դրությամբ բազմաթիվ ծրագրեր կանխում են այս աղվեսների որսը մորթու համար:համար։
Արկտիկական աղվեսի հիմնական թշնամիները համարվում են կարմիր (սովորական) աղվեսները, որոնք նրանց սպանում են իրենց թիվը պահպանելու համար:համար։ Ժամանակին կարմիր աղվեսներին իրենց հերթին սպանում էին գայլերը, բայց քանի որ այս վերջինների թիվը կտրուկ նվազել է ապօրինի որսորդության պատճառով, կարմիր աղվեսների թիվը շատացել է:է։
Արկտիկական աղվեսների թիվը հստակ հայտնի չէ, քանի որ թիվը տատանվում է՝ երբեմն նրանք շատ են, իսկ երբեմն՝ քիչ:քիչ։ Ամբողջ աշխարհում կան մոտավորապես որոշ հարյուր հազար արկտիկական աղվեսներ:աղվեսներ։
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.doest-photography.com/section428845_360091.html Professionelle Bilder von jungen Polarfüchsen]
[[Կատեգորիա:Աղվեսներ]]
| 