«Բենջամին Դիզրայելի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Disraeli.jpg|մինի]]
'''Բենջամին Դիզրայելի''' (Benjamin Disraeli, 1st Earl of Beaconsfield, 21 դեկտեմբեր 1804 – 19 ապրիլ 1881), անգլիական պետական և քաղաքական գործիչ, ֆինանսների նախարար (1852, 1858-59, 1866-68), Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ (1868, 1874-1880), պահպանողական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը։ Հայտնի է նաև որպես գրող։
{{միացնել|Բենջամին Դիզրայել}}
'''Բենջամին Դիզրայելի''' (Benjamin Disraeli, 1st Earl of Beaconsfield, 21 դեկտեմբեր 1804 – 19 ապրիլ 1881), անգլիական պետական և քաղաքական գործիչ, ֆինանսների նախարար (1852, 1858-59, 1866-68), Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ (1868, 1874-1880), պահպանողական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը։ Հայտնի է նաև որպես գրող։ Սերվում է [[անգլիկանություն]] ընդունած հրեական ընտանիքից։ Իշխանության ղեկին գտնվելու տարիներին վարել է գաղութատիրական, կայսրության տնտեսական և քաղաքական հզորության ամրապնդման քաղաքականություն։ Թուրքիայում Անգլիայի դիրքերը ամրապնդելու և հարավային ուղղությամբ Ռուսաստանի առաջխաղացումը խոչընդոտելու նպատակով՝ փակել է աչքերը թուրքական իշխանությունների կողմից ազգային-ազատագրական շարժումները արյան մեջ խորտակելու քաղաքականության վրա։ 1875-78 թթ. մերձավորարևելյան ճգնաժամի և ռուս-թուրքական (Բալկանյան) պատերազմի ընթացքում պաշտպանել է Օսմանյան կայսրության ամբողջականությունը։ Կտրականապես մերժել է Ռուսաստանի և Օսմանյան Թուրքիայի միջև կնքված Սան-Ստեֆանոյի պայմանագիրը՝ պատերազմի սպառնալիքի տակ պարտադրելով Ռուսաստանին վերանայել այն և այդ նպատակով հրավիրել 1878 թ. Բեռլինի կոնգրեսը։ Օգտվելով Բալկանյան պատերազմում Թուրքիայի պարտությունից՝ Բարձր Դռանը պարտադրել է անգլո-թուրքական Կիպրոսի համաձայնագիրը, համաձայն որի Բրիտանական կայսրությանն է անցել Կիպրոս կղզին՝ Ռուսաստանի դեմ Անգլիայի աջակցության դիմաց։
 
== Գործունեություն ==
== Աղբյուրներ ==
 
* «Հայկական հարց» հանրագիտարան, Երևան, 1996 թ.։
Սերում է [[անգլիկանություն]] ընդունած հրեական ընտանիքից։
 
Ակնառու դեր է խաղացել տորիների կուսակցությունը պահպանողականի վերափոխելու գործում։ [[1868]] թվականին [[1874]]-[[1880]] թվականներին եղել է վարչապետ, վարել է էքսպանսիոնիստական քաղաքականություն։ Իր գլխավոր խնդիրներից մեկը համարել է [[Ռուսաստան]]ի դեմ պայքարը։ [[Բեռլինի կոնգրես]]ում ([[1878]]) [[Բիսմարկ Օտտօ ֆոն|Բիսմարկի]] օգնությամբ Դիզրայելին վերանայել տվեց [[Սան Ստեֆանո]]յի հաշտության պայմանագիրը, որի հետնանքով մի շարք սլավոնական ն հայաբնակ մարզեր նորից ընկան թուրքական տիրապետության տակ։ Նրան է պատկանում «․․․Մեզ համար կարևորը հայկական վտանգի դեմ [[Թուրքիա]]յում պաշտպանվելու միջոցներ գտնելն է» արտահայտությունը, որը պարզում է նրա գլխավորած անգլիական պահպանողական կառավարության իմպերիալիստական քաղաքականությունը [[Հայկական հարց]]ում։ [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] ամբողջության պահապանի կեցվածքը չխանգարեց Դիզրայելին զավթելու ([[1878]]) [[Կիպրոս]] կղզին։ [[Աֆղանստան]]ի դեմ [[1878]]-[[1880]] թվականների գաղութային պատերազմում [[Անգլիա]]յի պարտությունը և անգլիական տիրապետության դեմ Տրանսվաալի բուրերի [[1880]] թվականի ապստամբությունը նպաստեցին Դիզրայելի կառավարության տապալմանը։
 
'''Բենջամին Դիզրայելի''' (Benjamin Disraeli, 1st Earl of Beaconsfield, 21 դեկտեմբեր 1804 – 19 ապրիլ 1881), անգլիական պետական և քաղաքական գործիչ, ֆինանսների նախարար (1852, 1858-59, 1866-68), Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ (1868, 1874-1880), պահպանողական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը։ Հայտնի է նաև որպես գրող։ Սերվում է [[անգլիկանություն]] ընդունած հրեական ընտանիքից։ Իշխանության ղեկին գտնվելու տարիներին վարել է գաղութատիրական, կայսրության տնտեսական և քաղաքական հզորության ամրապնդման քաղաքականություն։ Թուրքիայում Անգլիայի դիրքերը ամրապնդելու և հարավային ուղղությամբ Ռուսաստանի առաջխաղացումը խոչընդոտելու նպատակով՝ փակել է աչքերը թուրքական իշխանությունների կողմից ազգային-ազատագրական շարժումները արյան մեջ խորտակելու քաղաքականության վրա։ 1875-78 թթ. մերձավորարևելյան ճգնաժամի և ռուս-թուրքական (Բալկանյան) պատերազմի ընթացքում պաշտպանել է Օսմանյան կայսրության ամբողջականությունը։ Կտրականապես մերժել է Ռուսաստանի և Օսմանյան Թուրքիայի միջև կնքված Սան-Ստեֆանոյի պայմանագիրը՝ պատերազմի սպառնալիքի տակ պարտադրելով Ռուսաստանին վերանայել այն և այդ նպատակով հրավիրել 1878 թ.թվականի [[Բեռլինի կոնգրեսը։կոնգրես (1878)|Բեռլինի կոնգրես]]ը։ Օգտվելով Բալկանյան պատերազմում Թուրքիայի պարտությունից՝ Բարձր Դռանը պարտադրել է անգլո-թուրքական Կիպրոսի համաձայնագիրը, համաձայն որի Բրիտանական կայսրությանն է անցել Կիպրոս կղզին՝ Ռուսաստանի դեմ Անգլիայի աջակցության դիմաց։
 
== Ստեղծագործությունները ==
Հետադեմ ռոմանտիզմի հետևորդ Դիզրայելին իր վեպերում («Վիվիան Գրեյ», [[1826]]-[[1827]], «Կոնտարինի Ֆլեմինգ», [[1832]], «Քոնինգսբի», [[1844]], «Թանկրեդ», [[1847]], «Էնդիմիոն», [[1880]] և այլն) իդեալականացնում է արիստոկրատիային՝ նրան պատկերելով որպես աշխատավորների «պաշտպանի»։ Նրա ստեղծագործությունները համակված են պահպանողականությամբ, երբեմն նաև՝ միստիկայով։
 
{{ՀՀՀ}}
{{ՀՍՀ}}
 
{{DEFAULTSORT:Դիզրայելի, Բենջամին}}
[[Կատեգորիա:1804 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 21 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա: 1804 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1881 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Ապրիլի 19 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Լոնդոն քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլիայի վարչապետներ]]
[[Կատեգորիա: Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա: Անգլիացի պետական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա: Անգլիացի գրողներ]]