«Ճնճղուկանմաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

| ordo = [[Ճնճղուկանմանների կարգ|Ճնճղուկանմաններ]]

'''Ճնճղուկանմանների կարգ''' ({{lang-lat|Passeriformes}}), [[թռչուններ]]ի [[Դաս (կենսաբանություն)|դաս]]ի ներկայացուցիչների [[կարգ |կարգ]]<ref>[http://animaldiversity.org/accounts/Passeriformes/classification/#Passeriformes Դասակարգում]</ref>:։ Թռչունների ամենաշատ տեսակները ներգրավված են այս կարգում<ref>[http://www.nhptv.org/wild/passeriformes.asp Ճնճղուկանմանների բազմազանություն]</ref><ref>[http://www.vocabulary.com/dictionary/order%20Passeriformes Կարգի թվային գերակշռություն]</ref>՝ մոտավորապես 5 400 [[տեսակ]]:։ Մեծ մասամբ փոքրամարմին կամ միջին մեծության թռչուններ, որոնք իրենց արտաքին տեսքով, կենսակերպով, սնունդ գտնելու ձևով ակնհայտորեն տարբերվում են այլ տեսակներից:տեսակներից։ Տարածված են գրեթե ողջ աշխարհով:աշխարհով։ Բացակայում են միայն [[Անտարկտիդա]]յում և որոշ [[օվկիանոս]]ային [[կղզի]]ներում:ներում։ Նախկին [[ԽՍՀՄ]]-ի տարաշքում հանդիպում են մոտավորապես 310 տեսակ:տեսակ։

Հայտնի են դեռևս մեոցենի շրջանից ({{lang-en|Miocene}}, от {{lang-grc|μείων}}):։

Մարմնի երկարությունը կազմում է միջինում 9,5-65 սմ:սմ։ Ունեն բազմատեսակ ձևերի կտուցներ, որոնք երբեք մոմամաշկով պատված չեն լինում:լինում։ Ոտքերն ամրակազմ են, որոնց շնորհիվ կարողանում են մնալ ծառերի ճյուղերի վրա կանգնած:կանգնած։ Ոտքի մատները չորսն են, որոնցից երեքն ուղղված են առաջ, իսկ մյուսը՝ ետ:ետ։ Տեսակների մեծամասնության արուներն ավելի խոշոր են, քան էգերը:էգերը։ Արուներն աչքի են ընկնում վառ գունավորմամբ, որով գրավում են էգերին բազմացման շրջանում:շրջանում։ Իսկ [[Երգեցիկ թռչուններ|երգեցիկ]] տեսակների մոտ դա արտահայտված է ձայնով:ձայնով։ Մարմինը պատված է փետուրներով, որոնք կարող են լինել բազագույն՝ մոխրագույնից, սևից մինչև դեղին ու կարմիր:կարմիր։

Ապրում են [[ծառ]]երի վրա:վրա։ Որոշները սնունդ են փնտրում [[ջուր|ջրում]]:։ Արևադարձային գոտիներում հիմնականում նստակյաց կյանք են վարում, բարեխառն գոտիներում բնակվողները չվող են:են։ Բնադրման ժամանակահատվածում երամներ են կազմում:կազմում։

Տեսակներն ըստ սննդառության բաժանվում են միջատակերների և բուսակերների:բուսակերների։ Սննդառությունը նրանց մոտ հազվադեպ է խառը լինում:լինում։ Ուտում են [[միջատներ]] (այդ թվում [[գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսության]] և [[Անտառաբուծություն (բուսաբուծություն)|անտառաբուծության]] մեծ հանդիպող վնասատուները) և մոլախոտերի սերմեր, միայն քչերը ([[ճնճղուկներ]] և այլն) կարող են վնասել մշակաբույսերն ու [[հացահատիկային բույսեր]]ը:ը։

Բոլոր տեսակի ճնճղուկանմանների մոտ առկա է ձվադրման եղանակով բազմացումը, ինչով պայմանավորված է բների կառուցումը:կառուցումը։ Բնադրման վայրերը մշտական են:են։ Նրնց մոտ կտրուկ են արտահայտված վարքագծի բոլոր առանձնահատկությունները՝ կապված բների պաշտպանության հետ:հետ։

Գրեթե բոլոր տեսակները մոնոգամ են:են։ Սեռական հասունության են հասնում մեկ տարեկանում:տարեկանում։ Ձվադրելուց հետո ձվերի վրա նստում են, այնուհետև կերակրում են զույգով:զույգով։ Ձագերը ձվից դուրս են գալիս անպաշտպան, մեծ մասամբ՝ աչքերը փակ, առանց փետուրների և թույլ արտահայտված մազածածկույթով:մազածածկույթով։ Երկար ժամանակ մնում են բնում:բնում։ Մարմնի համապատասխան ջերմաստիճանը միանգամից չի կարգավորվում:կարգավորվում։ Բացառությամբ ագռավների, նորածին ձագերի մարմնի զանգվածը կազմում է հասուն առանձնյակի մարմնի 6—8 % <ref>Գիրք: Հեղինակ՝ Pettingill Jr., Olin Sewall: Վերնագիր՝ Ornithology in Laboratory and Field: Հրատարակչություն՝ Academic Press: Տարեթիվ՝ [[1985]]: Էջ՝ 316: Էջերի քանակ՝ 403</ref>:։ Հաճախ տարվա ընթացքում ձվադրում են 2 կամ ավելի անգամներ (հատկապես տրոպիկական և սուբտրոպիկական վայրերում բնակվողները)՝ դնելով 4-8 ձու, սովորաբար գունավոր:գունավոր։ Սաղմնային բազմացումն ընթանում է շատ արագ:արագ։

Գյուղատնտեսական տարածքներում ճնճղուկանմանները մարդկանց օգնականներն են:են։ [[Թրթուր|Թրթուրներ]]ներ ոչնչացնելով՝ կասեցնում են մշակաբույսերի ոչնչացման գործընթացը:գործընթացը։ Նրանք մեծ դեր են խաղում նաև անտառներում:անտառներում։ ճնճղուկանմանների կարգի ներկայացուցիչների օգտակարությունը (բացառություն են կազմում կարգի որոշ ներկայացուցիչներ, օրինակ՝ [[Ճնճղուկներ|ճնճղուկ]]ը):։

Որոշ ճնճղուկանմաններ գտնվում են ոչնչացման եզրին, վտանգված են և պահպանվում են մարդու կողմից:կողմից։ [[Կարմիր գիրք|Կարմիր գրքում]] ներառված են այս կարգիներկայացուցիչների 84 տեսակ և 66 ենթատեսակ:ենթատեսակ։

Աշխարհում ապրում են 5 հազարից ավելի տեսակ ճնճղուկանմաններ, որը կազմում է թռչունների ամբողջ տեսակների մոտ 60 %-ը: ը։

Ճնճղուկանմանների կարգը բաժանվում է 4 ենթակարգերի՝ ''Eurylaimidae'', ''Tyranni'', ''Menurae'', ''Oscines'':։ Ներառում է գրեթե 6000 տեսակ<ref>[http://www.thewildclassroom.com/biodiversity/birds/birdorders/passeriformes.html Ճնճղուկանմանների տեսակներ]</ref>, 93 <ref>[http://www.oiseaux-birds.com/page-intro-order-passeriformes.html Պատկերներ]</ref>, իսկ որոշ աղբյորների համաձայն՝ 130 ընտանիք<ref>[http://www.oiseaux.net/birds/passeriformes.html Դասակարգում]</ref>:։