«Հայկական մշակույթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 7.
Հնագույն գրավոր աղբյուրներում պահպանվել են տեղեկություններ հայոց առաջին պետական կազմավորումներում գոյություն ունեցած պաշտամունքային երևույթների մասին։ Հայկական լեռնաշխարհում վկայված առաջին պետական կազմավորման` [[Արատտա]]յի (մ. թ. ա. XXVIII–XXVII դարեր) հովանավորը արարչագործ Հայա աստծու որդի Դումուզին էր (շումերերեն է. նշանակում է հարազատ որդի), որի անունը [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչի]] թարգմանություններում փոխարինված է Օրիոն-[[Հայկ]]ով։
 
=== ՀայոցԼեզու լեզու ===
{{Main|Հայերեն}}
Հայերենը [[հնդեվրոպական լեզուներ|հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի]] [[լեզու]] է։ Այն [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] և [[Լեռնային Ղարաբաղ]]ի Հանրապետության պետական լեզուն է։ Օգտագործվում է նաև [[Հարավային Կովկաս]]ում (հիմնականում [[Սամցվե-Ջավախետիա|Ջավախքում]], [[Թբիլիսի]]ում, [[Աբխազիա]]յում, [[Օսեթիա]]յում), [[Ռուսաստան]]ում (հիմնականում [[Ռուսաստանի Հարավային Ֆեդերալ Շրջան|Հարավային Ֆեդերալ Շրջանում]] և խոշոր քաղաքներում), [[Եվրոպա]]յում (առավել հաճախ [[Ֆրանսիա]]յում, [[Գերմանիա]]յում, [[Մեծ Բրիտանիա]]յում, [[Իսպանիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Շվեցարիա]]յում, [[Պորտուգալիա]]յում, [[Իտալիա]]յում, [[Հունաստան]]ում, [[Բուլղարիա]]յում, [[Մոլդովա]]յում, [[Մերձդնեստր]]ում և այլն), [[Մերձավոր Արևելք]]ում (հիմնականում [[Իրան]]ում, [[Սիրիա]]յում, [[Լիբանան]]ում, [[Իրաք]]ում, [[Պաղեստին]]ում, [[Իսրայել]]ում, [[Եգիպտոս]]ում) [[ԱՄՆ]]-ում, [[Կանադա]]յում, [[Լատինական Ամերիկա]]յում (հիմնականում [[Ուրուգվայ]]ում, [[Արգենտինա]]յում, [[Բրազիլիա]]յում), Ուիզբեկստանում, Ղազախստանում, Հնդկաստանում, Ավստրիալիայում և այլ պետությունների [[սփյուռք]]ահայ համայնքներում։ Հայերեն լեզվակիրների քանակը կազմում է 7-9 միլիոն մարդ <ref>Ըստ Վիքիպեդիայի "Հնդեվրոպական լեզուներ" հոդվածի [[:en:Indo-European languages|անգլերեն]] և [[:ru:Индоевропейские языки|ռուսերեն]] տարբերակների հայերեն խոսողների թվաքանակն աշխարհում հասնում է 10 մլն 700 հազար մարդու։</ref>։
=== Արվեստ ===
 
== Արվեստ ==

=== Գրականություն ====
{{Main|Հայ գրականություն}}
 
Առաջին գրավոր հուշարձանները Հայաստանի տարածքում թվագրվում են ուրարտական շրջանին։ [[Հայոց այբուբենի ստեղծում]]ից հետո սկիզբ է դրվում հայերեն ինքնուրույն գրականությանը։ Հայոց հնագույն բանավոր ավանդազրույցները, լեգենդներն ու առասպելները առաջին անգամ գրի են առնվել [[5-րդ դար]]ի պատմիչ [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] կողմից։
Գրականությունը սկիզբ է դրել Հայաստանում մոտ մ.թ.ա. 401 թ. գրական գործերի մեծ մասը ստեղծվել է [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] կողմից, 5-րդ դարում։
 
==== Երաժշտություն ====
{{Main|Հայկական երաժշտություն}}
Հայկական երաժշտությունը սկիզբ է առնում մ.թ.ա. II հազարամյակում։ Պատմական տվյալները մեզ են հասել հնադարյան հայ պատմաբաններ [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացու]] և [[Փավստոս Բյուզանդ]]ի աշխատությունների շնորհիվ։<ref name="KURKJIAN">
[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/45*.html#noteB Վահան Կուրկջյան «Հայաստանի պատմություն», 1958թ]</ref>
==== Պար ====
{{Main|Հայկական պար}}
 
==== Ճարտարապետություն ====
{{Main|Հայկական ճարտարապետություն}}
 
==== Թատրոն ====
{{Main|Հայկական թատրոն}}
 
Տող 39 ⟶ 40՝
{{Main|Հայկական մանրանկարչություն}}
 
=== Կրթություն ===
{{Main|ՀՀ կրթական համակարգ}}
 
=== խոհանոցԽոհանոց ===
{{Main|Հայկական խոհանոց}}
 
=== Հայկական տոներ ===
{{Main|Հայաստանի Հանրապետության տոներ և հիշատակի օրեր}}
 
=== Զբոսաշրջություն ===
{{Main|Զբոսաշրջությունը Հայաստանում}}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}