|
'''Կրեդիտ''' ({{lang-lat|''credit''}}՝ նա հավատում է), հաշվապահական հաշվի երկկողմանի աղյուսակի աջ կողմը։ Ակտիվային հաշվի կրեդիտը ցույց է տալիս տվյալ տեսակի հիմնական կամ շրջանառու միջոցների նվազումը, պասսիվային հաշվինը՝ աճը։ Օրինակ, արտադրության կալկուլացիոն հաշվի կրետիդը արտացոլում է թողարկված արտադրանքի փաստացի ինքնարժեքը, իսկ իրացման համադրող հաշվի կրետիդը՝ իրացված արտադրանքի դիմաց ստացված [[հասույթ]]ը և վնասը։
[[Հայաստան]]ի մուտքը [[շուկա]] նշանակալից չափով կապված է վարկային զարգացման և կայացման հետ: Այդ իսկ պատճառով շուկայի ձևավորման պարտադիր պատճառներից մեկը համարվում է դրամաշրջանառության և վարկային [[համակարգ]]ի ընդհանուր վերակառուցմանը:
== Նշանակություն ==
Կրեդիտ-վարկը ({{lang-lat|''creditum''}} կամ {{lang-lat|''credere''}}), ֆինանսական գործիք է, որը քաղաքացուն կամ ձեռնարկությանը հնարավորություն է ընձեռնում դրամ փոխառել՝ ապրանքներ, [[հումք]] և նմանատիպ ապրանքներ գնելու համար, վճարումը կատարելով որոշ ժամանակահատվածի ընթացքում, սովորոբար՝ տոկոսով:
*Վարկը ապահովում է [[դրամ]]ական [[կապիտալ]]ի փոխարկումը փոխառուական կապիտալի և ներկայացնում է փոխատուի և փոխառուի միջև ձևավորող հարաբերությունները: Վարկի օգնությամբ [[ձեռնարկություն]]ների, անհատների և պետության ազատ դրամական միջոցները և [[եկամուտ]]ները կուտակվում են, փոխարկվում փոխառուական կապիտալի, որն էլ իր հերթին վճարի դիմաց տրամադրվում է ժամանակավոր օգտագործման:
*Վարկերը հիմնականում անհրաժեշտ են այն պատճառով, որ այն ճկուն մեխանիզմ է հանդիսանում տնտեսության մի ճյուղից մյուսին կապիտալի հոսքի ապահովմամբ և [[շահույթ]]ի նորմաների կարգավորման համար:
*Վարկը անհրաժեշտ է նաև գործող [[կազմակերպություն]]ների միջոցների անընդհատ շրջանառության ապահավման, ինչպես նաև ապրանքների սպառման գործընթացի սպասարկման համար:
*Փոխառուական կապիտալը վերաբաշխվում է տնտեսության ճյուղերի միջև, ըստ շուկայական օրենքների՝ կապիտալի հոսքը ուղղվում է այն ճյուղերին, որոնք ապահովում են բարձր շահույթ:
*Վարկի շնորհիվ շահույթի կապիտալիզացիայի էլ ավելի արագ է ընթանում:
*Վարկը կարող է նաև օգտագործվել պետության կողմից որպես գործիք կապիտալ ներդրումների, բնակարաների վերանորոգման, ապրանքների ներմուծման խթանման, ինչպես նաև տնտեսության շահութաբեր ճյուղերի զարգացման համար:
== Զարգացումը շուկայական տնտսության անցման փուլում ==
Վարկային համակարգի քննարկման ժամանակ պետք է հաշվի առնել որ այն հմնվում է բարդ տնտեսական հարաբերությունների իրացման վրա, որոնք անցել են զարգացման երկար, պատմական ճանապարհ:
Կան վարկային համակարգի երկու հասկացություն.
*Վարկային հարաբերությունների, վարկավորման ձևերի և մեթոդների ամբողջություն:
*Ֆինանսավարկային կազմակերպությունների ամբողջություն:
== Վարկային հարաբոերությունների սուբյեկտներ ==
Շուկայական տնտեսության տնտեսության պայմաններում վարկի հիմնական ձևը [[բանկ]]ային վարկն է, այսինքն առևտրային բանկերի կողմից տրամադրվող տարբեր տեսակի և ձևի վարկերը:
Վարկային սուբյեկտները լինում են.
*Փոխառու
*Փոխատու
Բանկային վարկավոման ժամանակ կողմերը հանդես են գալիս և որպես փոխառու և որպես փոխատու:
== Վարկերի տեսակները ==
Ըստ փոխառու խմբերի վարկերը լինում են.
*վարկեր տնտեսությանը
*վարկեր ֆինանսական հարաբերություններին
*վարկեր բնակչությանը
*վարկեր պետությանը
Ըստ ուղղության և նշանակության.
*հիփոթեքային վարկեր
*վարկեր ֆինանսական հաստատություններին
*գյուղատնտեսական վարկեր
*առևտրային և արդյունաբերական ընկերություններին
*սպառողական վարկեր
*այլ վարկեր
*[[լիզինգ]]ային ֆինանսավորում
*կարճաժամկետ՝ մնչև 1 տարի -շրջանառու միջոցների ձեռքբերման համար
*միջին ժամկետային՝ 1-5 տարի - հիմնական միջոցների ձեռքբերման համար
*երկարաժամկետ՝ 5 տարուց ավելի
Ըստ վարկավորման ժամկետների վարկերը լինում են.
*[[ցպահանջ]]
*ժամկետային
Ըստ գումարի մեծության.
*մանր
*միջին
*խոշոր
Ըստ ապահովածության.
*[[գրավ]]ով ապահոված
*երաշխիքով
*ապահովագրված
*ձևաթղթային
Ըստ տրամադրման ձևի.
*փոխհատուցողական
*վճարային
Ըստ մարման ձևի.
*մասնակի մարումով
*միանգամյա մարումով
== Տես նաև ==
* [[Լիզինգ]]
== Գրականություն ==
| 