«Համաշխարհային օվկիանոս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ուղղագրական, փոխարինվեց: : → ։
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Physical world.jpg|մինի|''Համաշխարհային օվկիանոսի քարտեզ: Կապույտով նշված հատվածները Համաշխարհային օվկիսնոսի ջրերն են'']]
'''Համաշխարհային օվկիանոս''', [[ջրոլորտ]]ի հիմնական մասը, որը կազմում է վերջինիս 94,2 %-ը՝ 1338 մլն կմ²։ Շրջապատում է բոլոր [[մայրցամաք]]ներն ու [[աշխարհամաս]]երը, [[թերակղզի]]ներն ու [[կղզի]]ները։ Բնորոշ հատկանիշներից մեկը [[աղ]]ի առկայությունն է ողջ ջրային տարածքում։ Եթե Համաշխարհային օվկիանոսում լուծված աղի ամբողջ պաշարը նսվածքինստվածքի ձևով սփռվեր, ապա օվկիանոսի հատակին կգոյանար 57 մ հաստությամբ աղի շերտ<ref>Գագիկ Արծրունի - «Առաջինը: Հանրագիտարանային տեղեկատու»: [[Երևան]], Ան-Ջո ՍՊԸ հրատարակչություն, [[2007]]</ref>։
 
Մայրցամաքներն ու խոշոր [[արշիպելագ]]ները բաժանում են Համաշխարհային օվկիանոսը մի քանի մասերի՝ [[օվկիանոս]]ների՝
Տող 21.
Համաշխարհային օվկիանոսի ժամանակակից հասկացությունը [[20-րդ դար]]ի սկզբին կազմել է [[Ռուսներ|ռուս]]-խորհրդային աշխարհագրագետ, օվկիանոսագետ և քարտեզագետ [[Յուլիյ Միխայլովիչ Շոկոլսկի]]ն ([[1856]]-[[1940]])։ Նա առաջինն է, ով [[Գիտություն|գիտության]] ոլորտ է ներմուծել «Համաշխարհային օվկիանոս» տերմինը՝ համարելով բոլոր օվկիանոսները (Ատլանտյան, Խաղաղ, Հնդկական, Հյուսիսային սառուցյալ) վերջինիս մաս։
 
20-րդ դարի երկրորդ կեսին սկսվել է օվկիանոսների հատակի մշտաան և խորըուսումնասիրություն։խորը ուսումնասիրություն։ [[Ձայնախորաչափ]]ի մեթոդով կարողացան ավելի լավ հասկանալ օվկիանոսների հատակի ռելիեֆը, խորությունը։
 
== Օվկիանոսների աշխարհագրություն ==
Տող 60.
 
=== Ջրի ֆիզիկական հատկություն ===
Օվկիանոսի ջուրը դանդաղ է տաքանում և դանդաղ է սառում, որը մեղմացնում է երկրագնդի [[կլիմա]]ն։ Եթե չորային երկրներում Արեգակների ճառագայթների տակ գետինը տաքանում է 70-80&nbsp;°C, ապա օվկիանոսի ջրի մակերեսային շերտը՝ 28-30&nbsp;°C։ Մերձբևեռային շրջաններում ջուրը սառն է, բայց աղիության պատճառոպատճառով սառցակալում է ոչ թե 0&nbsp;°C-ի պայմաններում, այլ -1&nbsp;°C - -2&nbsp;°C-ում։ Այնուամենայնիվ Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսում առաջանում է 1-3 մ հաստության սառցաշերտ։
 
Արեգակից ստացած ջերմությունը ջրային հոսքերի միջոցով անընդհատ վերաբաշխվում է։ Հասարակածային շրջաններից տաք ջրերը տեղափոխվում են դեպի բևեռային սառը շրջաններ, և հակառակը։ Բայց Արեգակի ճառագայթների անհավասարաչափ բաշխման պատճառով բևեռային ջրերը միևնուն է ավելի սառն են՝ ջրի շրջապտույտը հաշվի չառնելով։