«Արյան շրջանառություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Արտաքին հղումներ: Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|de}}
No edit summary
Տող 36.
Օրգանիզմում [[արյուն]]ը շարժվում է անոթների երկու փակ համակարգով՝ '''մեծ և փոքր շրջաններով։'''
 
'''Արյան ուղին, որը սկսվում է ձախ փորոքիցփորոքից՝ աորտայով և ավարտվում աջ նախասրտումնախասրտում՝ վերին և ստորին սիներակներում, կոչվում է արյան շրջանառության մեծ շրջան'''։ Ձախ փորոքի կծկման հետևանքով թթվածնով հարուստ արյունը մղվում է '''աորտա''', որն ամենախոշոր անոթն է։ Աորտայից ճյուղավորվում են զարկերակներ, որոնք արյուն են մատակարարում բոլոր [[օրգան]]ներին և [[հյուսվածք]]ներին։ Օրգաններում զարկերակները ճյուղավորվում են փոքր տրամաչափի զարկերակների, ապա զարկերակիկների և մազանոթների։ Մազանոթներից մարմնի բոլոր [[բջիջ]]ներն են անցնում սննդանյութեր, [[թթվածին]], իսկ բջիջներից մազանոթներ՝ [[ածխաթթու գազ]] և նյութափոխանակության այլ արգասիքներ։ Մազանոթներում արյունը զարկերակայինից փոխարկվում է երակային արյան։ Երակային մազանոթները միանալով կազմում են երակիկներ, ապա երակներ, որոնք միանալով առաջացնում են խոշոր երակներ՝ վերին ու ստորին սիներակներ։ Իրանից, ստորին վերջույթներից, որովայնի խոռոչի օրգաններից երակային արյունը ստորին սիներակով, իսկ գլխից, պարանոցից, վերին վերջույթներից՝ վերին սիներակով թափվում է աջ նախասիրտ։ Արյան շրջապտույտն արյան մեծ շրջանով տևում է 22-23 վրկ։ Երակային արյունն աջ նախասրտից լցվում է աջ փորոք, այնտեղից ուղղվում արյան շրջանառության փոքր շրջան։
 
== Արյան շրջանառության փոքր շրջան ==
 
'''Արյան ուղին, որը սկսվում է աջ փորոքիցփորոքից՝ թոքային ցողունով և ավարտվում ձախ նախասրտումնախասրտում՝ չորս թոքային երակներով, կոչվում է արյան շրջանառության փոքր շրջան'''։ Աջ փորոքը կծկվելով [[արյուն]]ը մղում է թոքային ցողուն, որը բաժանվում է երկու թոքային զարկերակների։ [[Թոք]]երում զարկերակները բաժանվում են փոքր զարկերակների, ապա զարկերակիկների և վերածվում մազանոթների, որոնք ցանցապատում են թոքաբշտիկները։ Թոքաբշտիկների և նրանց շրջապատող մազանոթների միջև տեղի է ունենում գազափոխանակություն։ Թոքաբշտիկներում գտնվող [[թթվածին]]ն անկայուն միացություն մեջ է մտնում հեմոգլոբինի հետ, և երակային արյունը փոխարկվում է զարկերակայինի։ Այնուհետև արյունը հավաքվում է երակների մեջ, որոնք միանալով առաջացնում են թոքային չորս երակներ։ Յուրաքանչյուր թոքից երկուական երակներով զարկերակային արյունը հոսում է ձախ նախասիրտ։ Դա բացառություն է, քանի որ երակներով հոսում է միայն երակային արյուն։
 
== Սրտի կառուցվածքը ==