«Ամոնիակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
+ 2 կատեգորիաներ, ± 2 կատեգորիաներ ՀոթՔաթ գործիքով |
չ clean up oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 113.
== Ամոնիակի ստացումը ==
Լաբորատոր պայմաններում ամոնիակ ստանալու համար տաքացնում են [[ամոնիումի քլորիդ]]ի և [[կալցիումի
* '''2NH<sub>4</sub>Cl + Ca(OH)<sub>2</sub> = CaCl<sub>2</sub> + 2NH<sub>3</sub>↑ + 2H<sub>2</sub>O'''
Տող 134.
* '''NH<sub>3</sub> + HCl → [NH]<sup>+</sup>Cl<sup>-</sup>'''
Ամոնիակի [[ջուր|ջր]]ային լուծույթը կոչվում է ամոնիակաջուր, որում ամոնիակի մոլեկուլները կապված են ջրի մոլեկուլների հետ, մասնավորապես դիպոլ-դիպոլ փոխազդեցությամբ: Շնորհիվ ազոտի չբաժանված էլեկտրոնային զույգի՝ ամոնիակը ջրի մոլեկուլից ջրածնի մեկ ատոմ միացնում է իրեն դոնորակցեպտորային մեխանիզմով, և այդ պատճառով լուծույթում առաջանում են հիդրօքսիդային իոններ.
* '''NH<sub>3</sub> + H<sub>2</sub>O→NH<sub>4</sub><sup>+</sup> + OH<sup>-</sup>'''
Տող 140.
* '''4NH<sub>3</sub> + 3O<sub>2</sub> = 2N<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O'''
Ամոնիումի աղերը ստացվում են ամոնիակի և թթուների փոխազդեցությունից: Դրանք օգտագործվում են հիմնականում որպես պարապտանյութեր:
* '''NH<sub>3</sub> + H<sub>3</sub>PO4</sub> = NH<sub>4</sub>H<sub>2</sub>PO<sub>4</sub>'''
* '''NH<sub>3</sub> + HNO<sub>3</sub> = NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub>'''
Ամոնիումի աղերը ջրում լավ լուծվող, որպես կանոն՝ սպիտակ բյուրեղային նյութեր են: Բոլորն էլ ջերմակայուն են, տաքացնելիս քայքայվում են, ընդ որում՝ մեծ մասը ցնդում է, որովհոտև քայքայման հետևանքով գոյանում են [[գազ]]եր:
* '''NH<sub>4</sub>Cl→NH<sub>3</sub>↑ + NHCl↑'''
Տող 206.
=== Դարձելի ռեակցիաների հավասարակշռությունը ===
Դժվար չէ հասկանալ, որ այդպիսի ռեակցիաներում վաղ թե ուշ հաստատվում է հավասարակշռություն: Այդ պահից սկսած՝ ինչ արագությամբ ելանյութերը փոխարկվում են վերջանյութերի (V<sub>1</sub>), նույն արագությամբ է վերջիններս վերածվում են ելանյութերի (V<sub>2</sub>): Ստեղծվում է շարժուն հավասարակշռություն, ուղիղ և հակադարձ ռեակցիաներն ընթանում են նույն արագությամբ՝ V<sub>1</sub>=V<sub>2</sub>: Ամոնիակի ստացման նշված ռեակցիայում հավասարակշռություն է ստանում այն ժամանակ, երբ ազոտի ու ջրածնի ընդամենը 20-30 %-ն է վերածվում ամոնիակի: Ռեակցիան իրականացնում են 400 °C ջերմաստիճանում՝ բարձր ճնշման տակ, [[կատալիզատոր]]ի առկայությամբ: Որպես կատալիզատոր ծառայում է սպունգանման [[մետաղ]]ական [[երկաթ]]ը: Սինթեզի աշտարակից դուրս է գալիս գազային խառնուրդ, որը բաղկացած է ամոնիակից և չփոխազդած ազոտից և ջրածնից: Այդ խառնուրդից ամոնիակն անջատում են [[սառույց|սառց]]ենման ճանապարհով (ամոնիակը վերածվում է [[հեղուկ]]ի), իսկ ազոտն ու ջրածինը կրկին մղում են սինթեզի [[աշտարակ]]՝ ավելացնելով ելանյութերի նոր բաժիններ: Այդպիսի տեխնոլոգիական գործընթացը, որի ժամանակ չփոխազդած ելանյութերն անջատում են վերջանյութերի խառնուրդից և նորից վերադարձնում փոխազդման ապարատ, կոչվում է շրջապտուտային գործընթաց: Այդ ձևով հաջողվում է ազոտի և ջրածնի 95%-ը, ի վերջո, փոխարկել ամոնիակի: Ամոնիակն աշխարհում ամենից շատ արտադրվող նյութերից մեկն է:
== Գրականություն ==
| |||