Առանց խմբագրման ամփոփման
No edit summary |
No edit summary |
||
'''Ալիք''', [[տատանումներ]]ի տարածումը [[ժամանակ]]ի ընթացքում [[Տարածություն|տարածության]] մեջ։ Ալիքները բնության մեջ հաճախ հանդիպող երևույթ են։ [[Ձայն]]ը, [[լույս]]ը, [[էլեկտրամագնիսականություն]]ը ալիքային երևույթներ են։ Ալիքի երկու հիմնական տիպ կա՝ ''մեխանիկական'' և ''էլեկտրամագնիսական''։ Մեխանիկական ալիքները տարածվում են միջավայրում՝ փոխազդելով նրա մասնիկների հետ և առաջացնելով միջավայրի նյութի
[[Պատկեր:Simple harmonic motion animation.gif|260px|մինի|աջից]]
== Լայնական և երկայնական ալիքներ==
Այն ալիքը, որում միջավայրի մասնիկները տատանվում են նրա տարածման ուղղությանն ուղղահայաց կոչվում է '''լայնական''': [[Ջուր|Ջր]]ի մակերևույթին տարածվող ալիքների դեպքում ջրի մասնիկներն ու ալիքի վրայով լողացող փայտի կտորը վեր ու վար են շարժվում, իսկ ալիքը հեռանում է հորիզոնական ուղությամբ: Պարանի ծայրը վերև-ներքև շարժվելիս ալիքը տարածվում է այդ շարժման ուղղահայաց ուղղությամբ:
Այն ալիքը, որում միջավայրի մասնիկները տատանվում են
[[Պատկեր:Ondes cisaillement 2d 20 petit.gif|260px|մինի|աջից]]
[[Պատկեր:Ondes compression 2d 20 petit.gif|230px|մինի|աջից]]
== Ալիքի տարածման արագություն ==
Դժվար չէ նկատել, որ զսպանակի ձախ ծայրում առաջացած խտացումներն ու նոսրացումները աջ ծայր հասնում են ոչ թե միանգամից, այլ որոշ ժամանակ անցնելուց հետո: Դա նշանակում է, որ տատանումները զսպանակի միջոցով տարածվում են ոչ թե ակնթարթորեն, այլ մի որոշ արագությամբ: Այդ արագությունը կոչվում է '''ալիքի տարածման արագություն''': Ալիքի արագությունը որոշվում է այն միջավայրի հատկություններով, որում տարածվում է:
[[Պատկեր:Onde compression impulsion 1d 30 petit.gif|260px|մինի|ձախից]]
== Ալիքի երկարություն, դրա կապն ալիքի տարածման արագության և տատանման պարբերության հետ ==
Միջավայրով ալիքի տարածման ժամանակ միջավայրի մասնիկները միաժամանակ չեն սկսում տատանողական շարժումը: Այն մասնիկները, որոնք ալիքի առաջացման կետից ավելի հեռու են գտնվում, ավելի ուշ կսկսեն տատանվել: Պարզ է, որ ուշացման ժամանակամիջոցը կախված է ալիքի տարածման արագությունից:
|