«Ածխածին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Քիմիական տարր
[[Պատկեր:C-TableImage.svg|մինի|Ածխածին]]
| անվանում =Ածխածին / Carboneum (С)
{{Նշան|C}}
| համար = 6
[[Պատկեր:carbone.jpg|աջից|150px]]
| սիմվոլ = C
| վերևից =
| ներքևից =[[Սիլիցիում|Si]]
| խումբ =
| պարբերություն =
| բլոկ =
| արտաքին տեսք =[[Պատկեր:Diamond-and-graphite-with-scale.jpg|200px]] <br /> Սև (գրաֆիտ) կամ թափանցիկ (ադամանդ)
| պատկեր =Carbon Spectra.jpg
| ատոմային զանգված = [12,0096; 12,0116]<ref name="iupac atomic weights">{{ռուսերեն հոդված|автор=Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu.|заглавие=Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)|ссылка=http://iupac.org/publications/pac/85/5/1047/|язык=en|издание=[[Pure and Applied Chemistry]]|год=2013|том=85|номер=5|страницы=1047-1078|doi=10.1351/PAC-REP-13-03-02}}</ref>
| радиус атома =
| энергия ионизации 1 =
| конфигурация =
| ковалентный радиус =
| радиус иона =
| электроотрицательность =
| կոնֆիգուրացիա = [He] 2s<sup>2</sup> 2p<sup>2</sup>
| էլեկտրոնային թաղանթ =
| ատոմի շառավիղ =91
| կովալենտային շառավիղ = 77
| Վան-դեր-Վալսի շառավիղ =
| իոնի շառավիղ =16 (+4e) 260 (-4e)
| էլեկտրաբացասականություն =2,55
| էլեկտրոդային պոտենցիալ =
| օքսիդացման աստիճան ='''4''', 3, 2, 1<ref>{{citeweb|url=http://bernath.uwaterloo.ca/media/42.pdf|title=Fourier Transform Spectroscopy of the Electronic Transition of the Jet-Cooled CCI Free Radical|accessdate=2007-12-06|lang=en}}</ref>, [[Формальдегид|0]], [[Карбиды|-1]], [[Метанол|-2]], [[Этан|-3]], '''-4'''<ref>{{citeweb|url=http://www.webelements.com/webelements/elements/text/C/comp.html|title=Carbon: Binary compounds|accessdate=2007-12-06|lang=en}}</ref>
| իոնիզացման էներգիա 1 = 1085,7 (11,25)
| իոնիզացման էներգիա 2 =
| իոնիզացման էներգիա 3 =
| ֆազ =
| խտություն =2,25 (գրաֆիտ)
| խտություն2 =
| խտություն3 =
| խտություն հջ =
| հալման ջերմաստիճան =
| եռման ջերմաստիճան =3780
| կրիտիկական կետ Կ =
| հալման ջերմունակություն =
| հալման ջերմունակություն2 =
| գոլորշիացման ջերմունակություն =
| ջերմունակություն = 8,54 (графит)<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք
|заглавие = Химическая энциклопедия | ответственный = Редкол.: Кнунянц И.Л. и др. | место = М. | издательство = Советская энциклопедия
|год = 1988 | том = 1 |страниц = 623
}}</ref>
| էլեկտրոդային պոտենցիալ=
| իոնիզացման էներգիա 1 = 1085,7 (11,25)
| իոնիզացման էներգիա 2 =
| իոնիզացման էներգիա 3 =
| ֆազ =
| խտություն =2,25 (գրաֆիտ)
| խտություն2 =
| խտություն3 =
| խտություն հջ =
| հալման ջերմաստիճան =
| եռման ջերմաստիճան = 3780
| կրիտիկական կետ Կ =4130
| հալման ջերմունակություն =
| հալման ջերմունակություն2 =
| գոլորշիացման ջերմունակություն =
| խտություն = 2,25 (գրաֆիտ)
| ջերմունակության = 8,54 (графит)<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք
|заглавие = Химическая энциклопедия | ответственный = Редкол.: Кнунянц И.Л. и др. | место = М. | издательство = Советская энциклопедия
|год = 1988 | том = 1 |страниц = 623
}}</ref>
| ջերմունակություն2 =
| մոլային ծավալ = 5,3
| հագեցած գոլորշի =
| ճնշում հգ 1 =
| ճնշում հգ 10 =
| ճնշում հգ 100 =
| ճնշում հգ 1 k =
| ճնշում հգ 10 k =
| ճնշում հգ 100 k =
| բյուրեղացանցի կառուցվածք =վեցանկյուն (գրաֆիտ), խորանարդ (ադամանդ)
| բյուրեղացանցի տվյալներ =a=2,46, c=6,71 (գրաֆիտ), а=3,567 (ադամանդ)
| c/a հարաբերություն =2,73 (գրաֆիտ)
| Դեբայի ջերմաստիճան =1860 (ադամանդ)
| մագնիսական կառուցվածք =
| տեսակարար դիմադրություն =
| ջերմահաղորդականություն = 1,59
| ջերմաստիճանահաղորդականություն =
| ջերմային ընդարձակում =
| ձայնի արագություն =
| Յունգի մոդուլ =
| cAS համար =
| արգելվող գոտի =
| իզոտոպներ =
| իզոտոպներ լրացումներ =
}}
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=6}}
 
'''Ածխածին''' ([[լատիներեն]] {{lang-lat|''Carboneum''}}, {{lang-lat|''carbo''}} – ածուխ բառից), քիմիական նշանը՝ '''C''', ատոմային թիվն է 6, ատոմային զանգվածը՝ 12.011։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու կայուն [[նուկլիդ]]ներից՝ <sup>12</sup>C (բնության մեջ հանդիպող զանգվածի 98.892%-ը) և ¹³C (զանգվածի 1.108%-ը)։ Նուկլիդների բնական խառնուրդում շատ չնչին քանակությամբ միշտ առկա է լինում <sup>14</sup>C ռադիոակտիվ նուկլիդը (b<sup>-</sup> ճառագայթ, կիսատրոհման պարբերությունը՝ 5730 տարի)։ Այն անընդհատ առաջանում է [[մթնոլորտ]]ի ստորին շերտերում՝ ազոտի <sup>14</sup>N իզոտոպի նեյտրոնների տիեզերական ճառագայթման շնորհիվ։ '''<sup>14</sup><sub>7</sub>N + <sup>1</sup><sub>0</sub>n = <sup>16</sup><sub>6</sub>C + ¹<sub>1</sub>H'''
 
Ածխածինը տեղակայված է Մենդելեևի պարբերական համակարգի երկրորդ պարբերության IVA խմբում։ Ատոմի հիմնական վիճակի արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի դասավորվածությունն է 2s²p²։ Օքսիդացման կարևորագույն աստիճաններն են +2, +4, -4, վալենտականությունները՝ IV և II։ Ածխածնի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.077 նմ է։ C<sup>4+</sup> իոնի շառավիղը՝ 0.029 նմ (կոորդինացիոն թիվը 4), 0.030 նմ (կոորդինացիոն թիվը 6)։
Տող 23 ⟶ 111՝
== Տես նաև ==
* [[Պարբերական աղյուսակ]]
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ածխածին» էջից