«Հաշվարկման երկուական համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: եւ → և (10), ավելացրել է underlinked կաղապար oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{միացնել|Երկուական համակարգ}}
'''Հաշվարկման երկուական համակարգ'''` [[Հաշվարկման համակարգեր|հաշվարկման դիրքային համակարգ է]], կիրառվում է ժամանակակից համակարգիչներում եւև էլեկտրոնային սարքավորումներում
 
Առաջին անգամ երկուական համակարգի մասին 1679թ. գրել է [[Գոթֆրիդ Վիլհելմ Լայբնից]]ն իր ''Explication de l'Arithmétique Binaire'' աշխատության մեջ<ref name=lnz>Leibniz G., Explication de l'Arithmétique Binaire, Die Mathematische Schriften, ed. C. Gerhardt, Berlin 1879, vol.7, p.223; Engl. transl.[http://www.leibniz-translations.com/binary.htm]</ref>:
 
== Թվերի գրառումը ==
Երկուական համակարգում թվերը գրվում են երկու նշանի միջոցով: Դրանք են` 0-ն եւև 1-ը։ Բնական թվերը գրվում են հետեւյալհետևյալ կերպ`
* Միանիշ թվեր` 1
* Երկնիշ թվեր` 10 եւև 11
* Եռանիշ թվեր` 100, 101 եւև 111
* Քառանիշ թվեր` 1000, 1001, 1010, 1011, 1100, 1101 եւև 1111
* Հնգանիշ թվեր` 10000, 10001, 10010, 10011 եւև այլն։
Այլ համակարգերով գրառված թվերից տարբերելու համար երկուական թիվը գրվում է աջից ներքեւումներքևում տեղադրվող ցուցիչով, օրինակ` 1101<sub>2</sub>=12<sub>10</sub>։ Երբեմն այդ նույն դերը կատարում է նախածանցը` 0b1101։ <br />
Երկուական համակարգում թվի նշանները կարդացվում են հերթով, օրինակ` 1101-ը կարդացվում է` "մեկ, մեկ, զրո, մեկ"
 
Տող 25.
== Երկուական թվից տասնորդականի ստացումը ==
Քանի որ երկուական թիվը հենված է 2 հիմքի վրա, ապա նրան համապատասխանող տասնորդական թիվը որոշվում է 2 թվի աճող աստիճանների գումարի տեսքով, ներառյալ` 2<sup>0</sup>=1-ը։ Օրինակի համար 100101<sub>2</sub>-ը տասնորդականի է վերափոխվում հետեւյալհետևյալ կերպ։
 
:100101<sub>2</sub> = [ ( '''1''' ) × 2<sup>5</sup> ] + [ ( '''0''' ) × 2<sup>4</sup> ] + [ ( '''0''' ) × 2<sup>3</sup> ] + [ ( '''1''' ) × 2<sup>2</sup> ] + [ ( '''0''' ) × 2<sup>1</sup> ] + [ ( '''1''' ) × 2<sup>0</sup> ]
Տող 33.
:'''100101<sub>2</sub> = 37<sub>10</sub>'''
 
Առավել մեծ կարգի թվերի համար լրացուցիչ նշաններն ուղղակի ավելացվում են երկուական թվի ձախ կողմից, յոթանիշ երկուական թվի համար` 2<sup>6</sup>, ութանիշի համար` 2<sup>7</sup> եւև այդպես շարունակ։
 
== Ծանոթագրություններ ==