«Հոկտեմբերյանի շրջան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ clean up, փոխարինվեց: Ռելյեֆ → Ռելիեֆ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 106.
Հոկտեմբերյանի շրջանի տարածքը դեռ հնադարում եղել է Հայաստանի կազմում՝ [[Երվանդունիների թագավորություն|Երվանդունիների]] (մ.թ.ա. 570-201) և [[Արտաշեսյանների թագավորություն|Արտաշեսյանների]] (մ.թ.ա. 189-1) թագավորության ժամանակ։ Ավելի ուշ Հոկտեմբերյանի շրջանի տարածքը կազմել է [[Մեծ Հայքի թագավորություն|Մեծ Հայքի]] [[Այրարատ]] նահանգի [[Ոստան Հայոց (գավառ)|Ոստան]] գավառի մեջ։ [[9-րդ դար]]ի վերջից մտել է [[Բագրատունյաց թագավորություն|Բագրատունյաց թագավորության]], ապա՝ [[Զաքարյան իշխանապետություն|Զաքարյան իշխանապետության]] մեջ։ 14-16-րդ դարերում այն մտել է [[Մոնղոլ-թաթարների տիրապետությունը Հայաստանում|մոնղոլական]], ապա՝ [[Կարակոյունլուների տերություն|կարակոյունլու]] և [[Ակկոյունլուների տերություն|ակկոյունլու]] թուրքմենական պետությունների մեջ։
[[Արևելյան Հայաստանը Սեֆյան Պարսկաստանի կազմում|Պարսկական տիրապետության]] ժամանակ Հոկտեմբերյանի շրջանը [[Երևանի կուսակալություն|Երևանի կուսակալության]], ապա [[Երևանի խանություն|Երևանի խանության]] մի մասն էր։ [[Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում|Արևելյան Հայաստանը Ռուսաստանին միանալուց]] հետո, այն մտել է [[Հայկական մարզ]]ի, [[Երևանի նահանգ]]ի, 1920-1930 թվականներին կազմել է Էջմիածնի գավառի Ղուրդուղուլի գավառամասը։
Ճարտարապետական հուշարձաններից նշանավոր են ուրարտական քաղաք [[Արգիշտիխինիլի]]ն, [[Մեծամոր (հնագույն բնակատեղի)|Մեծամոր]] հնադարյան մետաղաձուլարանը։ Շրջանի տարածքում են [[Սարդարապատի հերոսամարտի հուշահամալիր|Սարդարապատի հերոսամարտի]] հուշարձանը, Հայաստանի ազգագրության պետական թանգարանը։ Շրջանի կուսակցական կազմակերպությունը ստեղծվել է 1930 թվականին։ 1987 թվականին կար 153 սկզբնական կուսակցական, 182 կոմերիտական կազմակերպություն։ Լույս էր տեսնում «Կոմունիզմի համար» շրջանային թերթը։
==
Հոկտեմբերյանի շրջանը գտնվում է [[Արարատյան դաշտ]]ի հյուսիսարևմտյան մասում, [[Արաքս]]ի ձախ ափին։ Մակերևույթը հարթ է՝ արևմուտքից արրելք ընդհանուր թեքությամբ և 800-1200 մ բարձրությամբ։ Կան ավազի, բազալտի, կավի հանքավայրեր։ Գերակշռում է կիսաանապատային լանդշաֆտը։
Կլիման չոր ցամաքային է, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ -5°Շ-ից մինչև -6°C, հուլիսինը՝ 20- 26°C, տարեկան տեղումները՝ 200- 250 մմ, վեգետացիայի շրջանը՝ 210 օր։ Սահմանով հոսում է Արաքսը։ Կան արհեստական լճակներ։ Գործում են [[Հոկտեմբերյանի ջրանցք]]ը (44 կմ), [[Մեծամորի ջրհան կայան|Սև ջրի]] և Սովետականի ջրհան կայանները։
Տող 118.
== Տնտեսություն ==
Տնտեսության առաջատար ճյուղերն են էներգետիկական, սննդի, թեթև, շինանյութերի արդյունաբերությունը, հաստոցաշինությունը, այգեպտղաբուծությունն ու բուսաբուծությունը։ Գործում էր 21 արդյունաբերական ձեռնարկություն։ Արտադրանքի ծավալով առաջնակարգ են [[Հայկական ատոմակայան]]ը, պահածոների, կոնյակի, հաստոցաշին., գազապարատուրաների, ապակե- տարաների գործարանները, կահույքի ֆաբրիկան, եթերայուղերի, տնաշինական կոմբինատները։ Զարգացած են խաղողագործությունն ու պտղաբուծությունը, բանջարաբուծությունն ու բոստանային կուլտուրաների մշակումը, խորդենագործությունը։ Կար 23 [[Կոլտնտեսություն|կոլեկտիվ]], 11 [[Սովխոզ|խորհրդային տնտեսություն]], 1 միջտնտեսային ինկուբատոր կայան, 11 ծածանալճակային տնտեսություն։ Ավտոճանապարհների երկարությունը 265 կմ է, երկաթուղին՝ 35 կմ։ Գործում է կապի հանգույց՝ 37 բաժանմունքով։
1986-87 ուսումնական տարում գործում էր 49 միջնակարգ, 7 ութամյա, 3 երաժշտական, 3 մարզական դպրոց, 2 տեխնիկում, 1 պրոֆտեխնիկական ուսումնարան։ 1986 թվականին կար 50 գրադարան, 25 մշակույթի տուն, 8 ակումբ, 1 ժողովրդական թատրոն, 7 հիվանդանոց, 20 ամբուլատորիա, 1 ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկա, հակատուբերկուլոզային դիսպանսեր։
== Տես նաև ==
Տող 133.
</gallery>
<gallery caption= mode=packed-overlay heights=220px>
Saint Lazarus Church, Metsamor, Armenia.jpg|[[Սուրբ Ղազար եկեցեցի (Մեծամոր)]]
| |||