«Սասունի ապստամբություն (1904)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տես նաև|Սասունի հերոսամարտ (այլ կիրառումներ)}}
'''Սասունի ապստամբություն 1904 թվական''', [[Սասուն]]ի հայերի զինված ընդվզումը թուրքական բռնատիրության դեմ։
1904թ.-ի գարնանը [[քուրդ|քրդական]] զինված ուժերը արշավում են [[Խիանք]] և [[Խուլփ]] բնակավայրերի ուղղությամբ, սակայն ջախջախվում։
Դրանից հետո թուրքական (10 հազարանոց) և քրդական (5 հազարանոց) զորքը [[Քեոսե Բինբաշի|Քեոսե Բինբաշու]] գլխավորությամբ հյուսիսից, [[Կեփ]], [[Սեմալ]], [[Խզըլաղաճ]] գյուղերի վրայով ներխուժել է Սասուն, մտել [[Ալիանք]] և [[Շենիկ]]։ Այդ գծի պաշտպանությունը գլխավորել է [[Հրայր Դժոխք|Հրայրը]] (Ա. Ղազարյան)։ [[Տափըկ]] գյուղում հաստատվել է [[Անդրանիկ Օզանյան|Անդրանիկի]] ջոկատը՝ խանգարելով [[Գելիեգուզան]] շարժվող թշնամու առաջխաղացումը։ [[Իշխանաձոր]]ի և [[Տալվորիկ]]ի պաշտպանական ուժերը գլխավորել է [[Գևորգ Չաուշ]]ը, իսկ [[Չայի գլուխ]] կոչվող շրջանը պաշտպանել են [[Հաճի]]ն (Հ. Կոտոյան), [[Սեբաստացի Մուրադ]]ը և [[Սպաղանաց Մակար]]ը։▼
▲Դրանից հետո թուրքական
Ապրիլի 11-ին Շենիկի մոտ հակահարված ստանալով՝ թուրքական հրամանատարությունը հայերին առաջարկել է դադարեցնել դիմադրությունը։ Ի պատասխան՝ սասունցիները պահանջել են իրագործել 1895-ի «[[Մայիսյան բարենորոգումներ]]ը»։ 1904-ի ապրիլի 14-ին և 15-ին [[Մերկեր]] գյուղի շրջակայքում տեղի ունեցած համառ կռվում հայերը թշնամուն ստիպել են նահանջել, սակայն վերջինս [[հրանոթ]]ային կրակ է բացել։ Սասունի պաշտպանները և 20 հազար անզեն բնակիչներ կուտակվել են Գելիեգուզանում, որտեղ թուրքերը ապրիլի 17-ին դարձյալ պարտվել են։ Երկու օր անց 12 հրանոթների գնդակոծության ուղեկցությամբ թուրքական զորքերն անցել են նոր գրոհի։ Մի քանի օր հերոսաբար դիմադրող հայերը զինամթերքը սպառվելու պատճառով թողել են Գելիեգուզանը և քաշվել [[Ալուճակ]]ի բարձունքները։ Անզեն ժողովուրդն իջել է [[Մշո դաշտ]], իսկ մարտիկները մինչև մայիսի 14-ը շարունակել են դիմադրությունը։ Թուրքական ջարդարարները կոտորել են մոտ 8 հազար հայ, ավերել ու կողոպտել շուրջ 2 հազար տուն։▼
▲Ապրիլի 11-ին Շենիկի մոտ հակահարված ստանալով՝ թուրքական հրամանատարությունը հայերին առաջարկել է դադարեցնել դիմադրությունը։ Ի
Սասունցիների հերոսական պաշտպանությունը և մեծ տերությունների միջամտությունը սուլթանական կառավարությանը հարկադրեցին ժամանակավորապես հրաժարվել Սասունի հայերին բնաջնջելու քաղաքականությունից։▼
▲Սասունցիների հերոսական պաշտպանությունը և
==Գրականություն==
|