Առանց խմբագրման ամփոփման
Content deleted Content added
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|pt}}, {{Link GA|en}} (2) |
No edit summary |
||
Տող 8.
|result= Արաբների հաղթանակ
|territory=[[Սիրիա]]ն, [[Միջագետք]]ը, հյուսիսային [[Աֆրիկա]], [[Սիցիլիա]]ն գրավվեցին արաբների կողմից
|combatant1={{դրոշավորում|Բյուզանդական կայսրություն}}<br/>[[Բուլղարական Առաջին Կայսրություն]]<br/>[[Խաչակրաց պետություններ]]<br/>[[
|commander1=[[Հերակլիոս Ա]],<br />[[Հերակլիոս Կոստանդին Գ]],<br />[[Կոստանդ Բ]],<br />[[Կոստանդին Դ (Բյուզանդիայի կայսր)|Կոստանդին Դ]],<br />[[Հուստինիանոս Բ Ռինոտմետոս]], <br /> [[Լևոն Գ Իսավրացի]]
|commander2=Խալիդ իբն Վալիդ,<br />[[Մուավիա]]
Տող 19.
'''Բյուզանդա-արաբական պատերազմներ''', մի շարք պատերազմներ արաբական խալիֆայությունների և [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]] միջև 7-12-րդ դարերում։ Այդ պատերազմները սկիզբ առան Իսլամական նվաճումների հետևանքով և տևեցին մինչև [[Խաչակրաց արշավանքներ]]ը։
Պատերազմների առաջին փուլը տևեց [[634]]-[[718]] թթ-ին և ավարտվեց արաբների կողմից [[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (718)|Կոստանդնուպոլսի երկրորդ անհաջող պաշարմամբ]]։ Իսկ պատերազմների երկրորդ փուլը տևեց [[9-րդ դար]]ից մինչև [[1169]] թ-ը։ 9-10-րդ դարերում արաբներին հաջողվեց գրավել [[Սիցիլիա]]ն և տարածքներ հարավային [[Իտալիա]]յում։ Չնայած դրան, [[Բյուզանդիա]]ն [[Հայկական հարստություն|Հայկական հարստության օրոք]] կարողացավ վերանվաճել մի շարք տարածքներ [[Սիրիա]]յում և նույնիսկ պատրաստվում էր վերագրավել [[Երուսաղեմ]]ը։ Սակայն [[Սելջուկ թուրքերի արշավանքները Հայաստան|սելջուկ-թուրքերի]] ի հայտ գալով, Բյուզանդիան կորցրեց իր բոլոր նվաճումները և [[Փոքր Ասիա]]յի միեծագույն մասը։ Այդ նվաճումներն առիթ հանդիսացան [[Խաչակրաց արշավանքներ]]ին։ [[Աբբասյան խալիֆայություն|Աբբասյան]] ու [[Ֆաթիմյան խալիֆայություն]]ների միջև [[Իրաք]]ում, [[Պաղեստին]]ում, [[Սիրիա]]յում, [[Փոքր Ասիա]]յում և հարավային [[Իտալիա]]յում` արևելյան [[Միջերկրական ծով]]ում գերիշխելու նպատակով տեղի ունեցան մի շարք պատերազմներ: Պատերազմի սկզբնական, անվճռորոշ և դանդաղ ընթացող փուլին 10 - 11-րդ դարերում փոխարինելու եկավ բյուզանդացիների անընդհատ հաղթանակները, որոնք էլ թույլ տվեցին երեք բյուզանդական կայսրի` [[Նիկեփոր Փոկաս]]ին, [[Հովհաննես Չմշկիկ]]ին և [[Բարսեղ Բ Բուլղարասպան]]ին վերանվաճելու` մուսուլման [[արաբներ]]ին [[7-րդ դար]]ում '''[[Բյուզանդա-արաբական պատերազմներ]]ի''' հետևանքով կորցրած տարածքները։
Արդեն [[11-րդ դար]]ում Բյուզանդիան վերանվաճեց Սիրիայի մեծ մասը` այդ թվում [[Դամասկոս]]ը, [[Եդեսիա]]ն և [[քրիստոնյա]]ների համար սուրբ քաղաք հանդիսացող [[Անտիոք]]ը։<ref name="Norwich192">{{Harvnb|Norwich|1997|p=192}} {{ref-en}}</ref>
Չնայած դրան արաբները մնում էին հզոր հակառակորդ։ Բյուզանդացիները նաև նվաճելով Պաղեստինը անկարող գտնվեցին ազատագրել [[Երուսաղեմ]]ը։ Սակայն [[Մանազկերտի ճակատամարտ]]ումկրած ջախջախիչ պարտության հետևանքով բյուզանդացիները կորցրեցին բոլոր նվաճումները։ Արդեն [[1084]] թ-ին Անտիոքը նվաճվեց սելջուկ-թուրքերի կողմից։ Չնայած խաչակիրները [[1097]] թ-ին դարձյալ ազատագրեցին Անտիոքը, այն այլևս երբեք չընդգրկվեց Բյուզանդիայի կազմի մեջ։ [[Մանուել Ա Կոմնենոս]]ի մահհով [[1180]] թ-ին, բյուզանդացիները հարձակումից անցան պաշտպանության։ Փոքր ընդհարումները բյուզանդացիների և արաբների միջև շարունակվեցին մինչև երկուսի նվաճումը օսմանյան թուրքերի կողմից 15 և 16-րդ դարերում համապատասխանաբար։
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
[[Կատեգորիա:Բյուզանդիայի պատերազմներ]]
[[Կատեգորիա:Բյուզանդա-արաբական պատերազմներ]]
|