«Ծխախոտի ազդեցությունն առողջության վրա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|sl}} |
||
Տող 2.
'''Ծխախոտի ազդեցությունը առողջության վրա.''' հիմնականում պայմանավորված է [[ծխախոտ]]ի մեջ մարդու օրգանիզմի համար վնասակար ազդեցություն ունեցող [[նիկոտին]]ի պարունակությամբ, որը ծխախոտ օգտագործողի մոտ նաև առաջացնում է հոգեբանական, հետագայում նաև կենսաբանական կախվածություն։ Աշխարհում ամեն տարի ավելի մեծ թվով մարդիկ են մահանում ծխախոտի օգտագործամ հետևանքներով և սպասվում է որ ապագայում այդ մարդկանց թիվը էլ ավելի կմեծանա։ [[Համաճարակաբանություն|Համաճարակաբանական]] ուսումնասիրությունը հիմնականում կենտրոնացել է թութունի ծխելու վրա, որն ուսումնասիրվել է ավելի քան սպառման որևէ այլ ձև։
Թութունը [[Հայաստան]]ում մահվան պատճառների՝ սիրտ-անոթային հիվանդությունների և քաղցկեղի առաջնային ռիսկի գործոնն է<ref>http://www.emergency.am/am/Specialist?id=1539</ref><ref>http://www.internews.am/Anti-Smoking%20Campaigns</ref> և կանխելի մահվան գերագույն պատճառը աշխարհում<ref>http://www.who.int/tobacco/mpower/mpower_report_full_2008.pdf</ref> Թութունի օգտագործումը սովորաբար սիրտ-անոթային հիվանդությունների պատճառ է դառնում, և ծխելը [[միոկարդի ինֆարկտ|սրտի կաթվածների]], [[ուղեղի կաթված]]ների, [[քրոնիկական թոքային կառուցվածքային հիվանդության]], [[էմֆիզեմա]]յի, և [[քաղցկեղ]]ի (հատկապես [[թոքի քաղցկեղ]]ի, [[խռչակի քաղցկեղ|խռչակի և բերանի քաղցկեղ]]ների, և [[ենթաստամոքսային քաղցկեղ]]ի) հիմնական ռիսկի գործոն է։ Թութունը նաև ծայրամասային անոթային հիվանդության և հիպերլարվածության պատճառ է դառնում, որոնք առաջանում են թութունի հետ շփման ժամանակից և դեղաբաժնից։ Ավելին՝ թութունով լցրած ծխախոտների միջի ավելի բարձր [[ձյութ]]ի (tar) բաղադրությունը ավելացնում է այս հիվանդությունների ռիսկը։ [[Զարգացող երկրներ]]ում վաճառվող ծխախոտները սովորաբար ավելի բարձր ձյութի բաղադրություն են ունենում, և ավելի հավանական է, որ ֆիլտրացված չլինեն՝ այս շրջաններում ավելացնելով թութունին վերաբերող հիվանդությունների դիմաց խոցելիությունը։<ref>Nichter, M., and E. Cartwright. 1991. Saving the children for the tobacco industry. Medical Anthropology Quarterly 5 (3):236-256.</ref>
Ըստ [[Առողջապահության միջազգային կազմակերպություն|Առողջապահության միջազգային կազմակերպության]] գնահատման, 2004 թվականինն թութունը 5.4 միլիոն մահվան<ref name="WHO">[http://www.who.int/entity/healthinfo/global_burden_disease/GBD_report_2004update_full.pdf WHO global burden of like ftw!disease report 2008]</ref>, իսկ 20-րդ դարում 100 միլիոն մահվան պատճառ է դարձել։<ref name=WHO2>[http://www.who.int/entity/tobacco/mpower/mpower_report_prevalence_data_2008.pdf WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008]</ref> Նաև, ըստ [[ԱՄՆ-ի Հիվանդությունների հսկման և կանխման կենտրոն]]ի, թութունի օգտագործումը «մարդու առողջությամ միակ ամենակարևոր կանխելի ռիսկն է զարգացած երկրներում և վաղաժամ մահվան կարևոր պատճառներից աշխարհում:»<ref name="fn1">"[http://www.cdc.gov/tobacco/quit_smoking/you_can_quit/nicotine.htm Nicotine: A Powerful Addiction]." Centers for Disease Control and Prevention.</ref>
Տող 20.
[[Կատեգորիա:Առողջապահություն]]
[[nl:Rookverslaving]]
| |||