«Օրբելյանների իջևանատուն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 61.
Կառուցվել է [[1332]] թվականին իշխան [[Չեսար Օրբելյան]]ի միջոցներով։ [[Միջնադարյան Հայաստան]]ի հազվագյուտ քաղաքացիական ամբողջական շինություն է և ունի պատմաճարտարապետական արժեք։ [[14-րդ դար]]ի Հայաստանի համար ներկայացնում է նոր հորինվածք ու կառուցվածքային լուծում։
Քարավանատունը ունի ճարտարապետական մեծ ընդհանրություն գյուղական բնակելի տան հետ։ Հատկապես դա վերաբերվում է գլխավոր դահլիճի հատակագծին։ Դա 13x26մ ուղղանկյունաձև սենյակ է, որը յոթ զույգ մույթերով բաժանվում է միջին (5,3մ) և կողային (3,05մ, 3,02մ) նավերի։ Դահլիճը լուսավորվում է երեք երդիկների միջոցով<ref>[http://findarmenia.com/arm/sights/selim-caravansary Սելիմի (Սուլեմայի) քարավանատուն]</ref>։ Երկարությունը 35,5մ է, տարածքը՝ 298 քառ.մ։ Ունի եռանավ դահլիճ՝ 7 զույգ մույթերով, բաժանված միջին և կողային նավերի, միակտոր քարե ջրավազան։ Մույթերի միջև կառուցված են մսուրները՝ 64 ձիերի համար։ Վերջում կան 2 փոքրիկ սենյակներ՝ հյուրերի համար։ Նախասենյակի մուտքն ունի հարուստ հարդարանք։ Շքամուտքի երկու կողմից տեղադրված են կենդանիների պատկերներ, արևելյան մասում` ցուլ, արևմտյան մասում` մարդու դեմքով առյուծ՝ թագը գլխին, որի վրա օձ է հարձակվում։
Քարավանատան շքամուտքը հայ միջնադարյան նոր ճարտարապետական ոճի նմուշներից էր, որը այդ ժամանակ ձևավորվում էր քաղաքներում։ Ճարտարապետները մտահոգ էին, որ շենքը գեղեցիկ տեսք ունենար մոտ հեռավորությունից, տարբերվեր հարևան կառույցներից և ուշադրություն գրավեր։ Այդ պատճառով, ճակատի ձևավորումը դեկորատիվ միջոցներով կարևոր դեր ուներ։ Ճարտարապետները դիմում են շթաքարային բարձրաքանդակներին, որի կարկառունությունը յուրահատուկ նրբերանգ է տալիս` շնորհիվ լույսի և ստվերի խաղի։ Սելիմի քարավանատանը, այդպիսի աստիճանաձև զարդաքանդակով, հարդարված է սլաքաձև խորշը, մուտքի վերևում։
13-14-րդ դարերում, այժմյան [[Վայոց ձորի մարզ|Վայոց Ձորի]] և [[Սյունիքի մարզ|Սյունիքի]] մարզերը պատկանում էին [[Սյունիքի իշխանություն|Սյունիքի իշխանության]]ը, որի տիրակալն էր [[Օրբելյաններ]]ի տոհմը։ Վերջիններս [[Չինգիզ խան]]ի թոռից ոչ միայն ետ են վերցնում իրենց հողերը, այլ նաև կարողանում են ազատորեն զբաղվել ներքին գործերով, մասնավորապես` շինարարությամբ։
Սելիմի քարավանատունը ավերվել է 15-16-րդ դարերում, հիմնովին նորոգվել է 1956-1959 թվականներին։ Ամբողջովին վերականգնվել է կտուրի սալածածկը, նորոգվել են հարավային պատն, ներսի խարխլված պատերն ու կամարները։ Կառույցը պատկանում է բազիլիկաձև տիպին<ref>[http://highsc.mskh.am/node/1104 Գեղարվեստի ավագ դպրոց, մշակույթ անիվների վրա]</ref>։
| |||