«Արցախ նահանգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
չNo edit summary
Տող 3.
| անվանում = Արցախ
| կարգ= 10
| գլ. քաղաք= [[Ծավդեք (Արցախ)|ԾավդեքՓառնես]]
| այլ քաղաք= [[Ծար]], [[Ամարաս]], [[Շուշի]]Վայկունիք
| քարտեզ= Արցախ, Մեծ Հայք.gif
| աշխարհի քարտեզ = Artsakh and Utiq from "Armenian Geograpfy"- 7th Century.jpg
Տող 20.
| Վիքիպահեստում =
}}
'''Արցախ''' (նաև՝ ''Արձախ'', ''Արցախամայր''). [[Մեծ Հայք]]ի տասներորդ նահանգը, տարածված էր Փոքր [[Կովկաս]]ի արևելյան և [[Հայկական Լեռնաշխարհ]]ի հյուսիս-արևելյան մասում։ Ընդգրկում էր այժմյան [[Լեռնային Ղարաբաղ|Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն]]ը՝ հարակից ազատագրված տարածքներով, և ձգվում էր մինչև [[Իջևան]]ի շրջանը։ Հյուսիս-արևելքից և արևելքից սահմանակցում էր [[Ուտիք]] նահանգին, արմուտքից, Աղավնո գետակով՝ [[Սյունիք նահանգ|Սյունիք]]ին։ Հյուսիս-արևմուտքում Արցախի սահմանները ձգվում էին [[Սևանա լիճ|Սևանա լճի]] արևելյան ափով, հարավից՝ [[Արաքս|Երասխ]]ի հովտով մինչև Մուխանք դաշտը՝ ընդգրկելով այդ դաշտի արևմտյան կեսը։ Մայրաքաղաքն էր իշխանանիստ [[Ծավդեք (Արցախ)|Ծավդեք]]ը, իսկ [[Առանշահիկներ]]ի թագավորության շրջանում՝ [[Դյութական]] ավանը։ Այլ կարևոր բերդավաններ էին. [[Ծար]]ը, [[Փառիսոս]]ը, [[Շուշի]]ն։
 
Հնուց, նահանգի գլխավոր քաղաքն է եղել [[Փանես]] (Փաիսոս) բերդավանը։ Հետագայում Արցախի նախարարությունը կոչվել է նաև Ծավդեացվոց կամ Ծավդեից իշխանություն, իշխանանիստ Ծավդք (Զոդ) ավանի անունով։ [[Առանշահիկներ]]ի թագավորության շրջանում՝ [[Դյութական]] ավանը դարձել է նահանգի կենտրոնը։
 
==Վարչական բաժանում==
Արցախ աշխարհի տարածությունը կազմում էր 11.528 կմ²։ Այն ուներ 12 գավառ.
* [[Մյուս Հաբանդ]] (Միւս Հաբանդ)- կենտրոնը՝ [[ԳտիչիԱմարասի վանք|Գտիչ բերդԱմարաս]]
* [[Սիսական-ի-Կոտակ]] կոչվել է նաև Սիսական-ի-Ոստան- կենտրոնը՝ [[ՑռիՄեծ Թաղեր|Թաղեր]]
* [[Վայկունիք]]- կենտրոնը՝ Վայկունիք
* [[Բերդաձոր]]- կենտրոնը՝ [[Բերձոր]]
* [[Մեծ Առանք]] կոչվել է նաև Մեծիրանք- կենտրոնը՝ [[Ծավդեք (Արցախ)|ԾավդեքԳանձասար]] (Ծավդէք)
* [[Մեծ Կվենք]] (Մեծ Կուենք) կոչվել է նաև Մեծ Կողմանք
* [[Հարճլանք]]
* [[Մուխանք]]- կենտրոնը՝ [[Գիշի|Գիշ]]
* [[Պիանք]]- կենտրոնը՝ Վարարակն
* [[Պարզկանք]] կոչվել է նաև Պարծկանք
* [[Քուստ-ի-Փառնես]] (Քուստ-ի-Փառնէս)- կենտրոնը՝ Փառիսոս[[Փառնես]] (Փառնէս)
* [[Կողթ]]