«Դիպոլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
'''Դիպոլ''', իդեալականացված համակարգ էլեկտրադինամիկայում, կիրառվում է դաշտի նկարագրության համար։ Դիպոլի տիպիկ օրինակը մեծությամբ հավասար և նշանով տարբեր երկու լիցքեր են, որոնց միջև հեռավորությունը շատ փոքր է՝ համեմատած դիտման կետից հեռավորության հետ։ Նման համակարգի դաշտը նկարագրվում է ''դիպոլային մոտավորությամբ''։
{{կատեգորիա չկա}}'''Դիպոլ''' Էլեկտրական, իրարից որոշ հեռավորության վրա գտնվող և բացարձակ մեծություններով հավասար երկու տարանուն կետային լիցքերի համակարգ։ Էլեկտրական ԴԻՊՈԼ-ի հիմնական բնութագիրը նրա դիպոլային մոմենտն է՝ p=el։ Դիպոլի ստեղծած էլեկտրական դաշտի լարվածությունը (E) հեռու կետերում հակադարձ համեմատական է հեռավորության (R) խորանարդին, այսինքն՝ նվազում է ավելի արագ, քան կետային լիցքի ստեղծած դաշտինը (1/R2)։ Չեզոք համակարգի Էլեկտրական դաշտը մեծ ([[համակարգ]]ի չափերի համեմատ) հեռավորությունների վրա մոտավորապես համընկնում է այդ համակարգի դիպոլային մոմենտն ունեցող ԴԻՊՈԼ-ի դաշտի հետ։ Ուստի, շատ դեպքերում (օրինակ,որոշ նյութերի մոլեկուլների համար) ԴԻՊՈԼ լավ մոտավորություն է այդպիսի համակարգերը նկարագրելու համար։ Մագնիսական, բացարձակ մեծություններով հավասար երկու տարանուն «մագնիսական լիցքերի համակարգ։ Իրականում մագնիսական լիցքեր գոյություն չունեն, այդ գաղափարը մտցվել է մագնիսական և Էլեկտրական որոշ երևույթների նմանությամբ ([[Կուլոն Շառլ Օգյուստեն|Շ․ Կուլոն]], 1785)։ Հետագայում պարզվեց, որ մագնիսական դաշտ ստեղծում են շարժվող Էլեկտրական լիցքեր: 1 հեռավորության վրա գտնվող — բ և +e լիցքերի համակարգ։ Դիպոլ p—el դիպոլային մոմենտով լրիվ բնութագրվում է դիպոլի էլեկտրական դաշտը R>1 հեռավորությունների վրա։ Դիպոլի կենտրոնից R հեռավորության վրա (R>1), կետում ուժագծի շոշափողով ուղղված լարվածությունը վերածված է դիպոլի առանցքին զուգահեռ և ուղղահայաց բաղադրիչների քերը՝ հոսանքները։ Սակայն նպատակահարմար եղավ պահպանել մագնիսական ԴԻՊՈԼ և այն բնութագրող մագնիսական դիպոլային մոմենտ հասկացությունները, որովհետև հոսանքակիր փակ հաղորդչի [[մագնիսական դաշտ]]ը մեծ հեռավորությունների վրա համարժեք է մագնիսական ԴԻՊՈԼ-ի ստեղծած դաշտին։
 
== Էլեկտրական դիպոլ ==
Էլեկտրական դիպոլը իրարից որոշ հեռավորության վրա գտնվող և բացարձակ մեծություններով հավասար երկու տարանուն կետային լիցքերի համակարգ է։ Էլեկտրական դիպոլի հիմնական բնութագիրը նրա [[դիպոլային մոմենտ]]ն է՝
:<math>\vec p = e \vec l </math>։
 
Դիպոլի ստեղծած էլեկտրական դաշտի լարվածությունը (E) հեռու կետերում հակադարձ համեմատական է հեռավորության (R) խորանարդին, այսինքն՝ նվազում է ավելի արագ, քան կետային լիցքի ստեղծած դաշտինը (1/R<sup>2</sup>)։ Չեզոք համակարգի Էլեկտրական դաշտը մեծ (համակարգի չափերի համեմատ) հեռավորությունների վրա մոտավորապես համընկնում է այդ համակարգի դիպոլային մոմենտն ունեցող դիպոլի դաշտի հետ։ Ուստի, շատ դեպքերում (օրինակ,որոշ նյութերի մոլեկուլների համար) դիպոլը լավ մոտավորություն է այդպիսի համակարգերը նկարագրելու համար։
 
== Մագնիսական դիպոլ ==
Մագնիսական, բացարձակ մեծություններով հավասար երկու տարանուն մագնիսական լիցքերի համակարգ։ Իրականում մագնիսական լիցքեր գոյություն չունեն, այդ գաղափարը մտցվել է մագնիսական և էլեկտրական որոշ երևույթների նմանությամբ ([[Կուլոն Շառլ Օգյուստեն|Շ․ Կուլոն]], 1785)։ Հետագայում պարզվեց, որ մագնիսական դաշտ ստեղծում են շարժվող [[էլեկտրական լիցք]]երը՝ հոսանքները։ Սակայն նպատակահարմար եղավ պահպանել մագնիսական դիպոլը և այն բնութագրող մագնիսական դիպոլային մոմենտ հասկացությունները, որովհետև հոսանքակիր փակ հաղորդչի [[մագնիսական դաշտ]]ը մեծ հեռավորությունների վրա համարժեք է մագնիսական դիպոլի ստեղծած դաշտին։
 
{{ՀՍՀ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Դիպոլ» էջից