«Եզդիականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝) |
No edit summary |
||
Տող 5.
Եզդիական դավանանքում կան դեռևս շատ բաներ, որոնք պարզված չեն։ Այս հետաքրքիր կրոնի մասին կան բազմաթիվ հակասական տեղեկություններ։
Օրինակ եզդիական որևէ աստվածության մասին եզդիկան տարբեր լեգենդներում կան տարբեր տեղեկություններ, որոնք միանգամայն հակասում են միմանց, իսկ սրանք էլ կարող են իրենց հերթին հակասել եզդիական հոգևորականների վկայություններին։ Սա պայմանավորված է եզդիականության բավական ուշ ծագման, մյուս համաշխարհային կրոնների նման հոգևոր ուժեղ կենտրոն չունենալու հանգամանքով։ Եզդիականությունը ավելի շուտ կարելի բնորոշել որպես առանձին հավատալիքների կոմպլեքս, քան իսլամի և քրիստոնեության նման դոգմատիկ կրոն։
Եզդիականությունը շուրջ 200 տարվա ուսումնասիրության պատմություն ունի, սակայն այդպես էլ չի պարզվել այս կրոնական ուղղության և ծագման խնդիրը։ Եզդիականության մասին աշխատություններում մենք շատ հաճախ հանդիպում ենք այս կրոնի սինկրետիկ լինելու մասին վկայությունների։ Գիտնականների մի մասը սխալ կերպով համարում են, որ եզդիականությունը հանդիսանում է զրադաշտականության, քրիստոնեության,
== Մալաք Թավուս(Սիրամարգ-հրեշտակ) ==
Տող 11 ⟶ 12՝
Այս աստվածության մասին խոսելիս ընդունված է նրան կոչել չարիքի արտահայտություն, սատանայի մարմնավորում և այլն։ Դա էլ հիմք է տվել եզդիներին համարել սատանայապաշտներ։
Ըստ եզդիականության Աստված երկիրը ստեղծել է Մալաք-Թավուսի օգնությամբ և նրա հետ։ Սակայն Մալաք-Թավուսի հետ էլ ամեն ինչ պարզ չէ։ Որոշ [[լեգենդ]]ներում նա հանդես է գալիս որպես Աստծո օգնական, նրա փոխանորդ, նախկին մերձավոր կամ էլ [[դրախտ]]ից քշված հրեշտակի կերպարով։ Սակայն այս վերջին վարկածը, ամենայն հավանականությամբ, տարածվել է
Սիրամարգը զրադշտականության մեջ նույնպես համարվել է [[Ահրիման]]ի ստեղծածը։
Ըստ հյուսիսային [[Իրաք]]ում տարածված սուֆիական մի ավանդության՝ սիրամարգը եղել է չափազանց գեղեցիկ մի թռչուն, սակայն իր գոռոզության համար սատցել է անճոռնի ոտքեր և հեռացվել դրախտից։
Եզդիներ գլխավոր աստվածությանը սիրամարգի կերպով պատկերելը, հավանաբար, հարկավոր է բացատրել սուֆիական ազդեցությամբ։ Սուֆիական գաղափարախոսության մեջ այս թռչունը իմաստության և վեհության խորհրդանիշ է։ Պաշտելի Մալաք-Թավուսը
Պետք է նշել, որ, ամենայն հավանականությամբ, սիրամարգի պաշտամունքը ստեղծվել է հնդկական թերակղզում և նախապատմական վաղ ժամանակներում տարածված է եղել նաև Մերձավոր և Միջին Արևելքի ժողովուրդների հավատալիքներում։
Տող 28 ⟶ 29՝
Եզդիական պանթեոնի երրորդ հիմնակն դեմքն է։ Գիտական որորշ շրջանակներում տարածված է այն կարծիքը, որ նա մարմնավորում է հին իրանական յազատ-ներին (հին իրանական աստվածություն զոհաբերության արժանի)։ Ոմանք այս աստվածությանը կապում են Օմայան խալիֆ Եզիդ բին Մուավիայի հետ։ Ուսումնասիրողների մի այլ խումբ այս անունը կապում է իրանական Եզդ քաղաքի հետ։
Եզիդ բին Մուավիան եղել է խալիֆ ընդամենը 3.5 տարի (680-683)։ Նա չի կատարել որևէ կարևոր կրոնական աշխատանք։ Նրա օրոք սպանվել է խալիֆի թեկնածու Ալի իբն Աբու Թալիբի որդին Հուսեյնը՝ Քերբալայի ճակատամարտում։ Դրանից հետո Եզիդ անունով սկսել են շիաները անվանել դավաճաններին, անհավատներիրն և սատանայի հետևորդներին կամ սատանայապաշտներին։ Հետաքրքրական է այն փաստը, որ եզիդ բառի այդ նշանակությունները կան նաև հայ գրականության մեջ։ Մասնավորպես Սայաթ-Նովայի մոտ։
Եզդիների թշնամական և
==Գրականություն==
Տող 34 ⟶ 35՝
[[Կատեգորիա:Եզդիականություն]]
| |||