|
ՄԱՍԻՍԻՆ ՄՈՏԻԿ
[[Պատկեր:Sarjan Zwety Kalaki.jpg|մինի|ձախից|[[Մարտիրոս Սարյան]]<br />Ծաղիկներ]]
Դու այսոր այնքան մաքու՜ր ես, Մասի՜ս,
'''Նատյուրմորտ'''([[ֆրանսերեն|ֆր.]] nature morte- մեռած բնություն ), կերպարվեստի ժանր, հիմնականում հաստոցային գեղանկարում, որտեղ պատկերվում է անշարժ, անշունչ առարկաներ՝ սովորաբար տնային կահկարասի, մրգեր, ծաղիկներ, ձկներ, խփված վայրի թռչուններ, որևէ մասնագիտության պիտույքներ։
Գույներդ այնպես ջի՜նջ են, նրբերա՜նգ,
Ասես չես նյութված քար ու ավազից,
Այլ ջրաներկով գծված ես բարակ:
Այնպես խաղաղ ես աշխարհին նայում,
== Պատմությունը ==
Եվ այնպես մե՛րն ես, մոտի՜կ, մտերի՜մ,
Ասես չեն բերել քեզ դավ ու արյուն,
Քեզ չեն բաժանել քո որդիներից:
Ասես Արաքսը՝ զայրույթից գունատ,
Նատյուրմորտի մոտիվները որպես մանրամասներ գոյություն են ունեցել դեռևս հին արևելյան, անտիկ, միջնադարյան, հին Չինական և Ճապոնական արվեստներում։<br />
Իմ ու քո միջև չի սառել այսպես,
Նատյուրմորտը որպես ինքնուրույն ժանր սկզբնավորվել է նոր ժամանակի եվրոպական արվեստի կազմավորման զուգընթաց՝ հաստոցային նկարչության առանձնացումով և ժանրերի ճյուղավորված համակարգի առաջացումով։<br />Արդեն [[Վերածնունդ|Վերածննդ]]ի շրջանի իտալական և նիդեռլանդական վարպետների աշխատանքներում մեծ ուշադրություն է դարձվել նյութական աշխարհի իրերի կոնկրետ- զգայական գեղեցկություններին։
Ու եթե այս ճամփով մի քի՜չ էլ գնամ,
Մի քի՛չ էլ գնամ՝ հասնելու եմ քե՜զ...
== Նատյուրմորտը տարբեր երկրներում ==
* Նատյուրմորտի պատմությունը, որպես հաստոցային գեղանկարչության ժանր և նրա խաբկանք (trompe-l'oeil) տիպը սկզբնավորվել է [[իտալիա|իտալա]]ցի գեղանկարիչ [[Յակոպո դե Բարաբարի]]ի «Նատյուրմորտ» աշխատանքով([[1504]] թ.), սակայն նատյուրմորտի ժանրը մեծ տարածում է գտել միա՛ն 16- րդ դարի երկրորդ կեսից և 17- րդ դարի սկզբից նիդեռլանդացի [[Պիտեր Արտսեն]]ի և նրա հետևորդների նկարներում։ Մեծ տեղ է հատկացված ուտեստներով, կահ-կարասիով ծանրաբեռնված խոհանոցների և կրպակների պատկերներին։ Նատյուրմորտը ծաղկում է ապրում իտալիայում, նրա կազմավորմանը մըծապես նպաստել է [[Կարավաջիո]]յի նորարական բարեփոխումները, որոնք նկարիչների ուշադրությունը սևեռել են հասարակ «ցածր» մոտիվների վրա։ Իտալական նատյուրմորտը աչքի է ընկնում հորինվածքի բազմազանությամբ, վառ և հագեցած գույներով։
* [[Կառավաջիո]]յի ազդեցությունը նկատելի է նաև [[իսպանիա|իսպանա]]կան նատյուրմորտներում, սակայն դրանք առանձնանում են վսեմ խստությամբ և նշանակալիությամբ։ Հոլանդական նատյուրմորտը առաջացել է 17- րդ դարում միավորելով նախաճաշ, անուշեղեն, ձկներ, ծաղիկներ և մրգեր, խփված որս, այլաբանական՝ ունայնություն ունայնության (vanitas) նատյուրմորտի տիպերը։
* Ֆլամանդական նատյուրմորտը պատկերում է շուկաներ, կրպակներ, ծաղիկներ և մրգեր։ Աչքի է ընկնում հորինվածքի հզոր թափով, պտղաբերության . առատության հզոր գովերգ է։
* Նատյուրմորտը 17-րդ դարից զարգանում է [[Ֆրանսիա]]յում և [[Գերմանիա]]յում։ Ֆրանսիայում էլ կոչվել է նատյուրմորտ - ''մեռած բնություն'', ընդգծված հակադրվելով ակադեմիստների արհամարական վերաբերմունքին, որոնք ընդունում էին միայն կենդանի բնությունը ([[պատմական ժանր]], [[դիմանկար]])։
<gallery>
Պատկեր:Pompey.jpg|Նատյուրմորտ [[Պոմպեյ]]ի [[ֆրեսկո]]յից 63-79 թ.
Պատկեր:Jacopo de' Barbari 001.jpg|[[Յակոպո դե Բարաբարի]]<br /> Նատյուրմորտ [[1504]] թ.
Պատկեր:Willem Claesz. Heda 004.jpg|[[Վիլլեմ Կլաս]]<br />Գավաթով նատյուրմորտ
Պատկեր:Paul Cézanne 204.jpg|[[Պոլ Սեզան]]<br />Խնձորով նատյուրմորտ
</gallery>
[[Կատեգորիա:Կերպարվեստի ժանրեր]]
{{Link FA|ca}}
| 