«Գնաճ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 38.
Առանձնացվում է գնաճի երկու տիպ.
# ''Բաց''
# ''Ճնշված կամ քողարկված''
''Բաց գնաճը'' հանդիպում է շուկաներում, որտեղ գործում են ազատ [[Գին|գներ]]։ Գների անհավասարաչափ բարձրացման դեպքում այն ձևախախտում է, բայց չի ոչնչացնում շուկայական մեխանիզմը։ [[Տնտեսություն]]ը շարունակում է արձագանքել [[շուկա]]յի ազդակներին և ինքնակարգավորվել տարբեր շուկաների հավասարակշռության ուղղությամբ։ Այն հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով.
Տող 55.
=== Հիմնական տեսակներ ===
* ''Պահանջարկի գնաճ''. այս դեպքում տեղի է ունենում շրջանառության մեջ [[դրամական զանգված]]ի աճ, [[Գնողունակություն|գնողունակության]] բարձրացում, [[պահանջարկ]]ի մեծացում և միաժամանակ շուկայում առաջարկվող ապրանքների ծավալների կրճատում:
* ''Առաջարկի կամ արտադրության ծախքերի գնաճ''. գնաճ առաջանում է այն դեպքում, երբ անհիմն բարձրանում են արտադրության վրա կատարվող ծախսերը. այսինքն՝ [[ինքնարժեք]]ը, ինչը ևս բերում է գների բարձրացման: Դա կարող է լինել աշխատանքի արտադրողականության կրճատման, [[աշխատավարձ]]ի բարձրացման, հումքի, էներգակիրների գների բարձրացման և այլնի պատճառով, ուղղակի և անուղղակի հարկերի բարձրացման պատճառով և այլն:
* ''Չհավասարակշռված գնաճ''. տարբեր ապրանքների գները փոփոխվում են միմյանց նկատմամբ և տարբեր համամասնություններով:
* ''Կանխատեսելի գնաճ''. գնաճ, որը հաշվի է առնվում տնտեսվարող սուբյեկտների սպասումների և վարքագծի մեջ: Այնուամենայնիվ, գնաճը թանկ է նստում, եթե նույնիսկ այն լիովին սպառելի է. գնաճը հարկ է և այնպիսի հարկ, որը հասարակությանը ընտրություն չի տալիս:
* ''Անկանխատեսելի գնաճ''. հասարակության համար անսպասելի գնաճ, որը բարդացնում է գների հետագա փոփոխությունների ճշգրիտ կանխատեսումը նույնիսկ մոտ ապագայի համար:
=== Ըստ գների տեմպերի ===
* ''Նորմալ գնաճ'', երբ գների տարեկան աճը մինչև 5% է:
* ''Չափավոր կամ սողացող գնաճ'', երբ գների տարեկան աճը 5-10% է: Այս դեպքում գնաճը վերահսկելի է և տնտեսության մեջ լուրջ անհամամասնություններ ու բարդություններ չի առաջացնում:
* ''Քառատրոփ գնաճ'', երբ գների տարեկան աճը 10-50% է: Այս դեպքում գների աճը, ըստ էության, չի վերահսկվում, ինչը բացասաբար է անդրադառնում տնտեսության զարգացման վրա:
* ''Հիպերգնաճ''. գների 100%-ից ավել աճ: Այս երևույթը բերում է չափազանց բարդ հետևանքների, ընդհուպ մինչև այն, որ փողը դուրս է մղվում շրջանառությունից և տեղի է ունենում ապրանքների փոխանակություն բնեղեն ձևով:
== Աղբյուրները ==
| |||