«Մորմ (բույս)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 24.
|grin =
}}
'''Մորմ''' ({{lang-lat|''Solanum''}}), [[մորմազգիներ]]ի ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, թփերի, կիսաթփերի, երբեմն՝ փաթաթվող բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 1700, [[ՀՀ]]-ում՝ 4 տեսակ՝
*մորմ քաղցրադառն (''Solanum dulcamara''), *մորմ սև (''Solanum nigrum''), *մորմ թևավոր (''Solanum alatum'') * մորմ Վորոնովի (''Solanum woronowii''): == Տարածում ==
[[Պատկեր:Solanum pseudocapsicum.jpg|մինի|ձախից]]
Տարածված է [[Սյունիք]]ի, [[Վայոց ձոր]]ի, [[Արարատ]]ի, [[Տավուշ]]ի, [[Լոռի|Լոռու]] մարզերում: Աճում է գետերի և առվակների ափերին, անտառներում, թփուտներում, այգիներում, բանջարանոցներում, ճամփեզրերին:
== Կենսաբանական նկարագիր ==
[[Պատկեր:Solanum mammosum.jpg|մինի|աջից|Մորմ քաղցրադառն (Solanum dulcamara)]]
[[Պատկեր:Solanum nigrum.jpg|մինի|աջից|մորմ սև (Solanum nigrum)]]
Ցողունի բարձրությունը մինչև 2 մ է: [[Տերև]]ներն ամբողջական են կամ կենտ-փետրաձև: [[Ծաղկաբույլ]]ը հովանոցանման է, ծաղիկները՝ կարմրավուն, սպիտակ, կապույտ: Ծաղկում է [[հունիս]]-[[օգոստոս]]ին: Պտուղը հյութալի կամ մսալի, երկբուն, բազմասերմ հատապտուղ է:
== Նշանակություն և կիրառուոմ ==
Թունավոր է: Որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են. պարունակում են ստերոիդներ, ալկալոիդներ, ֆլավոնոիդներ, ճարպաթթուներ, եթերայուղեր, ածխաջրեր, օրգանական թթուներ: Բժշկության մեջ կիրառվում է շնչառական օրգանների, մաշկավեներային, ստամոքսաղիքային համակարգի հիվանդությունների, կատաղության և [[էպիլեպսիա]]յի բուժման համար: Որոշ տեսակներ միջատասպան են: Մեղրատու է: Աճեցնում են նաև որպես գեղազարդիչ բույս:
== Որոշ տեսակներ ==
Ըստ ''[[The Plant List]]'' կայքի դասը ընդգրկում է 747 տեսակ<ref>[http://www.theplantlist.org/browse/A/Solanaceae/Solanum/ ''Паслён '']: информация на сайте ''[[The Plant List]]''</ref>.
<div class= style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2;">
<div class= style="-moz-column-count:1; column-count:1; -webkit-column-count:1;">
* {{bt-latarm|Solanum aviculare|}}
* {{bt-latarm|Solanum dulcamara|}}
* {{bt-latarm|Solanum incanum| }}
* {{bt-latarm|Solanum laciniatum|aut=[[Aiton]]|}}
* {{bt-latarm|Solanum lycopersicum|}}
* {{bt-latarm|Solanum mammosum|}}
* {{bt-latarm|Solanum melongena|}}
* {{bt-latarm|Solanum muricatum|}}
* {{bt-latarm|Solanum nigrum|}}
* {{bt-latarm|Solanum pseudocapsicum|}}
* {{bt-latarm|Solanum quitoense|}}
* {{bt-latarm|Solanum retroflexum|}}
* {{bt-latarm|Solanum rostratum|}}
* {{bt-latarm|Solanum sessiliflorum|}}
* {{bt-latarm|Solanum tuberosum|}}
</div>
</div>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* {{ռուսերեն գիրք
|автор = [[Бернардино де Саагун]], [[Куприенко, Сергей Анатольевич|Куприенко С.А.]]
|заглавие = Общая история о делах Новой Испании. Книги X-XI: Познания астеков в медицине и ботанике
|ссылка = http://kuprienko.info/bernardino-de-saagun-s-a-kuprienko-obshhaya-istoriya-o-delah-novoj-ispanii-knigi-x-xi-poznaniya-astekov-v-meditsine-i-botanike/
|ответственный = Ред. и пер. С. А. Куприенко.
|место = К.
|издательство = Видавець Купрієнко С.А.
|год = 2013
|том =
|страницы =
|страниц = 218
|серия = Месоамерика. Источники. История. Человек
|isbn = 978-617-7085-07-1
|ref = Саагун
}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.nhm.ac.uk/solanaceaesource/ Solanaceae Source] — A worldwide taxonomic monograph of all species in the genus ''Solanum''.
* [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=SOLAN ''Паслён'' на сайте USDA NRCS]{{ref-en}}
{{ՀԲ}}
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]]
| |||