Վիքիպեդիա

«Նարգիզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 33.
[[Պատկեր:Narcissus poeticus — Flora Batava — Volume v17.jpg|մինի|ձախից|Նարգես բուսաբանական նկարազարդում գրքից Jan Copsa «Flora Batava», 1800—1934]]
Ծաղկակիր ցողունը մերկ է, բարձրությունը՝ մինչև 35 սմ: [[Տերև]]ներն արմատամերձ են, նեղ գծաձև: [[Ծաղիկ]]ները հիմնականում մեկական են (կան նաև ողկույզներով): Ծաղկում է [[ապրիլ]]-[[մայիս]]ին: Պտուղը տուփիկ է:
 
== Անվանում ==
Նարգեսը հին սանսկրիտից թարգմանաբար նշանակում է՝ «կրակի ծաղիկ» (այդպես են անվանել նաև [[լուսին]]ը)։ Հնդիկները համարել են, որ այդ ծաղիկը լուսավորում է խավարը։
 
Հին պարսիկներն այս ծաղիկն անվանում էին չթառամող բերկրանք, իսկ հայերը՝ սարի ծաղիկ, նարգես։ «Narcissus» անվանումը ծագել է հունարեն «նարկաո»՝ «թմրեցնել», «շշմեցնել» բառից, իսկ ''poeticus'' անվանումը ստացել է, քանի որ դարեր շարունակ ծաղկի գեղեցկությունը գովերգվել է բազմաթիվ բանաստեղծների կողմից։
 
[[Գերմանիա]]յում նարգիզը խորհրդանշում է սեր եւ երջանիկ ամուսնություն, նարգիզի հուռութքն ամրապնդում է փոխադարձ սերը։
 
== Նշանակություն ==
Նարգեսի բոլոր տեսակները թունավոր են: Սոխուկներն ու տերևները պարունակում են լիկորին ալկալոիդ, որն ունի հակաբորբոքային, ջերմիջեցնող, ցավազրկող, նաև բրոնխային գեղձերի արտազատությունն ուժեղացնող հատկություններ: Արգելակում է բարձրակարգ [[բույս]]երի և [[ծով]]ային [[ջրիմուռ]]ների [[բջիջ]]ների բազմացումն ու աճը:
Նարգեսների որոշ տեսակներ պարունակում են եթերային յուղեր, իսկ [[կոճղարմատներ]]ը՝ ալկալոիդներ, որի պատճառով դրանք լայնորեն օգտագործվում են օծանելիքի արտադրության եւ բժշկության մեջ։ Նարգիզների մեծ տրցակի առկայությունը ննջասենյակում կարող է նյարդային մարդկանց մոտ գլխացավ առաջացնել։ Բուժական նպատակներով օգտագործվում են խոտաբույսի կոճղարմատները, որոնց պատրաստուկներն ունեն հակաբորբոքային, մանրէասպան, վերքամոքիչ ազդեցություն։
 
== Տեսակներ ==
Տող 47 ⟶ 55՝
[[Պատկեր:NarcissusPaperwhite01.jpg|մինի|աջից]]
[[Պատկեր:Narcissus - Cultivars.jpg|մինի|աջից]]
<div class= style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2;">
<div class= style="-moz-column-count:1; column-count:1; -webkit-column-count:1;">
* {{Bt-latarm|Narcissus abscissus|aut=([[Haw.]]) [[Schult.]] & [[Schult.f.]]|}}
* {{Bt-latarm|Narcissus albicans|aut=([[Haw.]]) [[Spreng.]]|}}
Տող 102 ⟶ 112՝
* {{Bt-latarm|Narcissus viridiflorus|aut=[[Schousb.]]|Նարգես կանաչ}}
</div>
</div>
;Հիբրիդոգեն տեսակներ
* {{Bt-latarm|Narcissus ×abilioi|aut=[[Fern.Casas]]}} [= {{Bt|Narcissus bulbocodium}} × {{Bt|Narcissus flavus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×aedoi|aut=Fern.Casas|}} [= {{Bt|Narcissus pseudonarcissus|subsp=leonensis}} × {{Bt|Narcissus triandrus}}]
Տող 155 ⟶ 167՝
* {{Bt-latarm|Narcissus ×somedanus|aut=[[Fern.Casado]], [[Nava]] & [[Suárez Pérez]]|}} [= {{Bt|Narcissus asturiensis}} × {{Bt|Narcissus triandrus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×susannae|aut=Fern.Casas|}} [= {{Bt|Narcissus bulbocodium}} × {{Bt|Narcissus triandrus}}]
* {{Bt-latarmslatarm|Narcissus ×taitii|aut=[[Henriq.]]|}} [= {{Bt|Narcissus cernuus}} × {{Bt|Narcissus pseudonarcissus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×tenuior|aut=[[Кёртис, Уильям|Curtis]]|}} [= {{Bt|Narcissus jonquilla}} × {{Bt|Narcissus poeticus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×tortifolius|aut=Fern.Casas|}} [= {{Bt|Narcissus gaditanus}} × {{Bt|Narcissus papyraceus|subsp=panizzianus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×tuckeri|aut=[[Barra]] & [[G.López]]|}} [= {{Bt|Narcissus flavus}} × {{Bt|Narcissus hedraeanthus}}]
* {{Bt-latarm|Narcissus ×urrutiae|aut=Fern.Casas & [[Uribe-Ech.]]|}} [= {{Bt|Narcissus munozii-garmendiae}} × {{Bt|Narcissus rupicola}}]
* {{Bt-latrarmlatarm|Narcissus ×xaverii|aut=[[Nava]] & [[Fern.Casado]]|}} [= {{Bt|Narcissus gigas}} × {{Bt|Narcissus pseudonarcissus|subsp=pallidiflorus}}
 
== Գրականություն ==
* {{ռուսերեն գիրք
| автор = {{nobr|Чопик В.И.}}
|заглавие = Декоративные травянистые растения для открытого грунта СССР. В 2 т.
|ответственный=[[Аврорин, Николай Александрович|Н. А. Аврорин]]
|место=Л.
|издательство=Наука, Лен. отд.
|год=1977
|том=1
|страницы=106-111
}}
* {{ռուսերեն գիրք
|автор = Е. Н. Зайцева, Е. Т. Новикова
|часть = Интродукция нарциссов
|заглавие = Интродукция и приемы культуры цветочно-декоративных растений
|оригинал =
|ссылка = http://flowerlib.ru/books/item/f00/s00/z0000040/st003.shtml
|издание =
|ответственный =
|место = М.
|издательство = Наука
|год = 1997
|том =
|страницы =
|страниц = 168
|isbn = }}
* В. Чуб. Махровые нарциссы. // Цветоводство, № 3, май/июнь 2007.
*Нарцисс, растения из семейства амариллевых // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://read.bestgarden.ru/articles/guide_narcissus/ Путеводитель по нарциссам. Александров К.], On-line газета «Академия садовода»
* [http://www.vseozvetah.com/narziss.html Информация о растении — Нарцисс]
{{ՀԲ}}
 
[[Կատեգորիա:Ծաղկավոր բույսերՇքանարգիզազգիներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նարգիզ» էջից