«Խպիպ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Խպիպ''', զոբ (մարդու{{lang-lat|struma}}), վահանագեղձի[[վահանագեղձ]]ի մեծացում, որըդիֆուզ պայմանավորվածկամ սահմանափակ մեծացումն է։ Այն կարող է [[գեղձ]]ի ավշայինպայմանավորված ֆունկցիոնալլինել ֆոլիկուլներում կոլոիդ հյուսվածքի (պարենքիմ)չափից կամշատ կուտակումով, ֆոլիկուլյար էպիթելի գերաճով, շարակցա-հյուսվածքային հենքի գերաճումով։գերաճով, լիմֆոիդային ինֆիլտրացիայով և այլ պատճառներով։ Թիրեոիդ էպիթելի գերաճը կարող է ընդգրկել վահանագեղձի պարենքիմն ամբողջությամբ (տարածուն, դիֆուզ խպիպ) կամ առանձին հատվածներ (հանգուցավոր խպիպ)։ Այսպիսով ըստ էության խպիպը դա ախտորոշում (դիագնոզ) չէ․ այս տերմինը ցույց է տալիս, որ առկա է վանանագեղձի այնպիսի հիվանդություն, որն ուցեկցվում է գեղձի ծավալի աստիճանական մեծացման։ [[Վահանագեղձ]]ի աննշան մեծացում նկատվում է սեռական հասունացման, [[դաշտան]]ի, [[հղիություն|հղիության]], լակտտցիտյիլակտցիայի (կաթնատվության) շրջաններում։ Խպիպի առաջացումը կարող է կապված լինել միբերող շարք հիվանդությունների (բազեդովյան հիվանդություն, թիրեոիդիտ, վահանագեղձի ուռուցքներ, սպորադիկ և էնդեմիկ խպիպներ)հիվանդություններից հետ։են․

Խպիպը կարող է լինել մեկկողմանիմիակողմանի, երկկողմանի։ Հաճախ լինում է պարանոցի վրա, երբեմն՝ կրծոսկրի ետևում (ետկրծոսկրային խպիպ)։ Խպիպն ուղեկցվում է վահանագեղձի գործունեության խանգարմամբ։ Սպորադիկ խպիպն հանդիպում է տարբեր վայրերում և պայմանավորված է օրգանիզմում յոդի էնդոգեն անբավարարությամբ։ Տեղաճարակային (էնդեմիկ) խպիպը լինում է աշխարհագրական որոշակի մարզերում, պայմանավորված է օդում, ջրում, հողում և սննդամթերքում յոդի անբավարարությամբ (երբ 200—220 մկգ-ի փոխարեն օրգանիզմն ընդունում է 80—20 մկգ [[յոդ]])։ Յոդի անբավարարությունը կարող է խորանալ արտաքին անբարենպաստ պայմանների և էնդոգեն գործոնների (հղիություն, լակտացիա, հիպովիտամինոզներ, ճիճվային հիվանդություն) ազդեցությունից, երբեմն՝ տարբեր վարակիչ հիվանդություններից, թունավորումներից։ Օրգանիզմում յոդի հարաբերական անբավարարություն կարող է առաջանալ յոդի և մի շարք քիմիական տարրերի (կալցիում, ֆտոր) փոխհարաբերության խանգարումից։ Տեղաճարակային խպիպն հանդիպում է աշխարհի համարյա բոլոր երկրներում, առավելապես՝ բարձր լեռնային մարզերում, նախալեռներում։