«Ֆրեդերիկ Սոդդի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական
'''Սոդդի''' (Soddy) '''Ֆրեդերիկ''' ([[1877]]-[[1956]]), անգլիացի ռադիոքիմիկոս։ [[Լոնդոն]]ի [[թագավոր]]ական [[Ընկերություն|ընկերության]] անդամ (1910), [[ԽՍՀՄ]] [[ԳԱ]] արտասահմանյան թղթակից անդամ ([[1924]])։
| անուն = Ֆրեդերիկ Սոդդի
| բնագիր անուն =
| պատկեր = Frederick Soddy.jpg
| image_size = 240px
| alt =
| caption = .
| birth_date = [[1877]], [[սեպտեմբերի 2]]
| birth_place = {{դրոշավորում|Անգլիա}} Իսթբուրն
| death_date = [[1956]], [[սեպտեմբերի 22]]
| death_place = [[Բրայթոն]]
| residence =
| citizenship =
| nationality = բրիտանացի
| ethnicity =
| religion =
| fields = ռադիոքիմիա
| workplaces =
| alma_mater = Aberystwyth համալսարան<br /> Merton քոլեջ, Օքսֆորդ
| doctoral_advisor =
| academic_advisors =
| doctoral_students =
| notable_students =
| known_for =
| author_abbrev_bot =
| author_abbrev_zoo =
| influences =
| influenced =
| awards = [[Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000)|Նոբելյան մրցանակակիր]]
| signature =
| signature_alt =
| ծանոթ =
| Commons =
| Վիքիդարան=
}}
'''Սոդդի''' (Soddy) '''Ֆրեդերիկ''' ([[1877]], [[սեպտեմբերի 2]] -[[1956]], [[սեպտեմբերի 22]]), անգլիացի ռադիոքիմիկոս։ [[Լոնդոն]]ի [[թագավոր]]ական [[Ընկերություն|ընկերության]] անդամ (1910), [[ԽՍՀՄ]] [[ԳԱ]] արտասահմանյան թղթակից անդամ ([[1924]])։
 
== Կենսագրություն ==
[[1896]] թվականին ավարտել է Օքսֆորդի [[համալսարան]]ը։ [[1900]]-[[1902]] թվականներին [[Էռնեստ Ռեզերֆորդ]]ի ղեկավարությամբ աշխատել է [[Մոնրեալ]]ի, [[1903]]-[[1904]] թվականներին՝ [[Ուիլյամ Ռամզայ]]ի ղեկավարությամբ՝ Լոնդոնի համալսարաններում։ [[1904]]-[[1914]] թվականներին դասավանդել է Գլազգոյի, 1914-[[1919]] թվականներին՝ [[Աբերդին]]ի, 1919 - [[1936]] թվականներին՝ Օքսֆորդի համալսարաններում։ Մշակել է ռադիոակտիվ տրոհման տեսությունը (1903-[[1905]] թվականներին՝ Ռեզերֆորդի հետ համատեղ), տվել իզոտոպների մասին [[հասկացություն]]ը, ուսումնասիրել դրանց բնույթը և ծագումը։ Ձեակերպել է տեղաշարժման կանոնը։ Փորձնական ճանապարհով ապացուցել է ([[1915]]) [[ռադիում]]ի առաջացումն [[ուրան]]ից։ Սոդդիի [[անուն]]ով է կոչվում ուրանի սիլիկատը՝ սոդդիտ [[միներալ]]ը։ [[1912]] թվականին դարձել է [[Նոբելյան մրցանակ]]ակիր։
 
Հիմնական աշխատանքները նվիրված են ռադիոակտիվությանը: Մշակել է ռադիոակտիվ տրոհման տեսությունը (1903-[[1905]] թվականներին՝ Ռեզերֆորդի հետ համատեղ), տվել իզոտոպների մասին [[հասկացություն]]ը, ուսումնասիրել դրանց բնույթը և ծագումը։ Ռեզերֆորդի հետ հայտնագործել է թորիում -x (ռադիում -224) ռադիոտարրը և ապացուցել ռադիոն -200 և ռադիոն -222 քիմիական չեզոքությունը: Ռեզերֆորդի հետ 1903 թվականին հստակ ձևակերպել է ռադիոակտիվ փոխակերպումների օրենքը, արտահայտելով այն մաթեմատիկորեն և մուծել է «կիսատրոհմանպարբերականություն» տերմինը: Ուիլյամ Ռամզայի հետ 1903 թվականին ապացուցել է, որ ռադոնի և ռադիումի ռադիոակտիվ տրոհման արդյունքումստացվում է հելիում: 1913 թվականին մուծել է «իզոտոպ» հասկացությունը: 1913 թվականին ձևակերպել է տեղաշարժի կանոնը α տրոհման ժամանակ, երբ ռադիոտարրը տեղափոխվում է Մենդելևի համակարգում երկու տեղով դեպի ձախ, իսկ β տրոհման դեպքում մի տեղով դեպի աջ<ref>[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1921/soddy-lecture.pdf Իզոտոպների ծագման հասկացություն, Ֆրեդերիկ Սոդդի]</ref>:
 
Փորձնական ճանապարհով ապացուցել է ([[1915]]) [[ռադիում]]ի առաջացումն [[ուրան]]ից։ Սոդդիի [[անուն]]ով է կոչվում ուրանի սիլիկատը՝ սոդդիտ [[միներալ]]ը։ [[1912]] թվականին դարձել է [[Նոբելյան մրցանակ]]ակիր։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀՍՀ}}
 
== Աղբյուրներ ==
* Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ, 1901-2000, Գիրք Ա, Երևան-2007:
 
{{DEFAULTSORT:Սոդդի, Ֆրեդերիկ}}
[[Կատեգորիա:Անգլիացի քիմիկոսներ]]