«Նարիման Նարիմանով»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Ադրբեջանական ԽՍՀ քաղաքական գործիչներ ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ
| հայերեն անուն = Նարիման Նարիմանով
'''Նարիմանով Նարիման Քյորբալլահ Նաջաֆ օղլի''' ({{lang-az|Nərimanov Nəriman Kərbəlayi Nəcəf oğlu}}, [[1870]] թվականի [[ապրիլի 2]],[[Թիֆլիս]]-[[1925]] թվականի [[մարտի 19]], [[Մոսկվա]]), ԽՍՀՄ պետական և կուսակցական գործիչ, [[գրող]], հրապարակախոս։ Կոմունիստական կուսակցության անդամ [[1905]] թվականից։ ▼
| բնօրինակ անուն = Nəriman Nərimanov
| պատկեր = Photo of Nariman Narimanov in passe-partout.jpg
| պատկերի լայնություն = 220px
| նկարագրություն =
| տիտղոս = [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրկովկասի ԽՖՍՀ]] ներկայացուցիչը [[ԽՍՀՄ]] կենտկոմում
| կարգ =
| կարգ-ին =
| անվան տակ =
| դրոշ = Coat of arms of the Soviet Union.svg
| կառավարման սկիզբ =
| կառավարման ավարտ =
| կառավարման ժամանակ = [[30 դեկտեմբերի]] [[1922]] — [[19 մարտի]] [[1925]]
| նախորդող = ''պաշտոնը հիմնադրվել է''
| հաջորդող = Ղազանֆար Մուսաբեյով
| տիտղոս_2 = [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրկովկասի ԽՖՍՀ]] Միութենական խորհրդի նախագահ
Ավարտել է [[Օդեսա]]յի Նովոռոսիյսկյան համալսարանի բժշկական [[ֆակուլտետ]]ը ([[1908]])։ [[1905]] թվականին ընդունվել է «Հումմեթ» կազմակերպության շարքերը, զբաղվել հրապարակախոսական գործունեությամբ, ադրբեջաներեն է թարգմանել ՌՍԴԲԿ ծրագիրը։ [[1909]] թվականին ձերբակալվել է և աքսորվել [[Աստրախան]]։ [[1913]] թվականին կուսակցական աշխատանք է կատարել [[Բաքու|Բաքվու]]մ։ [[1917]] թվականին Նարիմանովը «Հումմեթ»-ի կոմիտեի [[նախագահ]]ն էր, ՌՍԴԲ(բ)կ Բաքվի կոմիտեի անդամ, «Հումմեթ» թերթի խմբագիրը։ [[1918]] թվականի [[Գարուն|գարնանը]] դարձել է Բաքվի ժողկոմխորհի քաղաքային տնտեսության կոմիսար։ [[1919]] թվականին աշխատել է [[ՌԽՖՍՀ]] արտգործմինիստրությունում (Մերձավորարևելյան բաժնի վարիչ, ժողկոմի տեղակալ)։ [[1920]] թվականին Նարիմանովը [[Ադրբեջան]]ի Հեղկոմի, ապա [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] ժողկոմխորհի նախագահն էր։ ▼
| կարգ_2 =
| կարգ-ին_2 =
| անվան տակ_2 =
| դրոշ_2 = Emblem of the Transcaucasian SFSR (1930-1936).svg
| կառավարման սկիզբ_2 =
| կառավարման ավարտ_2 =
<!--կամ՝ -->
| կառավարման ժամանակ_2 = [[12 մարտի]] [[1922]] — [[13 դեկտեմբերի]] [[1922]]
| նախորդող_2 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է''
| հաջորդող_2 =
| տիտղոս_3 = [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] Ժողկոմխորհի նախագահ
| կարգ_3 =
| կարգ-ին_3 =
| անվան տակ_3 =
| դրոշ_3 = COA Azerbaijan SSR.png
| կառավարման սկիզբ_3 =
| կառավարման ավարտ_3 =
<!--կամ՝ -->
| կառավարման ժամանակ_3 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[6 մայիսի]] [[1922]]
| նախորդող_3 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է''
| հաջորդող_3 = Ղազանֆար Մուսաբեյով
| տիտղոս_4 = [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] Ժամանակավոր կառավարության նախագահ
| կարգ_4 =
| կարգ-ին_4 =
| անվան տակ_4 =
| դրոշ_4 = COA Azerbaijan SSR.png
| կառավարման սկիզբ_4 =
| կառավարման ավարտ_4 =
<!--կամ՝ -->
| կառավարման ժամանակ_4 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[1921]]
| նախորդող_4 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է''
| հաջորդող_4 = ''պաշտոնը լուծարվել է''
| տիտղոս_5 = Ադրբեջանական ԽՍՀ Հեղկոմի նախագահ
| կարգ_5 =
| կարգ-ին_5 =
| անվան տակ_5 =
| դրոշ_5 = COA Azerbaijan SSR.png
| կառավարման սկիզբ_5 =
| կառավարման ավարտ_5 =
<!--կամ՝ -->
| կառավարման ժամանակ_5 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[6 մայիսի]] [[1921]]
| նախորդող_5 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է''
| հաջորդող_5 = Միրզա Դավուդ Հուսեյնով
| ծննդյան օր = [[1870]] թվականի [[ապրիլի 2]]
| ծննդավայր = [[Թիֆլիս]], {{դրոշավորում|Ռուսական կայսրություն}}
| վախճանի օր = [[1925]] թվականի [[մարտի 19]]
| վախճանի վայր = [[Մոսկվա]], {{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
| դինաստիա =
| հայր = Նաջաֆ Քերբելայի
| մայր = Հելիմե խանում
| ամուսին = Գյուլսում Ալիևա
| զավակներ = Նաջաֆ Նարիմանով
| կուսակցություն = «Հումմեթ» կազմակերպություն, <br />Ադրբեջանական կոմկուս
| գործունեություն =
| կրթություն =
| մասնագիտություն = բժիշկ-թերապևտ
| գիտական աստիճան =
| պարգևներ =
| ինքնագիր =
| Վիքիպահեստ =Nariman Narimanov
}}
▲'''Նարիմանով Նարիման Քյորբալլահ Նաջաֆ օղլի''' ({{lang-az|Nərimanov Nəriman Kərbəlayi Nəcəf oğlu}}, [[1870]] թվականի [[ապրիլի 2]],[[Թիֆլիս]]-[[1925]] թվականի [[մարտի 19]], [[Մոսկվա]]), ԽՍՀՄ պետական և կուսակցական գործիչ, [[գրող]], հրապարակախոս։ Կոմունիստական կուսակցության անդամ [[1905]] թվականից։
▲Ավարտել է [[Օդեսա]]յի
[[Պատկեր:Narimanov iki bir.jpg|մինի|ձախից]]
[[1920]] թվականի [[նոյեմբերի 30]]-ին, ստանալով Հայաստանի խորհրդայնացման լուրը ([[29 նոյեմբերի]]), հանդես է եկել պաշտոնական հայտարարությամբ, ըստ որի [[Խորհրդային Ադրբեջան]]ի կառավարությունը մինչ այդ ''[[Հայաստանի Հանրապետություն (1918-1920)|Դաշնակցական Հայաստանի]]'' հետ ունեցած տարածքային վեճերը չեղյալ է հայտարարում, և վիճելի տարածքները ([[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևան]], [[Սյունիքի մարզ|Զանգեզուր]], [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|Ղարաբաղ]]) այսուհետ հայտարարում է [[Խորհրդային Հայաստան]]ի անբաժան մասերը: Սակայն [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր|Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի]] համաձայն [[Հայ հեղափոխական Դաշնակցություն|դաշնակցական]] կառավարությունն անձամբ հրաժարվում է բազմաթիվ հայկական գավառներից, իսկ Խորհրդային Հայաստանում սկսելով [[փետրվարյան ապստամբություն]]ը, խիստ բացասական է ազդում [[Մոսկվա]]յում տեղի ունեցող խորհրդա-թուրքական բանակցությունների վրա: Արդյունքում կնքվում է [[Մոսկվայի պայմանագիր (1921)|Մոսկվայի պայմանագիրը]], որով Նախիջևանն արդեն իսկ անցնում է Ադրբեջանին: Նույն ճակատագրին է արժանանում նաև [[Արցախ նահանգ|Արցախը]], իսկ Սյունիքում [[Գարեգին Նժդեհ]]ի գլխավորած Հայաստանի հետ վերամիավորման ազատագրական պայքարը նոր թափ է ստանում:
Խորհրդային պատվիրակության կազմում Նարիմանովը մասնակցել է Ջենովայի կոնֆերանսին ([[1922]])։ [[1922]] թվականից [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրֆեդերացիայի]] Միութենական խորհրդի նախագահն էր և [[ԽՍՀՄ]] ԿԳԿ նախագահներից մեկը։ Եղել ԷՌԿ(բ)կ [[Կովկաս]]յան բյուրոյի և կուսակցության [[Անդրկովկաս]]յան երկրկոմի աևդամ, ՌԿ(բ) կ XII և XIII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ(բ) կ ԿԿ անդամության թեկնածու։ Նարիմանովի նախաձեռնությամբ Ադրբեջանում բացվել է ադրբեջանական առաջին ժողովրդական գրադարան-ընթերցարանը ([[1894]])։ Հեղինակ է [[ադրբեջաներեն]] և [[ռուսերեն]] [[լեզու]]ների դասագրքերի, պատմական թեմայով գրված [[դրամա]]ների և [[վեպ]]երի։ Նրա գրականագիտական [[հոդված]]ները նվիրված են ռեալիզմի պրոբլեմներին։ Գրել է հուշեր [[Լենին|Վ․ Ի․ Լենին]]ի մասին։ Ադրբեջաներեն է թարգմանել [[Նիկոլայ Գոգոլ|Ն․ Վ․ Գոգոլի]] «[[Ռևիզոր (կատակերգություն)|Ռևիզոր]]»-ը։ Թաղված է [[Կարմիր հրապարակ]]ում՝ [[Կրեմլ]]ի պատի մոտ։
{{ՀՍՀ}}
| |||