«Նաբաթեա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{անավարտ}}
'''Նաբատեայի թագավորություն''' ({{lang-ar|المملكة النبطية}}), [[Հելլենիզմի դարաշրջան|հելլենիստական դարաշրջան]]ի արաբական պետություն [[Հորդանանի թագավորություն|Հորդանանի թագավորության]] տարածքում ([[մ.թ.ա. 3-րդ դար]]ի վերջ-մ.թ. [[106]]): Գտնվում էր Հյուսիսային Արաբիայում՝ [[Եգիպտոս]]ի և [[Պաղեստին]]ի հարևանությամբ։ Այն ստեղծվել էր [[մ.թ.ա. 2-րդ դար]]ում։ Այն ընկած էր [[Սինայի թերակղզի|Սինայի]] և [[Արաբական թերակղզի]]ների հատման տարածքում, ներառում էր [[Հիջազ]]ը: Հյուսիսում սահմանակցում էր Հուդայի, իսկ արևմուտքում՝ Եգիպտոսի Պտղոմեոսյան թագավորություններին։
Մայրաքաղաքը [[Պետրա]]ն Մինչև [[մ.թ.ա. 3-րդ դար]]ը նաբատեացիները հիւհւականում զբաղվել են քոչվոր [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]], [[Մ.թ.ա. 2–րդ դար|2]]—[[Մ.թ.ա. 1-ին դար|1-ին դար]]երում նաև՝ [[Երկրագործություն|երկրագործությամբ]]։ [[Մ.թ.ա. 2–րդ դար]]ի կեսին Նաբատեան իր տիրապետությունն է հաստատել Հյուսիսային Հիջազում՝ Եգիպտոսից զավթելով Ամպելոնա նավահանգիստը ([[Կարմիր ծով]]ի ափին), որտեղ խաչվում էին [[Հնդկաստան]]ից և [[Արաբական թերակղզի|Արաբական թերակղզու]] հարավից [[Միջերկրական ծով|Միջերկրականի]] ավազանը տանող առևտրական ուղիները, ինչի շնորհիվ Պետրան դարձել է առևտրական կենտրոն։
Նաբատեայի հայտնի առաջին թագավորը Հարիթաթ I-ն է (թագավորել է մ.թ.ա. 169 թվականից)։ Նաբատեան հզորության է հասել Հարիթաթ III-ի (մ.թ.ա. 87—62) օրոք, ով պարտության է մատնել [[Սելևկյաններ]]ին, մ.թ.ա. 85 թվականին գրավել է [[Դամասկոս]]ը՝ [[Ասորիք]]ի հարավային շրջանների հետ, մ.թ.ա. մոտ 84 թվականին հաղթել հրեական զորքին։ Մ.թ.ա. 73—72 թվականներին դաշնակցել է [[Փյունիկիա]]յի հարավում հաստատված Սելևկյան թագուհի Կլեոպատրա-Սելենեին՝ ընդդեմ [[Տիգրան Բ Մեծ]]ի։ Դամասկոսի մոտ հայկական բանակից պարտվելուց հետո Հարիթաթ III-ը զիջել է Դամասկոսը Տիգրան Բ Մեծին և ընդունել նրա գերիշխանությունը (մ.թ.ա. 72—69)։
Մ.թ.ա. 64 թվականին Ասորիքում [[Հռոմեական Հանրապետություն|հռոմեական տիրապետության]] հաստատումից հետո Նաբատեան դարձել է Հռոմից կախյալ թագավորություն։ Մ․ թ․ 106 թվականին կայսր [[Տրայանոս]]ը վերացրել է Նաբատեայի թագավորությունը և դարձրել հռոմեական «Արաբիա» պրովինցիա։
== Գրականություն ==
* Шифман И․ Ш․, Набатейское государство и его культура, М, 1976․
{{ՀՍՀ}}
| |||