«Գիտատեխնիկական առաջընթաց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: → (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 7.
Էկոնոմիկայի զարգացման շուկայական պայմանները մշտապես առաջադրում են ոչ միայն քանակական, այլ նաև որակական փոփոխությունների պահանջներ։ Այդ վերափոխումները կարելի է իրականացնել՝ օգտագործելով ամենաառաջավոր տեխնիկական, տեխնոլոգիական, գիտահետազոտական մշակումներն ու արտադրության մեջ դրանց ներդրումը։
 
Որպես տնտեսագիտական նոր կատեգորիա «Նորամուծություն» հասկացությունը [[20-րդ դար]]ի առաջին տասնամյակում գիտական շրջանառության մեջ է մտցրել [[Շումպետեր|Ի․ Շումպետերը]]։ Այ հասկացության մեջ, բացի տեխնիկական նորամուծությունից, Շումպետերը ներառում է նաև կազմակերպական, կառավարչական, [[Մարքեթինգ|մարքեթինգայինմարքեթինգ]]ային, [[Ֆինանսական համակարգ|ֆինանսական նորամուծությունները]], նոր [[շուկա|շուկաները]]ները, մատակարարման նոր աղբյուրներն ու ռեսուրսների նոր զուգակցումները։
 
Նորամուծությունը ձեռնարկության հստակ գործիք է՝ նոր, տարբեր բնույթի գործարարության կամ ծառայություն ստեղծելու համար։ Այն կարող է ներկայացվել որպես տեսություն, կարող է յուրացվել և կիրառվել։ Այն գիտական հետազոտությունների և մշակումների արդյունքների օգտագործումն է՝ արտադրության, [[Գիտություն|գիտության]], [[Մշակույթ|մշակույթիմշակույթ]]ի, [[Կրթություն|կրթության]] և այլ ոլորտների տնտեսական, սոցիալական ու իրավական հարաբերությունները կատարելագործելու համար։ Տարբերում են նորամուծությունների հետևյալ տեսակները՝
* տեխնոլոգիական,
* ապրանքային,
Տող 23.
Սա արտադրության մեքենայացման, էլեկտրաֆիկացման, ավտոմատացման կատարելագործման, արտադրության կազմակերպման ու կառավարման, նոր մեթոդների գործնական կիրառումն է։
 
Ներկայումս, տնտեսապես զարգացած երկրներում, [[Համախառնհամախառն ներքին արդյունք|համախառն ներքին արդյունքի]]ի (ՀՆԱ) աճի 70-85 % բաժին է ընկնում արտադրության տեխնոլոգիայի, սարքավորումների, կադրերի պատրաստման մեջ առարկայացած նորամուծություններին։
Նորամուծությունների դերը մեծ է փոքր և միջին բիզնեսում։ Արտադրության և ԳՏԱ ոլորտներում, նորամուծության գործունեությունը բնութագրվում է գիտության, տեխնիկային և արտադրության միավորման նոր ձևերում։
 
Տող 29.
Նորամուծական գործունեության զարգացումը ենթադրում է կանոնակարգված և հիմնավորված ֆինանսական միջոցների ստեղծում։ Շատ կարևոր է հստակ ու ժամանակին ֆինանսավորումը, քանի որ այդ գործունեությունը բնութագրվում է բարձր ռիսկայնությամբ, ֆինանսական աղբյուրների բազմազանությամբ, ճկունությամբ ու ինովացիոն գործընթացների արագ փոփոխման նկատմամբ հարմարվողականությամբ։
 
Սա իրենից ներկայացնում է բարդ համակարգ, որտեղ գործում են ինտեգրված ֆինանսաարդյունաբերական կառույցներ, [[Կառավարություն|պետական ու տարածքային կառավարման մարմիններ]], [[ֆիզիկական անձ]]իք և այլն։
 
Արդի պայմաններում ֆինանսավորման աղբյուրներ են հանդիսանում բյուջետային և ոչ բյուջետային միջոցները, [[Գիտահետազոտական ինստիտուտ|գիտահետազոտական]] և փորձակոնստրուկտորական աշխատանքների ֆինանսավորման ֆոնդերը, [[Ձեռնարկություններ|ձեռնարկություններիձեռնարկություններ]]ի սեփական միջոցները, տարբեր առևտրային կառուցվածքների ֆինանսական ռեսուրսները, հատուկ լիազորված [[Ինվեստիցիոն բանկեր|ներդրումային բանկեր]]ի վարկերը, պաշտպանության համալիր գիտահետազոտական և արտադրական կազմակերպություններին տրվող կոնվերսիոն վարկերը, օտարերկրյա ներդրումները, ազգային և արտասահմանյան գիտական [[Հիմնադրամ|հիմնադրամներիհիմնադրամ]]ների միջոցները, ֆիզիկական անձանց մասնավոր ներդրումները և այլն։
 
== ԳՏԱ գյուղատնտեսությունում ==
Տող 40.
Գիտությունը՝ ԳՏԱ-ի շարժիչ ուժն է, իսկ տեխնիկական առաջընթացը, որպես երկրի տնտեսական մարտավարության իրականացման օղակ, բաժանվում է 2 գործընթացի՝
նոր տեխնիկայի մշակում,
նոր տեխնիկայի ու տեխնոլոգիայի հիման վրա արտադրության վերակառուցում։
 
[[Գյուղատնտեսություն|Գյուղատնտեսության]] մեջ այն ազդում է աշխատանքի արտադրողականության վրա՝ մեքենաների քանակի ավելացման, միավոր ժամանակում արտադրանքի արտադրության ծավալի աճին, ինչպես նաև նպաստում հասարակական աշխատանքի ծախսերի կրճատմանը, [[աշխատանքային ռեսուրսներ]]ի ռացիոնալ և արդյունավետ օգտագործմանը։ Այստեղ իրենց ուրույն տեղն են զբաղեցնում՝ ախատանքի ձևերի ու պայմանների փոփոխությունը, դրա կազմակերպումը, աշխատուժի զարգացման մակարդակն ու դրա օգտագործման բնույթը և այլն։
 
Այսպիսով՝ ԳՏԱ-ի իմաստը կայանում է, որ կրճատվեն կենդանի աշխատանքային ծախսերը, ավելանան անցյալի առարկայացած ծախսերը։ Դրա շնորհիվ կբարձրանա աշխատքանի արտադրողականությունը։
 
ԳՏԱ-ի զարգացումն ընթացել է 2 փուլով՝
Տող 54.
 
=== Ռևոլյուցիոն (թռիչքային) զարգացում ===
Այն առաջանում է տեխնիկական կատարելագործման որոշակի փուլում, երբ ընթանում է դրանց կուտակում, որը ստեղծում է ռևոլյուցիոն փոփոխությունների համար անհրաժեշտ հիմք։ Սրա հետևանքով կատարվում են արտադրության նյութատեխնիկական բազայի կտրուկ որակական փոփոխություններ։
 
Այս երկու ձևերն էլ բնութագրվում են էներգետիկ աղբյուրների օգտագործմամբ, էլեկտրոէներգիայի կիրառմամբ, նոր տեխնոլոգիաների ներդրմամբ։ Սրանք ապահովում են ճյուղի զարգացում և հանդիսանում գիտատեխնիկական առաջընթացի նոր փուլի հիմք։
Տող 62.
[[Պատկեր:Grafton, Nova Scotia.JPG|մինի]]
 
Գյուղատնտեսության մեջ այն իրականացվում է ճյուղին հատուկ տնտեսական և կենսաբանական օրենքների հիման վրա, որոնք բխում են գյուղատնտեսական արտադրանքի արտադրության, բերքահավաքի, պահպանման, փոխադրման և վերամշակման յուրահատկություններից։
 
Գյուղատնտեսական մշակաբույսերի մշակությունը տարվում է [[Հողերի դեգրադացիա|բերրի հողեր]]ում, իսկ բարձր բերք ապահովվում է ինչպես հողակտորների ռացիոնալ մշակման, այնպես էլ օրգանական և [[հանքային պարարտանյութեր]]ի, [[բույսերի հիվանդություններ]]ի և [[գյուղատնտեսական բույսերի վնասատուներ|վնասատուներ]]ի դեմ պայքարի միջոցների կիրառման միջոցով։ Իսկ հողի, արտադրության միջոցների և նյութական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը կախված է գիտականորեն հիմնավորված ցանքաշրջանառության, նոր տեխնոլոգիաների և բարձր արտադրողական տեխնիկայի ներդրումից։
Գյուղատնտեսության մեջ այն իրականացվում է ճյուղին հատուկ տնտեսական և կենսաբանական օրենքների հիման վրա, որոնք բխում են գյուղատնտեսական արտադրանքի արտադրության, բերքահավաքի, պահպանման, փոխադրման և վերամշակման յուրահատկություններից։
 
Գյուղատնտեսական մշակաբույսերն առանձնացվում են կենսաբանական կազմով, վեգետացիայի ժամկետով և առանց վերամշակման սննդում արտադրանքի օգտագործման աստիճանով։ Դրա համար, ԳՏԱ զարգաումը պետք է իրականացվի կոնկրետ տեսակի գյուղատնտեսական մշակաբույսերի կենսաբանական առանձնահատկությունների առավել լրիվ և լավ օգտագործման ուղղությամբ։ Մեծ ուշադրություն պետք է դարձվի նաև արտադրանքի պահպանման, վերամշակման և իրացման խնդիրների վրա։
Գյուղատնտեսական մշակաբույսերի մշակությունը տարվում է [[Հողերի դեգրադացիա|բերրի հողեր]]ում, իսկ բարձր բերք ապահովվում է ինչպես հողակտորների ռացիոնալ մշակման, այնպես էլ օրգանական և [[հանքային պարարտանյութեր]]ի, [[բույսերի հիվանդություններ]]ի և [[գյուղատնտեսական բույսերի վնասատուներ|վնասատուներ]]ի դեմ պայքարի միջոցների կիրառման միջոցով։ Իսկ հողի, արտադրության միջոցների և նյութական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը կախված է գիտականորեն հիմնավորված ցանքաշրջանառության, նոր տեխնոլոգիաների և բարձր արտադրողական տեխնիկայի ներդրումից։
 
Գյուղատնտեսական մի շարք մշակաբույսեր համարվում են շատ աշխատատար։ Դրանց թվին են դասվում բանջարանոցային և տեխնիկական մշակաբույսերը։ Այսպես՝ [[Բանջարաբույսեր|բանջարանոցային մշակաբույսեր]]ի մշակության ժամանակ մեկ հեկտարի հաշվով աշխատանքային ծախսերը 40-60 անգամ ավել են, քան [[Հացահատիկային բույսեր|հացահատիկային մշակաբույսեր]]ինը։
Գյուղատնտեսական մշակաբույսերն առանձնացվում են կենսաբանական կազմով, վեգետացիայի ժամկետով և առանց վերամշակման սննդում արտադրանքի օգտագործման աստիճանով։ Դրա համար, ԳՏԱ զարգաումը պետք է իրականացվի կոնկրետ տեսակի գյուղատնտեսական մշակաբույսերի կենսաբանական առանձնահատկությունների առավել լրիվ և լավ օգտագործման ուղղությամբ։ Մեծ ուշադրություն պետք է դարձվի նաև արտադրանքի պահպանման, վերամշակման և իրացման խնդիրների վրա։
 
Գյուղատնտեսական մի շարք մշակաբույսեր համարվում են շատ աշխատատար։ Դրանց թվին են դասվում բանջարանոցային և տեխնիկական մշակաբույսերը։ Այսպես՝ [[Բանջարաբույսեր|բանջարանոցային մշակաբույսեր]]ի մշակության ժամանակ մեկ հեկտարի հաշվով աշխատանքային ծախսերը 40-60 անգամ ավել են, քան [[Հացահատիկային բույսեր|հացահատիկային մշակաբույսեր]]ինը։
 
Այսպիսով՝ ԳՏԱ զարգացումը պետք է նպաստի, առաջին հերթին, աշխատատար մշակաբույսերի մշակության ժամանակ արտադրական գործընթացների համալիր մեքենայացման համար նոր մեքենաների և սարքավորումների մշակմանը, որը լայն ճանապարհներ է բացում աշխատանքային, նյութական և ֆինանսական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման համար։ Այս միջոցառումները կնպաստեն գյուղատնտեսական արտադրանքի ծավալների ընդլայնմանը և բնակչության աճող պահանջների բավարարմանը։
 
 
== Գյուղատնտեսական առաջընթացի հիմնական ուղղություններ ==
Տող 90 ⟶ 88՝
արտադրության կատարելագործման և նրանում անընդհատ տեխնոլոգիաների կիրառման պահանջը,
բանվորների աշխատանքային պայմանների և բնույթի բարելավման անհրաժեշտությունը,
տեխնոլոգիակահ համակարգերը, որոնց կառավարումն առանց ավտոմատ համակարգի անհնար է դարձնումկատարված գործընթացների արագ ընթացքի կամ բարդությունների պայմաններում,
բարդ արտադրական գործընթացների օպտիմալացումը հնարավոր է միայն ավտոմատացման միջոցներիներդրման պայմաններում։
 
Տող 105 ⟶ 103՝
| Ինտենսիվ ցանքաշրջանառությունների կիրառում || Բարձր արտադրողական մեքենաների և այլ տեխնիկական միջոցների կիրառում || Արտադրության մասնագիտացման և կոոպերացման զարգացում
|-
| Գյուղատնտեսական մշակաբույսերի բարձր բերքատու սորտերի և [[Հիբրիդ|հիբրիդներիհիբրիդ]]ների կիրառում || Առաջավոր տեխնոլոգիաների կիրառում || Արտադրանքի իրացման ձևերի և մեթոդների կատարելագործում
|-
| Ոռոգելի տարածությունների ընդարձակում և ոռոգման ձևերի կատարելագործում || Նոր տեսակի տարաների և փաթեթավորման ձևերի կիրառում || Աշխատանքի կազմակերպում և նյութական խրախուսում
Տող 120 ⟶ 118՝
* նոր ոռոգելի հողերի ստեղծում, եղած մելիորատիվ կառուցվածքների վերակառուցում և արդիականացում,
* գյուղատնտեսական մշակաբույսերի մշակության և բերքահավաքի համար մեքենաների և այլ արտադրության միջոցների փորձնական նմուշների նախագծում և պատրաստում։
 
 
== ԳՏԱ առաջընթացի արդյունավետության որոշում ==
Սրա գնահատման ժամանակ բացահայտվում են՝ ռեսուրսների օգտագործման մակարդակը, ծախսերի տնտեսական աճը, նյութադրամական ծախսերի փոխհատուցման ժամկետի կրճատումը, գյուղատնտեսական արտադրության ինտենսիվացման տեմպերի արագացումը, ճյուղի տնտեսական արդյունավետության բարձրացումը։ Գնահատումը ցույց է տալիս նոր միջոցառման, արտադրության միջոցների, առաջավոր տեխնոլոգիաների դերը հասարակության արտադրողական ուժերի զարգացման, տեխնիկական մշակաբույսերի ստեղծման մեջ։
 
ԳՏԱ ձեռքբերումների տնտեսական արդյունավետության հիմնական չափանիշը հանդիսանում է համախառն արտադրանքի աճը և այն հաշվարկված բնակչության մեկ շնչի հաշվով։
Տող 139 ⟶ 136՝
* Ա=1 դեպքում կարող են ԳՏԱ ձեռնարկատերերը ներդնել, կարող են չներդնել, քանի որ արդյունավետությունը մնում է նույն մակարդակի վրա,
* Ա<1 դեպքում՝ չունի պահանջվող արդյունավետություն։
 
 
== Աղբյուրներ ==