«Օրգանական միացություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Առանց խմբագրման ամփոփման
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1075.
 
[[Պատկեր:-Seite001.svg|thumb|Էլիմինացման ռեակցիա]]
[[Պատկեր:E1 elimination reaction.png|thumb|Երկրորդ տիպի էլիմինացման ռեակցիա]]
[[Պատկեր:E2 mechanism.png|thumb|Առաջին տիպի էլիմինացման ռեակցիա]]
[[Պատկեր:E2-mechanism.svg|thumb|Սինխրոն էլիմինացման ռեակցիա]]
 
Որտեղ X-ը՝ հալոգենի ատոմ,հիդրօքսիլ խումբ,ամինախումբ և այլն:
Տող 1088 ⟶ 1091՝
ռեակցիաների առաջին փուլում նույնանման է:Դա է պատճառը,որ երրորդային հալոգենիդների նուկլեաֆիլ տեղակալման ժամանակ,քիչ քանակությամբ,որպես կողմնակի նյութեր,առաջանում են նաև ալկեններ:S<sub>N</sub>2 ռեակցիաների դեպքում նման երևույթ չի նկատվում:Այսինքն,նուկլեաֆիլ տեղակալման և էլիմինացման ռեակցիաները կախված միջավայրից,մրցակից (կոնկուրենտ) ռեակցիաներին են և ընթանում են S<sub>N</sub>1 (հիմքի ջրային լուծույթում-I) և E1 ( հիմքի սպիրտային լուծույթով-II) մեխանիզմով:
 
R-Hal→R-OH+Hal (S<sub>N</sub>1) I տիպ
 
R-Hal→R-CH=CH<sub>2</sub>+HHal II տիպ
 
 
 
Սպիրտների դեհիդրատացման ունակությունը կախված է միջանկյալ կարբկատիոնի կայունությունից և նվազում է հետևյալ շարքում:
 
Երրորդային>երկրորդային>առաջնային
 
Օրինակ,նույն կատալիզատորի (ուժեղ թթվի H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>) ներկայությամբ էթիլ սպիրտի դեհիդրատացումը կատարվում է 200°С-ում,իսկ եռբութիլ սպիրտինը՝ 80°С-ում:
 
Երրորդ եղանակը՝ (գ)-սինխրոն (համաձայնեցված) մեխանիզմով էլիմինացումը (E2) տեղի է ունենում առաջնային և երկրորդային ալկիլհալոգենիդների մոտ և ավելի էֆեկտիվ է ընթանում,երբ C-H և C-X կապերը <<անտիպերիպլանար>> են,այսինքն գտնվում են մեկ հարթության մեջ,բայց ընդհանուր ածխածնային շղթայի հակառական կողմերում:
 
Անհրաժեշտ է նաև նշել,որ էլիմինացման ռեակցիաներում միծտ առաջանում է ավելի տեղակալված ալկեն:
 
 
Բերված օրինակում տեղի է ունենում β-ջրածնի ատոմի անջատումը և ավելի տեղակալված ալկենի առաջացում (Զայցևի կանոն):
 
Օրգանիզմում ընթացող կատալիտիկ (ֆերմենտատիվ) ռեակցիաների հիմքում ընկած են վերը քննարկված մեխանիզմները:
== Տես նաև ==
* [[Օրգանական քիմիա]]
408

edits