«Աֆազիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Աֆազիա''' ( [[հուն]] . ἀ φάσις , ἀ-- ժխտող մասնիկ , φάσις - ասույթ) , խոսելու ընդունակության լրիվ կամ մասնակի կորուստ , որը հետևանք է գլխուղեղի[[գլխուղեղ]]ի կեղևի որոշակի բաժինների ախտահարման : Աֆազիայի դեպում հնչյունների[[հնչյուն]]ների արտասանության ընդունակությունը պահպանվում է , քանի որ լեզուն , շրթունքները և ձայնալարերը նորմալ են լինում : Հիվանդները կարողանում են նաև ընկալել հնչյունները , բայց խոսակցին չեն հասկանում , քանի որ բառերը նրանց համար անհասկանալի ազդանշաններ են :

* շարժողական (խանգարված են լինում արտահայտչական խոսքը[[խոսք]]ը, նրա քերականական կառուցվածքը, հատկապես կամածին ու ինքնաբեր խոսքը)

* զգայական ( հատկապես խանգարված է լինում ընկալումն[[ընկալում]]ն ու հասկացումը)

Դեռևս [[1861]] թ. ֆրանսիացի գիտնական Պ. Բրոկան ցույց տվեց , որ կեղևի որոշակի բաժնի վնասումը միշտ հանգեցնում է աֆազիայի , այսինքն խոսքի[[խոսք]]ի խանգարման : Այդ բաժինը գտնվում է գլխուղեղի ճակատային բաժնի հետևի մասում և այժմ կոչվում է '''Բրոկայի կենտրոն''': Պ.Բրոկան պարզեց նաև, որ եթե ուղեղի[[ուղեղ]]ի ձախ կիսագնդնում այդ բաժնի ախտահարումը առաջ է բերում աֆազիա, ապա աջ կիսագնդի սիմետրիկ բաժինը վնասելուց՝ խոսքի հիվանդագին խանգարումներ առաջ չեն գալիս: Անցած հարյուրից ավելի տարիների ընթացքում Պ. Բրոկայի հայտնագործությունները բազմիցս հաստատվել են և այլևս կասկած չեն հարուցում: Մասնագետները պարզել են , որ աֆազիայի բոլոր դեպքերի գրեթե 90 % ձախ կիսագնդում տեղորոշված խոսքային կենտրոնների ախտահարման հետևանքն է : Բրոկայի կենտրոնը սահմանակից է և սերտ կապի մեջ է գտնվում շարժողական կեղևի այն բաժնի հետ, որը կառավարում է դեմքի մկանների[[մկան]]ների , լեզվի[[Լեզու (օրգան)|լեզ]]վի , ծնոտների և կոկորդի աշխատանքը: