«Օրգանական միացություններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
== Օրգանական միացությունների առանձնահատկությունները ==
{{main|Օրգանական քիմիա}}
 
Ի տարբերություն անօրգանական նյութերի օրգանական նյութերն ունեն մի շարք բնորոշ առանձնահատկություններ: Ամենից առաջ ածխածնի ատոմները ընդունակ են միանալու իրար հետ՝ առաջացնելով շղթաներ կամ օղակներ,որն այնքան էլ բնորոշ չէ անօրգանական միացություններին:Դա օրգանական միացությունների բազմազանության պատճառներից մեկն է:
բազմազանության պատճառներից մեկն է:
 
Օրգանական մոլեկուլներում ատոմների միջև կապը կովալենտային է: Ուստի օրգանական նյութերը սովորաբար հանդիսանում են ոչ էլեկտրոլիտներ:
 
Եթե իոնային (անօրգանական) միացությունները հեշտությամբ ջրում դիսոցվում են իոնների և դրանց միջև ռեակցիաները ընթանում են շատ արագ,ապա պարզ (միակի) C-C և C-H կապեր պարունակող օրգանական նյութերը ռեակցում են իրար հետ մեծ դժվարությամբ կամ ընդհանրապես չեն փոխազդում:
են իրար հետ մեծ դժվարությամբ կամ ընդհանրապես չեն փոխազդում:
 
Օրգանական միացությունները 400-600°С տաքացնելիս ամբողջապես քայքավում և ածխանում են,իսկ թթվածնի ներկայությամբ՝ այրվում: Դա բացատրվում է ածխածնի ատոմների միջև կապերի համեմատաբար ոչ մեծ ամրությամբ (355,6 կջ/մոլ):
 
Օրգանական միացությունների կարևոր առանձնահատկությունը հանդիսանում է այն,որ դրանց մոտ շատ տարածված է [[իզոմերիա]]յի երևույթը:
 
Ածխածնի ատոմի առանձնահատկությունը բացատրվում է իր կառուցվածքով՝ այն ունի չորս արժեքական էլեկտրոններ:Ածխածնի ատոմները այլ ատոմների,ինչպես նաև իրար հետ,առաջացնում են ընդհանուր էլեկտրոնային զույգեր: Ընդ որում ածխածնի յուրաքանչյուր ատոմի արտաքին մակարդակում գտնվում են ութ էլեկտրոններ,որոնցից չորսը միաժամանակ պատկանում են այլ ատոմների:
 
Օրգանական քիմիայում սովորաբար օգտվում են կառուցվածքային բանաձևերից, քանի որ մոլեկուլում ատոմներն ունեն տարածական դասավորություն: Կառուցվածքային բանաձևերը օրգանական քիմիայի լեզուն է:
 
Կառուցվածքային բանաձևերում կովալենտային կապը նշվում է գծիկով: Ինչպես և անօրգական միացությունների կառուցվածքային բանաձևերում,յուրաքանչյուր գծիկ նշանակում է ընդհանուր էլեկտրոնային զույգը,որով ատոմները կապված են մոլեկուլներում:Օգտագործվում են նաև փորձային և էլեկտրոնային բանաձևեր: Պատկերենք [[էթիլեն]]ի և [[ացետիլեն]]ի համար համապատասխան բանաձևերը.
 
{| class="wikitable"
Տող 30 ⟶ 28՝
|}
 
Օրգանական քիմիայում օքսիդացման աստիճան հասկացության փոխարեն կիրառվում է արժեքականություն հասկացությունը: Գրգռված վիճակում ածխածնի ատոմի արժեքականությունը միշտ հավասար է չորսի և այն առաջացնում է չորս կովալենտային կապ:
 
== Օրգանական միացությունների քիմիական կառուցվածքը Ա.Մ. Բուտլերովի տեսությունը ==
Օրգանական քիմիայի զարգացման ընթացքում խոշորագույն իրադարձություն էր անցած դարի 60-ական թվականներին ռուս մեծ գիտնական Ա.Մ. Բուտլերովի կողմից ստեղծված օրգանական միացությունների կառուցվածքի տեսությունը:տեսությունը։ Այդ տեսությունը դրեց օրգական քիմիայի գիտական հիմքը և բացատրեց դրա կարևորագույն օրինաչափությունները: Իր տեսության հիմնադրույթները Ա.Մ. Բուտլերովը շարադրել է 1861 թ. սեպտեմբերի 19-ին Շպեյերում կայացած բնախույզների և բժիշկների միջազգային համագումարում կարդացած <<Քիմիական կառուցվածքի տեսության մասին>> զեկուցման մեջ: Հետագայում այն հաջողությամբ զարգացվել է ինչպես իր, այնպես էլ իր աշակերտների կողմից:
 
Օրգանական քիմիայի զարգացման ընթացքում խոշորագույն իրադարձություն էր անցած դարի 60-ական թվականներին ռուս մեծ գիտնական Ա.Մ. Բուտլերովի կողմից ստեղծված օրգանական միացությունների կառուցվածքի տեսությունը:Այդ տեսությունը դրեց օրգական քիմիայի գիտական հիմքը և բացատրեց դրա կարևորագույն օրինաչափությունները:Իր տեսության հիմնադրույթները Ա.Մ. Բուտլերովը շարադրել է 1861 թ. սեպտեմբերի 19-ին Շպեյերում կայացած բնախույզների և բժիշկների միջազգային համագումարում կարդացած <<Քիմիական կառուցվածքի տեսության մասին>> զեկուցման մեջ:Հետագայում այն հաջողությամբ զարգացվել է ինչպես իր,այնպես էլ իր աշակերտների կողմից:
 
Կառուցվածքի տեսության հիմնադրույթները հանգում են հետևյալին.
 
1.# Մոլեկուլներում ատոմները իրար հետ միացած են որոշակի հաջորդականությամբ՝ համապատասխան իրենց արժեքականությանը: Ատոմների կապի կարգը կոչվում է քիմիական կառուցվածք:
2.# Նյութի հատկությունները կախված են ոչ միայն նրանից,թե ինչ ատոմներ և ինչ քանակությամբ են մտնում դրա մոլեկուլի բաղադրության մեջ, այլ նաև նրանից, թե դրանք ինչ կարգով են միացած իրար հետ,այսինքն մոլեկուլի քիմիական կառուցվածքից:
 
3.# Մոլեկուլ առաջացնող ատոմները կամ ատոմների խմբերը փոխադարձաբար ազդում են մեկը մյուսի վրա, որից և կախված է մոլեկուլի ռեակցիաունակությունը:
2.Նյութի հատկությունները կախված են ոչ միայն նրանից,թե ինչ ատոմներ և ինչ քանակությամբ են մտնում դրա մոլեկուլի բաղադրության մեջ,այլ նաև նրանից,թե դրանք ինչ կարգով են միացած իրար հետ,այսինքն մոլեկուլի քիմիական կառուցվածքից:
 
3.Մոլեկուլ առաջացնող ատոմները կամ ատոմների խմբերը փոխադարձաբար ազդում են մեկը մյուսի վրա,որից և կախված է մոլեկուլի ռեակցիաունակությունը:
 
Պարզաբանենք այդ դրույթները:Մինչ Ա.Մ. Բուտլերովը անհնարին է համարվել մոլեկուլի կառուցվածքը՝ այսինքն ատոմների միջև քիմիական կապի կարգը ճանաչելը:Շատ գիտնականներ նույնիսկ ժխտում էին ատոմների և մոլեկուլների իրական լինելը:Ա.Մ. Բուտլերովը հերքեց այդ պատկերացումները:Նա ելնում էր ատոմների և մոլեկուլների իրական գոյության մատերիալիստական և փիլիսոփայական ճիշտ պատկերացումներից,մոլեկուլում ատոմների միջև քիմիական կապերի ճանաչման հնարավորությունից:Նա ցույց տվեց,որ մոլեկուլների կառուցվածքը կարելի է հաստատել փորձնական ճանապարհով՝ ուսումնասիրելվ նյութերի քիմիական փոխարկումները:Եվ հակառակը,գիտենալով մոլեկուլների կառուցվածքը,կարելի է դուրս բերել միացության քիմիական հատկությունները:
Տող 1079 ⟶ 1074՝
{{Օրգանական միացություններ}}
 
[[Կատեգորիա:ՔիմիայիՕրգանական բաժիններմիացություններ]]
[[Կատեգորիա:Օրգանական քիմիա]]
185 330

edits