«Սաղմոսարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սաղմոսարան''', Սաղմոսաց գիրք, [[Հին կտակարան]]ի ամենատարածված գրքերից է՝է, բաղկացած 150 գլխից (ըստ հունական և սլավոնական Աստվածաշնչի՝ 151 գլուխ)։ Գիրքը [[եբրայերեն]] կոչվել է Թեհիլլիմ, որ նշանակում է փառաբանություն։ Քնարական այս օրհնությունները եբրայեցիք երգել են քնարի կամ տավղի նվագակցությամբ, այստեղից էլ՝ սաղմոսարան բառի երկիմաստությունը, նախ՝ [[սաղմոսներ]] պարունակող գիրք և, երկրորդ, նվագարան։ [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչ]]ի 12 մարգարեները նկարներում միշտ պատկերվել են քնարով, որը սաղմոս է խորհրդանշել։ Միջին դարերից սկսած սաղմոսարան հայերն օգտագործել են իբրև դասագիրք։

Սաղմոսարանի մեկնությամբ շատերն են զբաղվել։ Հայերից սաղմոսարանին անդրադարձել են [[Դավիթ Անհաղթ]]ը, [[Գրիգոր Նարեկացի]]ն։ Իսկ, ըստ էության, Սաղմոսաց գրքի մեկնությամբ զբաղվել է առաջինը [[Ներսես Լամբրոնացի]]ն, ապա՝ [[Վարդան Բարձրբերդցի]]ն։ [[Հովհաննես Հոլով|Հովհաննես Հոլով]] Կոստանդնուպոլսեցին [[1686]] թվականին ի մի հավաքելով սաղմոսարանի հայերեն մեկնությունները, հրատարակել է բնագրի հետ մեկտեղ<ref>[http://greenstone.flib.sci.am/gsdl/collect/armenian/Books/parzabanutin1687.pdf Պարզաբանութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Վենետիկ, 1687։]</ref> [[Նահապետ Խոջա Գուլնազար|Նահապետ Ագուլեցու]] խնդրանքով։ Սաղմոսարանի ամենածավալուն մեկնությունը կատարել է [[Միքայել Չամչյան]]ը՝ [[Մխիթար Սեբաստացի|Մ․Մխիթար ՉամչյանըՍեբաստաց]]ու հանձնարարությամբ։<ref>Միքայէլ Չամչեանց, Մեկնութիւն Սաղմոսաց, Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1815-1823, 6504 էջ։

:[http://greenstone.flib.sci.am/gsdl/collect/armbook/books/meknutyun_saghmosatsv10.pdf հատոր Ժ, 1823։]</ref>՝ [[Մխիթար Սեբաստացի|Մխիթար Սեբաստաց]]ու հանձնարարությամբ։

Միջին դարերում Սաղմոսարանը իբրև առանձին գիրք ընդօրինակել են բազմաթիվ հայ գրիչներ։ Երևանի [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ի անվան [[Մատենադարան]]ում պահվում է ավելի քան 150 ձեռագիր Սաղմոսարան, որոնցից հնագույնը N« 6473 ձեռագիրն է՝ գրված [[1298]] թվականին, Գրիգոր գրչի կողմից։ [[1565]] թվականին [[Աբգար Թոխաթեցի]]ն [[Վենետիկ]]ում առաջինն է տպագրել հայերեն սաղմոսարան։ Այնուհետև մինչև [[1800]] թվականը սաղմոսարանը ունեցել է 115 հայերեն հրատարակություն։