«Ենթակայական դերբայ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 3.
Ենթակայական դերբայն ունի ''-ող'' վերջավորությունը, որ ավելանում է ''Ե'' խոնարհման [[բայ]]երի առաջին կամ անկատարի (օրինակ` ''գրել-գրող, մշակել - մշակող, հասնել - հասնող'' և այլն), և ''Ա'' խոնարհման բայերի երկրորդ կամ կատարյալի հիմքին (օրինակ` ''հավատալ - հավատացող, հեռանալ - հեռացող, մոտենալ - մոտեցող'' և այլն):
[[Նախադասություն|Նախադասության]] մեջ
Եթե [[անորոշ դերբայ]]ը գործողության անվան կարգ է, ապա ենթակայական դերբայը գործողի անվան կարգ է: Սակայն ենթակայական դերբայը գործողի անվան նշանակություն արտահայտող մյուս բոլոր բառախմբերից տարբերվում է քերականորեն. ենթակայական դերբային` որպես բայաձևի, հատուկ է բայասեռի քերականական կարգը, որ գործողի անվան նշանակություն արտահայտող [[գոյական]]ներին ու [[ածական]]ներին հատուկ չէ: Օրինակ` ''փրկիչ'' և ''փրկող'' բառերը բառիմաստային մեծ տարբերություն չունեն, բայց դրանք քերականորեն տարբեր են, որովհետև առաջինը չի կարող կապակցվել [[ուղիղ խնդիր|ուղիղ խնդրի]] հետ, իսկ երկրորդը կարող է (օրինակ` ''Իմ փրկիչը դու ես: Ինձ փրկողը դու ես:''):▼
▲[[Նախադասություն|Նախադասության]] մեջ ենթկայական դերբայը կարող է հանդես գալ որպես որոշիչ կամ ստորոգելի`
*[[Որոշիչ]] - '''Մոտեցող''' ''տղան նրա ընկերն էր:''
*[[Ստորոգելի]] - ''Այնպես '''գգվող''' է երեկոն անափ''....
Տող 12 ⟶ 10՝
*[[Հատկացուցիչ]] - '''Կանչողի''' ''ձայնը մոտիկից էր լսվում'':
*[[Խնդիրներ]] - '''Հաղթողին''' ''փեսի թախտի մոտ բերին: Բոլորը նայում են'' '''խոսողին''': '''Հաղթողով''' ''հպարտանում են բոլորը:''
▲Եթե [[անորոշ դերբայ]]ը գործողության անվան կարգ է, ապա ենթակայական դերբայը գործողի անվան կարգ է: Սակայն ենթակայական դերբայը գործողի անվան նշանակություն արտահայտող մյուս բոլոր բառախմբերից տարբերվում է քերականորեն. ենթակայական դերբային` որպես բայաձևի, հատուկ է բայասեռի քերականական կարգը, որ գործողի անվան նշանակություն արտահայտող [[գոյական]]ներին ու [[ածական]]ներին հատուկ չէ: Օրինակ` ''փրկիչ'' և ''փրկող'' բառերը բառիմաստային մեծ տարբերություն չունեն, բայց դրանք քերականորեն տարբեր են, որովհետև առաջինը չի կարող կապակցվել [[ուղիղ խնդիր|ուղիղ խնդրի]] հետ, իսկ երկրորդը կարող է (օրինակ` ''Իմ փրկիչը դու ես: Ինձ փրկողը դու ես:''): Այսպիսով` ենթակայական դերբայի մեջ կա երկու գաղափար` գործողության գաղափար և առարկայի գաղափար:
== Աղբյուրներ ==
*[[Մանվել Ասատրյան|Մ. Ասատրյան]], Ժամանակակից հայոց լեզու, Երևան, 2002, էջ 244-252:
| |||