«Իշառվույտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 31.
}}
'''Իշառվույտ''' ({{lang-lat|''Melilotus''}}), [[բակլազգիներ]]ի ([[թիթեռնածաղկավորներ]]) [[ընտանիք]]ի միամյա, երկամյա, հազվադեպ՝ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
== Տեսակներ ==▼
Հայտնի է մոտ [[20]], [[ՀՀ]]-ում՝ [[5]] տեսակ է հայտնի՝▼
* նեապոլիտանական (''M. neapolitanus''), ▼
* դեղատու (''M. officinalis''), ▼
*սպիտակ (''M. albus'') և այլն▼
== Տարածում ==
[[Պատկեր:Illustration Melilotus officinalis0.jpg|մինի|ձախից]]
Տարածված է [[Սյունիք]]ի, [[Վայոց ձոր]]ի, [[Գեղարքունիք]]ի, [[Արարատ]]ի և այլ մարզերում։ Աճում է [[մարգագետիններ]]ում, այգիներում, թփուտներում, ճամփեզրերին, ջրանցքների և առվակների ափերին, հատկապես կրով հարուստ հողերում։ Կայուն է վնասատուների նկատմամբ։ Հիվանդա-, ցրտա-, չորադիմացկուն է։
== Կենսաբանական նկարագիր ==
Ցողունն ուղղաձիգ է, ճյուղավորվող, հարթ, բարձրությամբ՝ մինչև [[3]] մ։ Տերևները եռմասնյա են, ատամնաեզր։ Ծաղկաբույլը երկար ողկույզ է, [[ծաղիկներ]]ը՝ մանր, սպիտակ կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոսին։ Պտուղը մանր, կնճռոտ, չբացվող ունդ է։
▲== Տեսակներ ==
== Տեսակներ ==
▲Հայտնի է մոտ [[20]], [[ՀՀ]]-ում՝ [[5]] տեսակ է հայտնի՝
▲* նեապոլիտանական (''M. neapolitanus''),
▲* դեղատու (''M. officinalis''),
=== Ռուսաստանում ===
[[Պատկեր:Melilotus alba.jpg|thumb|Zwei Blütenstände und Laubblätter von ''[[Melilotus albus]]'']]
[[Պատկեր:Melilotus segetalis flowers.jpg|thumb|''[[Melilotus segetalis]]'']]
[[Պատկեր:Melilotus indicus (Flower).jpg|thumb|''[[Melilotus indicus]]'']]
* {{Bt-latarm|Melilotus albus|aut=[[Medik.]]|txt=|Донник белый}}
** [= {{btname|Melilotus leucanthus|[[W.D.J.Koch]] [[ex (таксономия)|ex]] [[DC.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus officinalis|aut=([[L.]]) [[Lam.]]|txt={{тип}}|Донник лекарственный}}
** [= {{btname|Melilotus arvensis|[[Wallr.]]}}, {{btname|Melilotus vulgaris|[[Hill (ботаник)|Hill]]}}, {{btname|Trifolium officinale|[[L.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus wolgicus|aut=[[Poir.]]|txt=|Донник волжский}}
** [= {{btname|Melilotus ruthenicus|([[M.Bieb.]]) [[Серенж, Николя Шарль|Ser.]]}}, {{btname|Trifolium ruthenicum|[[M.Bieb.]]}}]
===Այլ երկրներում ===
* {{Bt-latarm|Melilotus altissimus|aut=[[Thuill.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus macrorrhizus|([[Waldst.]] & [[Kit.]]) [[Pers.]]}}, {{btname|Trifolium macrorrhizum|Waldst. & Kit.}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus dentatus|aut=([[Waldst.]] & [[Kit.]]) [[Pers.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Trifolium dentatum|[[Waldst.]] & [[Kit.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus elegans|aut=[[Salzm.]] [[ex (таксономия)|ex]] [[Серенж, Николя Шарль|Ser.]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus hirsutus|aut=[[Lipsky]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus indicus|aut=([[L.]]) [[All.]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus infestus|aut=[[Guss.]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus italicus|aut=([[L.]]) [[Lam.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus rotundifolius|[[Ten.]]}}, {{btname|Trifolium italicum|[[L.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus macrocarpus|aut=[[Coss.]] & [[Durieu]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus polonicus|aut=(L.) [[Desr.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus caspius|[[Gruner]]}}, {{btname|Trifolium polonicum|[[L.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus segetalis|aut=([[Brot.]]) [[Серенж, Николя Шарль|Ser.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Trifolium segetale|[[Brot.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus siculus|aut=([[Turra]]) [[B.D.Jacks.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus messanensis|([[L.]]) [[All.]]}}, {{btname|Trifolium messanense|[[L.]]}}, {{btname|Trifolium siculum|[[Turra]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus speciosus|aut=[[Durieu]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus spicatus|aut=([[Sm.]]) [[Breistr.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus gracilis|[[DC.]]}}, {{btname|Melilotus microcarpus|[[C.A.Mey.]] [[ex (таксономия)|ex]] [[Boiss.]]}}, {{btname|Melilotus neapolitanus|[[auct.]]}}, {{btname|Trifolium spicatum|[[Sm.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus suaveolens|aut=[[Ledeb.]]|txt=|}}
* {{Bt-latarm|Melilotus sulcatus|aut=[[Desf.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Melilotus neapolitanus|[[Ten.]]}}]
* {{Bt-latarm|Melilotus tauricus|aut=([[M.Bieb.]]) [[Серенж, Николя Шарль|Ser.]]|txt=|}}
** [= {{btname|Trifolium tauricum|[[M.Bieb.]]}}]
== Նշանակություն ==
Պարունակում է ֆենոլկարբոնային [[թթուներ]], կումարիններ, ֆլավոնոիդներ և այլն։ Այլ խառնուրդների հետ օգտագործվում է փորկապության, շնչառջանում ուղիների հիվանդությունների, անքնության, հոդային [[ռևմատիզմ]]ի, հիպերտոնիկ հիվանդության դեպքերում, նաև որպես ջերմիջեցնող, միզամուղ, վերքերն ապաքինող, խորխաբեր, ցավազրկող միջոց։ Միջատասպան, մեղրատու, կերաբույս է։ Իշառվույի մեղրը սպիտակ գույն ունի, նրա բույրը հիշեցնում է վանիլինի բույրին:<ref>{{ռուսերեն հոդված|автор=Ватолин Д.|заглавие=О мёде и не только о нём|ссылка=|издание=Наука и жизнь|тип=|год=2008|том=|номер=11|страницы=124}}</ref>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* Leslie Watson: ''Melilotus'' in der ''Western Australian Flora'': [http://florabase.dec.wa.gov.au/browse/profile/21592 Online, 2008.]
* S. I. Ali: ''Papilionaceae'' in der Flora of Pakistan: [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&taxon_id=120149 ''Melilotus'' (online)]
== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/splist.pl?7430 Index specierum,] www.ars-grin.gov
*[http://www.tropicos.org/Name/40016498 Melilotus,] www,tropicos.org
{{ՀԲ}}
[[Կատեգորիա:Բակլազգիներ]]
| |||