«Ժուլան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝) |
No edit summary |
||
Տող 25.
}}
'''Ժուլան''' (''Lanius cristatus''), [[շամփրուկներ]]ի ընտանիքին պատկանող [[թռչուն]]։
==Արտաքին կառուցվածք==
Ժուլանը զգալիորեն փոքր է շամփրուկների մյուս տեսակներից։
Մարմնի երկարությունը 17սմ է,
==Սննդառություն==
Սնվում է [[անողնաշարավորներ]]ով, մանր ողնաշարավորներով։
== Տարածվածություն ==
Տարածված է [[Եվրոպա]]յի հարավում՝ [[Իտալիա]]յում, [[Բալկաններ]]ում, [[Փոքր Ասիա]]յում, [[Իրան]]ում, [[Տիբեթ]]ում, [[Չինաստան]]ում, [[Ճապոնիա]]յում, [[Արևմտյան Սիբիր]]ում, [[Ենիսեյ (գետ)|Ենիսեյի]] ափերին, [[Կամչատկա]]յում, [[Կովկաս]]ում, [[Միջին Ասիա]]յում։ <ref>{{cite book|author=Մ. Ս. Ադամյան|title=Հայաստանի թռչունները|publisher=«Արևիկ»|location=Երևան|year=1988|page=էջ 36}}</ref>
=== Տարածվածությունը Հայաստանում ===
[[ՀՀ]]-ում բնադրվող, չվող թռչուն է։ Գարնանը վերադառնում է ապրիլ-մայիս ամիսներին։ Չվում է սեպտեմբեր-հոկտեմբերին՝ զույգերով։ Գերադասում է բնակվել [[անտառ]]ների բացատներում, բաց տարածություններում, որտեղ կան թփուտներ, ինչպես նաև բնակավայրերում ու քաղաքամերձ այգիներում։ Բնադրվում է [[թուփ|թփերի]], [[ծառ]]երի վրա, բույնը սարքում է չոր խոտաբույսերից, տեղադրում գետնից 60 [[սանտիմետր|սմ]] - 3 [[մետր]] բարձր։ Ժուլանի բնադրումը նշված է նաև [[Երևան]]ի քաղաքամերձ անտառներում ու պուրակներում, [[Սևանա լճի ավազան]]ի նորաստեղծ անտառներում։ Մայիս ամսին դնում է 3-6 սպիտակ, վարդագույն կամ նարնջագույն պտերով [[ձու|ձվեր]]։
Տող 40 ⟶ 43՝
== Բազմացում և զարգացում ==
=== Բնադրում ===
Բնադրազույգերը ձևավորվում են ապրիլի վերջին, մայիսից հունիս։ Բները հայտնվում են (թերի և վերջնական ավարտված) մայիսի 2-րդ կեսից հունիսի կեսերը։ Բույնը գավաթաձև, նոսր հյուսվածք է՝ բույսերից։ Բնադրում է փշոտ թփուտներում, բնադրման բարձր խտության դեպքում՝ նաև ոչ փշոտ ծառերին (ուռենի, խնձորենի, նշենի)։ Բույնը պատրաստում է էգը, արուն հսկում է էգին և բույնը։ Առաջին ձվերը բներում հայտնվում են մայիսի 2-րդ տասնօրյակից հունիսի վերջին օրերը, կրկնակի բնադրման դեպքում՝ ավելի ուշ։ Դնում է 22 մմ տրամագծով, մոխրագույն-սպիտակից վարդագույն՝ դարչնագույն և մոխրագույն-կապտամանուշակագույն պտերով 3-7 ձու։
=== Սերնդի հանդեպ խնամք ===
Թխսակալում է էգը՝ 16 օր (1 փուլը տևում է 8-17օր)։ Այդ ընթացքում էգին կեր է բերում նաև արուն։ Ձագերին կերակրում են էգը և արուն։ Ձագերը բնից դուրս են գալիս 15-16-րդ օրը, ևս 2 շաբաթ ծնողների խնամքի տակ ձեռք են բերում ինքնուրույն թռչելու ունակություն։ Օգոստոսին հայտնվում են մեծ քանակությամբ երիտասարդ թռչուններ։ Աշնանային չուն՝ մինչև սեպտեմբերի 2-րդ կեսը։
== Նշանակություն ==
Թվաքանակի գերազանցությամբ օգտակար է վնասատու [[մորեխներ]]ի և [[բզեզներ]]ի ոչնչացման գործում։
| |||