«Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
|Գույն1 = {{գույն|ՈուսաստանՈւկրաինա}}
|Հայերեն անվանում = Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
|Բնօրինակ անվանում = Автономна Республіка Крим<br />Автономная Республика Крым<br />Qırım Muhtar Cumhuriyeti
Տող 7.
|Դրոշ = Flag of Crimea.svg
|Դրոշի նկարագրում =
|Երկիր = ՌուսաստանՈւկրաինա
|Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]<br />(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
|Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[ՌուսաստանՈւկրաինա]]իյի կազմի մեջ
|Մտնում է = Ոուսաստան
|Ներառում է = 14 շրջան, 16 քաղաք, 56 ավան, 950 գյուղ
|Վարչական կենտրոն = [[Սիմֆերոպոլ]]
Տող 28 ⟶ 27՝
|Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
|Բնակչություն =2 033 700 մարդ
|Մարդահամարի թվական = [[Ուկրաինայի մարդահամար (2001)|2001]]
|Տոկոսը բնակչությունից =
|Տեղը ըստ բնակչության =
Տող 43 ⟶ 42՝
|Լայնք =
|Երկայնք =
|Միավորը երկրի քարտեզին = Map of Ukraine political simple Oblast Krim.png
|Քարտեզի չափ =
|Վարչական միավորի քարտեզ = Crimea-regions alternative.PNG
Տող 59 ⟶ 58՝
|Ծանոթագրություններ =
}}
'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] էէր [[ՌուսաստանՈւկրաինա]]իյի կազմի մեջ տեղաբաշխված [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>։ Ունի [[ՈւկրաինաՌուսաստան]]յիի հետ ցամաքայինծովային սահման հյուսիսում։արևելքում։
 
ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ։
 
== Պատմություն ==
[[1921]] թվականի հոկտեմբերի 18-ին [[Տավրիչեսկի գուբերնիա]]յի մի մասից ձևավորվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։ [[1945]] թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ [[ՌԽՖՍՀ]] կազմում [[Ղրիմի մարզ]]։ [[1948]] թվականին [[Սևաստոպոլ]] քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ [[1954]] թվականից [[Ուկրաինական ԽՍՀՈւԽՍՀ]]-ի կազմի մեջ։ [[1991]] թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։
 
Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[ՕսմանյանՕսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։
 
ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ուկրաինայի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։
Տող 73 ⟶ 72՝
2014 թվականի մարտի 16-ին Ղրիմում անցկացվեց թերակղզու կարգավիճակի շուրջ հանրաքվե: Ղրիմի Գերագույն խորհուրդը, որը նախաձեռնել էր հանրաքվեն, խոստացել էր ինքնալուծարվել, եթե ընտրողները նախընտրեն Ուկրաինայի մաս մնալ: Ըստ Ղրիմի նորահայտ իշխանությունների հանրաքվեին մասնակցեց ընտրության իրավունք ունեցող քաղաքացիների 83,1%-ըը{{փաստ}}, իսկ ըստ Ղրիմի Թաթարների Ազգային Մեջլիսի, մասնակցեց բնակչության մոտ 30%-ը{{փաստ}}: Արեւմուտքը եւ Ուկրաինայի իշխանությունները չճանաչեցին հանրաքվեն: Ըստ Ռուսաստանի տվյալների, հանրաքվեի մասնակիցների 96.7%-ը ցանկություն հայտնեց միանալ Ռուսաստանին:
 
==Տես նաև==
* [[Ուկրաինայի վարչական բաժանում]]
 
==Ծանոթագրություններ==
Տող 78 ⟶ 79՝
 
{{Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն}}
{{Ուկրաինայի վարչական բաժանում}}
 
[[Կատեգորիա:Ուկրաինայի վարչական բաժանում|Ղրիմ]]