«Ծղրիդներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Taxobox
| name = Ծղրիդներ
| regnum = Կենդանիներ
| image file = Phaneroptera_falcata.jpg
| image title =
| image descr =
|phylum = [[Հոդվածոտանիներ]]
|classis = [[Միջատներ]]
|ordo = Ծղրիդներ
| latin = Tettigonioidea
| author = [[Burmeister]], 1838
| syn = ''Tettigonioidea''
| typus =
|section name = Ընտանիքներ
| section text =
| iucnstatus =
| wikispecies = Tettigonioidea
| commons = Category:Tettigonioidea
| itis =
| ncbi =
| ncbi =
| eol =
}}
 
{{Luister2|Sabelsprinkhanen in het duin - SoundCloud - luc de bruijn.ogg|Երգող ծղրիդ}}
'''Ծղրիդներ''' ({{lang-lat|Tettigonioidea}}), ուղղաթևերի կարգի միջատների վերնաընտանիք: Նախկինում միավորված էին 1 ընտանիքում, ներկայումս՝ 2՝ իսկական ծղրիդների (Tettigoniidea) և թիթեղածղրիդների կամտերեվածղրիգների (Planeroptera): Հայտնի է 7 հազար, [[ՀՀ]]-ում՝ 42 տեսակ, որոնցից 4-ը՝ շերտավոր թիթեղապոչը (Zeptophyes trivitata), կովկասյան կոնուսապոչը (Euconocercuscauca- sicus), հայկական ֆիտոդրիմադուզան (Phytodrymadusa armeniaca), հայկական ցատկողը (Montana armeniaca) բնաշխարհիկներ են:
 
== Կառուցվածք ==
Գլուխը ձվաձև է, բերանը՝ կրծող տիպի, բեղիկները՝ թելանման՝ բաղկացած մինչև 200 հատվածից (երբեմն՝ մարմնից կրկնակի երկար): Առջևի սրունքների վրա ունեն լսողության օրգան, արուների վերնաթևերին կա ձայնային ապարատ: Հետին ոտքերը խիստ զարգացած են, ցատկող: Առաջնակուրծքը [[ոտքեր]]ի արանքում է, ունի տարբեր մեծության 2 ելուստ: Առաջնամեջքը հարթ է, երբեմն՝ կնճռոտ, ծածկում է փորի առաջին հատվածը: Էգերի փորը վերջանում է թրաձև, նետաձև կամ ուղիղ ձվադիրով (որի վրա կան բազմաթիվ ատամիկներ) և կազմված է 3 զույգ փեղկերից: Ձվադրում են հողում, բույսերի վրա, առանց ձվապարկի՝ մեկական, երբեմն՝ մի քանի հատ միևնույն փոսիկում: Զարգացման փուլը տևում է 1 տարի (ձու, թրթուր, հասուն): Ձմեռում են ձվի փուլում: Թրթուրները ձվերից դուրս են գալիս գարնանը, ապա զարգանում 1-2 ամսում՝ 5-6 անգամ մաշկափոխվելով: Սեռահասունացման ընթացքում բնորոշ ճռռոցներ են արձակում:
 
== Տարածվածությունը Հայաստանում ==
Ձմեռում են ձվի փուլում: Թրթուրները ձվերից դուրս են գալիս գարնանը, ապա զարգանում 1-2 ամսում՝ 5-6 անգամ մաշկափոխվելով: Սեռահասունացման ընթացքում բնորոշ ճռռոցներ են արձակում: Ապրում են անտառի եզրերին, քարերի տակ, քարանձավներում և այլն: Մեծ մասամբ բուս ակեր են, որոշ տեսակներ սնվում են և՝ բուսերով, և՝ կենդանիներ կերերով, կան նաև գիշատիչներ: ՀՀ-ում 25 տեսակ ծղրիդներ (օրինակ՝ Շելկովնիկովի, կանաչ, կովկասյան և այլն) լուրջ վնաս են հասցնում բանջարանոցային, հացահատիկային և տեխնիկական բույսերին: Լայնացած բրադիպորուսը, թամբանման և տափաստանային սագաները գրանցված են [[ՀՀ]] Կարմիր գրքում:
 
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Кузнечик.jpg|Երգող ծղրիդ
Pink_katydid_New_York.jpg|Վարդագույն ծղրիդ
Phricta_aberrans_3.JPG
Warzenbeißer_(Decticus_verrucivorus)_m_02_(HS).jpg
Leaf_grasshopper_kerala.jpg
Tettigonia_virdissima_nymph_on_Phleum_pratense.jpg
</gallery>
 
{{ՀԲ}}
 
[[Կատեգորիա:Միջատներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ծղրիդներ» էջից