«Մարտունու շրջան (Արցախ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մարտունու շրջան''', վարչատարածքային միավոր ԼՂՀ-ում։ [[Լեռնային Ղարաբաղ|Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության]] 8 [[Լեռնային Ղարաբաղի շրջաններ|շրջաններից]] մեկն է։ Կագմավորվել է 1991-ին՝ թվականին՝ ԼՂԻՄ նույնանուն շրջանի (ստեղծվել էր 1930ին1930 թվականին) հիմքի վրա։ Շրջանի մակերեսը կազմում է 951 կմ², բնակչությունը՝ 23.157 մարդ ([[2005|2005 թ.]]<ref>[http://census.stat-nkr.am/nkr/1-4.pdf Ազգային վիճակագրության Ծառայություն, 2005 թ. մարդահամարի արդյունքները]</ref>)։ Շրջկենտրոնը համանուն [[Մարտունի (ԼՂՀ)|Մարտունի]] քաղաքն է։ Վարանդան հյուսիսից սահմանակցում է [[Ասկերան (շրջան)|Խաչենին]], արևելքից [[Շուշի (շրջան)|Շուշիին]] և հարավարևմուտքից՝ [[Հադրութ (շրջան)|Դիզակին]]։

[[ԼՂՀ]]-ի հարավարևելյան մասում է 400 մ բարձրության վրա։ Ունի 36 համայնք, 40 բնակավայր։ Խոշու բնակավայրերից են Մարտունի քաղաքը, [[Ճարտար]], [[Ղուզե Ճարտար]], [[Բերդաշեն]], [[Գիշի]], [[Թաղավարդ]], [[Մոս]] գյուղերը։ Շրջանի արեմտյան կեսն ունի նախալեռնային, թույլ թեքության մակերեույթ։ Համեմատաբար բարձր են [[Ննգի]], [[Կաղարծի]], [[Աշան]], [[Ճարտար]], [[Խերխան]], [[Թաղավարդ]] գյուղերի մոտակայքով ձգվող լեռնաճյուղերի գագաթները (բարձրությունը՝ 1200-1500 մ)։ [[Լանդշաֆտ]]ը նախալեռնային, տափաստանային և անտառային է։

Բնակչությունը զբաղվում է հողագործությամբ (գլխավոոաղես հացահատիկային բույսերի մշակությամբ), խաղողագործությամբ և անասնապահությամբ։ Գործում է [[Մարտունի]]ի զինու գործարանը, թռչնաբուծական ֆաբւիկան, վերականգնվել է Կարմիր Շուկայի գինու կետը։<nowiki/>[[2003|20 03]] թվականին շրջանում գործել են 36 ակումբ. կենտրոնական և 35 գյուղական գրադարաններ, Մարտունիի պատմաերկրագիտական թանգարանը, 25 միջնակարգ, 8 ութամյա, 6 տարրական, 1 երաժշտական, 1 արհեստագործական դպրոցներ, շրջանային կենտրոնական և Ղուզե Ճարտարի գյուղական հիվանդանոցները, 5 ամբուլատորիա և 31 բուժակամանկաբարձական կետեր, 1 հակահամաճարակային կայան։

Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է։ Զարգացած են հացահատիկային բույսերի մշակությունը, խաղողագործությունը, պտղաբուծությունը, անասնաբուծությունը։ Հանրապետության հացահատիկային մշակաբույսերի 24,2%-ը, խաղողի համախառն բերքի 58,9%-ն արտադրվում է Մարտունիի շրջանում։ [[2002]]-ից թվականից գործում է «Լուսակերտ» թռչնա-բուծական ֆաբրիկան (ՍՊԸ)։ Խորհրդային տարիներին շրջանն ադրբեջանական մշակող ձեռնարկություններին մատակարարել է հացահատիկ, [[խաղող]], միրգ, բոժոժ, բուրդ, կաթ և այլն։ 2009-ին շրջանի տնտեսության հիմնական հատվածների տեսակարար կշիռը հանրապետության համապատասխան ճյուղերի ընդհանուր ծավալում արդյունաբերությունը 3,3% էր, գյուղատնտեսությունը՝ 25,3%, շինարարությունը՝ 13,1%, կապը՝ 6,4%, մանրածախ ապանքաշրջանառությունը՝ 10,6%, ծառայությունները՝ 7,8%։ Ավտոճանապարհներով կապված է [[Ստեփանակերտ]]ի, [[Մարտակերտ]]ի, [[Հադրութ]]ի հետ։