«Կենսաէներգետիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Կենսաէներգետիկա''', [[Կենսաբանություն|կենսաբանական]] էներգետիկա, ուսումնասիրում է օրգանիզմի կենսագործունեության ընթացքում փոխակերպվող էներգիայի մեխանիզմները։ Կենսաէներգետիկաում կիրառվող մեթոդները ֆիզիկա-քիմիական են, օբյեկտները և խնդիրները՝ կենսաբանական, հետևաբար կենսաէներգետիկան մոլեկուլային կենսաբանության, կենսաֆիզիկայի[[կենսաֆիզիկա]]յի և կենսաքիմիայի[[կենսաքիմիա]]յի բաղկացուցիչ մասն է կազմում։

Սկզբնական շրջանում կենսաէներգետիկան հետազոտում էր կենդանի օրգանիզմում էներգիայի աղբյուր հանդիսացող պրոցեսները (շնչառություն, խմորում), օրգանիզմի էներգետիկ հաշվեկշիռը, փոփոխությունները տարբեր պայմաններում (հանգիստ, շրջապատի ջերմաստիճան և այլն)։ [[20-րդ դար]]ի կեսերին կենսաբանական գիտությունների արագ զարգացման շնորհիվ կենսաէներգետիկայում առաջնակարգը դարձավ կենդանի օրգանիզմում էներգիայի փոխակերպման մեխանիզմների ուսումնասիրությունը։ Կենսաէներգետիկաի բնագավառում տարվող աշխատանքները բխում են այն միակ գիտական տեսակետից, ըստ որի կյանքի երևույթների համար լրիվ կիրառելի են քիմիայի և ֆիզիկայի օրենքները։ Սակայն կենսաբանական կառուցվածքների բարդությունը, առանձնահատկությունը և նրանցում ընթացող պրոցեսների իրականացումը պայմանավորում են մի շարք խորը տարբերություններ կենսաէներգետիկաի և անօրգանական աշխարհի էներգիայի միջև։ Առաջին արմատական տարբերությունն այն է, որ օրգանիզմները բաց համակարգեր են, գործում են միայն միջավայրի հետ նյութերի և էներգիայի մշտական փոխանակության պայմաններում։ Երկրորդ հիմնական առանձնահատկությունն այն է, որ բջիջներում պրոցեսներն ընթանում են ջերմաստիճանի, ճնշման և ծավալի անկման բացակայության պայմաններում։

էներգետիկ պրոցեսների միօրինակության հաստատումը։ Պարզվել է, որ բուսական և կենդանական աշխարհի համար նույնն են այն նյութերը, որոնց մեջ էներգիան կուտակվում է, և այն պրոցեսները, որոնց միջոցով իրականանում է այդ կուտակումը։ Օրգանիզմի համար անհրաժեշտ էներգիան մակրոէրգային միացություններում է, որոնց բնորոշ է ֆոսֆատային խմբերի առկայությունը։ Օրգանիզմում էներգիայի փոխակերպման գործում այդ միացությունների դերը բացահայտել է խորհրդային կենսաքիմիկոս [[Վլադիմիր էնգեչգարդ]]ը։ Օրգանական աշխարհի էներգիայի կարևորագույն փոխարկիչը և հաղորդիչը ադենոզինեռֆոսֆորաթթուն է՝ [[ԱԵՖ]]-ը (''տես'' [[Ադենոզին ֆոսֆորաթթուներ]]), որը ճեղքվում է ադենոզինկրկնաֆոսֆորաթթվի (ԱԿՖ) և ադենոզինմիաֆոսֆորաթթվի (ԱՄՖ)։ ԱԵՖ-ի հիդրոլիզն ընթանում է հետևյալ ձևով՝