«Քսան հազար լյո ջրի տակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ մանր-մունր, փոխարինվեց: : → ։ (34)
Տող 21.
}}
 
'''«Քսան հազար լյո ջրի տակ»''' (հին ռուսական թարգմանություններում հիշատակվում է «Ութսուն հազար մղոն ջրի տակ», «80 000 կիլոմետր ջրի տակ»; {{lang-fr|Vingt mille lieues sous les mers}}, բառացիորեն «Двадцать тысяч льё под морями»), ֆրանսիացի գրող [[Ժյուլ Վեռն|Ժյուլ Վեռնի]]ի դասական գիտա-ֆանտաստիկ վեպը` հրատարկված [[1870]] թվականի [[մարտի 20]]-ից [[1870]] թվականի [[հունիսի 20]]-ն ընկած ժամանակահատվածում` Magasin d’éducation et de récréation ամսագրում և լույս ընծայված առանձին հրատարակությամբ [[1870]] թվականին:թվականին։ Վեպում պատմվում է մտածածին կապիտան Նեմոյի և նրա ստորջրյա սուզանավ «Նաուտիլուս»-ի մասին նրա ուղևորներից մեկի` բնական պատմության թանգարանի պրոֆեսսոր Պիեռ Արոննաքսի խոսքերով: խոսքերով։
 
Առաջին նկարազարդ հրատարակությունը (բնօրինակը նկարազարդ չէր), հրատարակված Պիեռ Ժյուլ Էտցելի կողմից, պարունակում է նկարիչներ Ալֆոնսա դե Նեվիլի և Էդուար Ռիուի բազմաթիվ աշխատանքներ:աշխատանքներ։
 
== Անվանումը ==
Վեպի անվանումը վերաբերվում է տարածությանը, անցկացված ծովի մակերեսից ցած, այլ ոչ թե ընկղմվան խորությանը, քանզի 20 000 լյոն դա մոտավորապես Երկրագնդի 2 հասարակածն է:է։ Ամենամեծ խորությունը, որը հիշատակվում է գրքում դա 4 լյոն է (մոտավորապես 22 կիլոմետր` համարյա 2 անգամ [[Մարիանյան իջվածք|Մարիանյան իջվածքից]]ից խոր` [[Երկրագունդ|Երկրագնդի]] ամենամեծ խորությունից):։ Վեպի ֆրանսիական անվանումը ծովերի մասին խոսում է հոգնակի թվով, նկատի ունենալով «յոթ ծովերը», որով նավարկել են վեպի հերոսները: հերոսները։
 
== Սյուժե ==
[[Պատկեր:Nautilus Neuville.JPG|225px|մինի|ձախից|Նաուտիլուսը՝ առաջին նկարազարդ գրքում]]
[[XIX դար]]ի երկրորդ կեսին ծովագնացների աչքին սկսեց երևալ անսովոր օբյեկտ, որը գերազանցում էր իր արագությամբ և չափերով կետին:կետին։ Թերթերը, իսկ այնուհետև նաև գիտնականները հետաքրքրվեցին անհայտ օբյեկտով, որը երկարատև քննարկումներից հետո համարեցին գիտությանը անհայտ կենդանի` ենթադրաբար հսկա նարվալ:նարվալ։ Ակադեմիական հետաքրքրությունը փոխարինվեց զուտ գործնականով, երբ օբյեկտի հետ բախումից հետո բազմաթիվ նավեր ստացան վնասվածքներ:վնասվածքներ։ Որոշվեց կազմակերպել արշավախումբ «[[Աբրահամ Լինկոլն]]» զինվորական առագաստանավով, որը պատկանում էր [[ԱՄՆ]]-ի նավատորմին, որպեսզի գտնվի և ոչնչացվի ծովագնացների համար վտանգավոր այդ կենդանին:կենդանին։
 
Երկարատև փնտրտուքից հետո արշավախումբը [[Խաղաղ օվկիանոս|Խաղաղ օվկիանոսում]]ում հանդիպում է «չտեսնված կենադուն», բայց նրա հետ բախման արդյունքում նավը ստանում է վնասվածքներ, իսկ նրա վրա գտնվող պրոֆեսսոոր Արոնաքսը (Pierre Aronnax), նրա սպասավոր Կոնսելը (Conseil), և հարպունահար Նեդ Լենդը (Ned Land) հայտնվում են [[Ծով|ծովումծով]]ում, և այնուհետև հայտնվում է սուզանավի տախտակամածին, որին էլ ինչպես պարզվում է համարում էին «չտեսնված կենդանի»-ն:ն։ Նրա տերը ներկայանում է որպես կապիտան Նեմո ({{lang-lat|Nemo}}-Ոչ Մեկը):։ Նա հայտարարում է փրկվածներին, որ նրանք գտնվում են իրեն պատկանող «Նաուտիլուս» սուզանավի [[Տախտակամած|տախտակամածինտախտակամած]]:ին։ Կապիտան Նեմոն իր ընկերների հետ խզել է կապերը մարդկային հասարակության հետ և հեռացել է [[օվկիանոս]], որպեսզի ապրի ազատ:ազատ։ Բոլորից գաղտնի կառուցել և կահավորել է «Նաուտիլուս»-ը այնպես, որպեսզի նրա վրա հնարավորություն ունենա ինքնավարության:ինքնավարության։ Նեմոն և իր ընկերները, որոնք կազմում էին նավի անձնակազմը ընդմիշտ հեռանում են օվկիանոս:օվկիանոս։ Քանզի Նեմոն հետաքրքրված է «Նաուտիլուս»-ի գաղտնի պահպանությամբ, ինքը ստիպված է փրկվածների պահել նավի վրա անորոշ ժամկետով, և հերոսները, որոնց առջև դրված է ընտրության հնարավորություն մահվան և գերության միջև, ստիպված են համակերպվել նրա որոշման հետ:հետ։ Պրոֆեսսոր Անորաքսին կապիտանը առաջարկում է մասնակցել գիտական հետազոտոթյուններին և դիտումներին, որոնք նա իրականացնում է «Նաուտիլուս»-ում, թափանցելով «երկնային» գիտությանը անհայտ ծովային խորությունները:խորությունները։
[[Պատկեր:20000 map 1.jpg|225px|մինի|աջից|Նաուտիլուսի ճանապարհորդության Խաղաղ Օվկիանոսում]]
Հաջորդ յոթ ամիսների ընթացքում հերոսները արկածներ են ունենում [[Երկրագունդ|Երկրագնդի]] բոլոր [[Օվկիանոսներ|օվկիանոսներումօվկիանոսներ]]ում, բացի [[Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս|Հյուսիսային սառուցյալից]]:։ Ծովերի և օվկիանոսների խորություններում աշխարհի շուրջ կատարվող այդ ճանապարհորդության ընթացքում նրանք մասնակցում են ստորջրյա որսի, այցելում են [[Նոր Գվինեա]] [[կղզի]], արդյունահանում են մարգարիտ, Հնդակական օվկիանոսումպայքարում են [[Շնաձկներ|շնաձկներիշնաձկներ]]ի դեմ, այցելում են խորտակված [[Ատլանտիդա|Ատլանտիդայի]]յի ավերակները, կռվում են կաշալոտների և ութոտնուկների բանակների դեմ:դեմ։ «Նաուտիլուս»-ը հաղթահարում է [[Հարավային բևեռ|Հարավային բևեռի]]ի սառույցները և բացում է հենց բևեռը:բևեռը։
[[Պատկեր:20000 map 2.jpg|250px|մինի|ձախից|Նաուտիլուսի ճանապարհորդությունը Ատլանտյան Օվկիանոսում]]
Այս ճանապարհորդության ընթացքում հերոսներին հայտնի է դառնում, որ «Նաուտիլուս»-ի անձնակազմը, չնայած, որ լքել է ցամաքը, տեղյակ է այնտեղ կատարվող բոլոր իրադարձություններից, և ակտիվորեն օգնում է այն ազգերին, որոնք պայքարում են տիրապետության դեմ:դեմ։ Պատմության վերջում «Նաուտիլուս»-ը մարտի է բռնվում անգլիական ռազմական նավի հետ և անխղճորեն խորտակում է նրան խոյահարումով:խոյահարումով։ Այդտեղ հերոսները իմանում են, որ կապիտանը իրագործում է անձնական վրիժառությունը:վրիժառությունը։
 
Պատմության ամբողջ ընթացքում հերոսները վերադառնում են «Նաուտիլուս»-ից փախուստին, որի մասին հատկապես պնդում է Նեդ Լենդը:Լենդը։ Բայց «փախչել ստորջրյա բանտից կրկնակի անհնար է»:։ Անձնակազմի շրջանում գտնել համախոհ անհնար է` նավաստիները խոսում են միայն իրենց սեփական լեզվով, որը հերոսներից ոչ մեկը չգիտի, դրան գումարած անձնակազմը ընդհանրապես չի շփվում գերիների հետ, բացառությամբ կապիտան Նեմոյի:Նեմոյի։ Վերջապես, անգլիական նավի ճակատամարտից հետո երբ կապիտանը ընկզմվում է [[Դեպրեսիա|դեպրեսիայիդեպրեսիա]]յի մեջ և թուլացնում է հսկողությունը իրադարձությունների վրա, Լենդը պարզում է, որ «Նաուտիլուս»-ը գտնվում է ինչ-որ ցամաքի մոտ և առաջարկում է փախչել, գրավելով նավակը:նավակը։ Վերջին պահին պարզվում է, որ սուզանավը ընկել է Մալստրյոմի` հզոր ջրապտույտի, մեջ , և ինչ որ բան փոխել արդեն ուշ է:է։ Արոնաքսը և իր ընկերները հրաշքով փրկվում են և դուրս են գալիս նորվեգական ափ:ափ։ [[Վեպ|Վեպի]]ի վերջին գլուխը ավարտվում է Արոնաքսի խորհրդածություններով կապիտան Նեմոյի դժվարին ճակատագրի շուրջ և հարցով, իրագործում է արդյոք հանելուկային կապիտանը իր վրիժառությունը` վրեժ լուծելով ամբողջ աշխարհից:աշխարհից։
 
== Նախապատմությունը ==
[[Ժյուլ Վեռն|Ժյուլ Վեռնը]]ը իր վեպը գրում էր [[1863]] թվականի լեհական ապստամբության տպավորության տակ:տակ։ Սկզբնապես կապիտան Նեմոն [[լեհ]] ազնվական էր, որը պայքարում էր ռուսական տիրապետողների դեմ, որոնք սպանել էին նրա ամբողջ ընտանիքին:ընտանիքին։ Բայց իր հրատարակիչ Պիեռ Ժյուլ Էտցելի ճնշման տակ փոխեց կապիտանի դիրքորոշումը հնդիկ փախստական արքայազն Նանա Սագիբայի հետ, նման Ջոն Բրաունին, որը պայքարել է ստրկատիրության դեմ:դեմ։
 
== Շարունակություն ==
Տող 49.
Ավելի ուշ գրված վեպում՝ «Հայրենիքի դրոշը», հեղինակը վերադառնում է օրենքից դուրս հայտարարված սուզանավի հրամանատարին։ Գրքի գլքավոր չարագործը՝ Կեր Կարաժեն, աննուղելի ծովահեն է, որը գործում է զուտ շահույթի նպատակով, ամբողջովին զրկված է Նեմոի մեծահոգությունից, որի շնորհիվ ունակ է առանձնապես դաժան սպանությունների՝ ընթերցողներին ծանոթ կերպարի բնութագիր։.
 
Ինչպես և Նեմոն, Կերը հանդես և գալիս որպես «տեր», որթ անհյուրընկալ է [[Ֆրանսիացիներ|ֆրանսիացիներինֆրանսիացիներ]]ին,բայց, ի տարբերություն Նեմոյի, նրան հաջողվել է հեռանալ բոլոր հետապնդողներից։ Կերի քրեական կարիերան ավարտվում է միջազգային ջանքերի և նրա պատանդների ապստամբության արդյունքում։ Չնայած այն բանին, որ վեպը հրատարակվել է մեծ տպաքանակով և թարգմանվել բազմաթիվ լեզուներով, նա այնքան էլ հանրաճանաչ չէր ինչի հասավ «Քսան հազար լյոն»։
 
Ավելի նման Նեմոին բայց ավելի քիչ մշակված է Ռոբուրը «Ռոբուր Նվաճողը» վապից։ Երկու վեպի սյուժեները նման են միմյանց։ Երկու գրքում էլ երկիրը լքած հերոսները առևանգում են մարդկանց և նրանք ստիպված կատարում են շուրջերկրյա ճանապարհորդություն։
Ինչպես և Նեմոն, Կերը հանդես և գալիս որպես «տեր», որթ անհյուրընկալ է [[Ֆրանսիացիներ|ֆրանսիացիներին]],բայց, ի տարբերություն Նեմոյի, նրան հաջողվել է հեռանալ բոլոր հետապնդողներից։ Կերի քրեական կարիերան ավարտվում է միջազգային ջանքերի և նրա պատանդների ապստամբության արդյունքում։ Չնայած այն բանին, որ վեպը հրատարակվել է մեծ տպաքանակով և թարգմանվել բազմաթիվ լեզուներով, նա այնքան էլ հանրաճանաչ չէր ինչի հասավ «Քսան հազար լյոն»։
 
Ավելի նման Նեմոին բայց ավելի քիչ մշակված է Ռոբուրը «Ռոբուր Նվաճողը» վապից։ Երկու վեպի սյուժեները նման են միմյանց։ Երկու գրքում էլ երկիրը լքած հերոսները առևանգում են մարդկանց և նրանք ստիպված կատարում են շուրջերկրյա ճանապարհորդություն։
 
== Փաստեր ==
Տող 58 ⟶ 57՝
* Գիրքը գրված է առաջին հերթին գիտնականի այլ ոչ թե գրողի կողմից այդ պատճառով ստեղծագործությունը հագեցած է ֆիզիկական և քիմիական շեղումներով, սուզանավի ինժեներական նկարագրություններով և այլն։ Օրինակ՝ առաջին մասի տասներեքերորդ գլուխը այդպես էլ կոչվում է՝ «Որոշ թվեր»։
* Ճանապարհորդները յոթ ամսվա ընթացքում եղան աշխարհի բոլոր օվկիանոսներում (այդ թվում Հարավային Սառուցյալ), բացի [[Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս|Հյուսիսային սառուցյալից]]։ Սակայն պրոֆեսորը, նրա սրասավորը և հարպունահարը սուզանավից փախան այն ժամանակ երբ կապիտանը մոտենում էր նրան Նորվեգական ծովի միջով։ Հետաքրքիր է, որ «Հարավային օվկիանոս» տերմինը, որը Ժյուլ Վեռնի ժամանակ գոյություն ուներ նշելու առանձին աշխարհագրական միավորը, քսաներորդ դարում վերացվեց, բայց նորից մտցվեց [[2000]] թվականին։
* Նկարագրելով «Նաուտիլուսի» զինապաշարը, [[Ժյուլ Վեռն|Ժյուլ Վեռնը]]ը չհիշատակեց տորպեդները, չնայած որ տորպեդի գաղափարը առաջարկվել է [[1865]] թվականին՝ գրքի հրատարակումից չորս տարի առաջ<ref name="ТРФ">{{cite web|url=http://wunderwaffe.narod.ru/WeaponBook/MO_01/chap02.html|author=Коршунов Ю. Л., Успенский Г. В.|title=Торпеды Российского флота|publisher=Wunderwaffe|accessdate=2014-10-01}}</ref>։ Գոյություն ունի լեգենդ, ըստ որի, երբ Ժյուլ Վեռնը իմանում է տորպեդի հայտնագործության մասին, փորձում է գնել գրքի ողջ տպաքանակը, բայց դա նրան չի հաջողվում<ref>{{cite web|url=http://www.astrohome.ru/index.php/predskazanija-literatorov/4558-prozrenija-i-oshibki-zhjulja-verna|title=Прозрения и ошибки Жюля Верна|publisher=Astrohome.ru|accessdate=2014-10-01}}</ref>։
 
== Էկրանավորում ==