«Ինվարիանտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
չ մանր-մունր, փոխարինվեց: : → ։ (11)
Տող 1.
'''Ինվարիանտություն''' (< {{lang-lat|inva- rians (invariantis)}}- չփոփոխվող), որոշակի պայմանների փոփոխման և ձևափոխությունների ժամանակ [[մաթեմատիկա]]կան և [[ֆիզիկա]]կան մեծությունների անփոփոխ մնալու հատկությունը:հատկությունը։ Ինվարիանտության հետ է կապված բնության այս կամ այն սիմետրիան, իսկ դա, իր հերթին, հանգեցնում է ինվարիանտների, այսինքն՝ պահպանման օրենքների գոյությանը ([[Նյոթերի թեորեմ]]): ։
 
Այսպես, զուգահեռ տեղափոխության (տրանսլյացիայի) նկատմամբ ֆիզիկական օրենքների ինվարիանտություն, որը կապված է եռաչափ տարածության համասեռության հետ, հանգեցնում է մեկուսացված համակարգի շարժման քանակի պահպանման օրենքին:օրենքին։ ժամանակի հաշվարկման սկզբնապահի փոփոխության նկատմամբ ինվարիանտություն, որը կապված է ժամանակի համասեռության հետ, հանգեցնում է մեկուսացված համակարգի էներգիայի պահպանման օրենքին:օրենքին։ ճիշտ նույն ձևով եռաչափ տարածության իզոտրոպությունը (ինվարիանտության պտույտի նկատմամբ) կապված է շարժման քանակի մոմենտի պահպանման օրենքի հետ: հետ։
 
Ֆիզիկական օրենքներն ինվարիանտ են Լորենցի ձևափոխությունների նկատմամբ:նկատմամբ։ Ինվարիանտության հասկացության մեջ կարևոր դեր է կատարում ձևափոխությունների խումբը:խումբը։ Տարբերում են անընդհատ (տրանսլյացիայի ձևափոխություններ) և ընդհատ ([[կոորդինատների համակարգ]]ի հայելային անդրադարձում) խմբեր ու դրանց համապատասխան սիմետրիաներ:սիմետրիաներ։ Վերջին քսան տարիների ընթացքում տարրական մասնիկների ֆիզիկայում հայտնաբերվել է սիմետրիայի ըեդհատ ձևափոխությունների հետ կապված պահպանման օրենքների խախտում (տարածական և կոմբինացված զույգության խախտումը թույլ փոխազդեցությունում):։ Ինվարիանտ շատ մեծությունների պահպանումը և դրանց համապատասխանող սիմետրիաները մոտավոր բնույթ ունեն (օրինակ, իզոտոպ սպինը և համապատասխան իզոտոպ ինվարիանտությունը, մի շարք այլ սիմետրիաներ, որոնք կապված են տարրական մասնիկների ներքին հատկությունների հետ):։ Այդ «խախտված» սիմետրիաների բնույթը հասկանալը տարրական մասնիկների ֆիզիկայի համար կարևոր խնդիր է:է։
{{ՀՍՀ}}

[[Կատեգորիա:Ֆիզիկա]]