8053
edits
«Կաղամախի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Առանց խմբագրման ամփոփման
չ (clean up, փոխարինվեց: → (3) oգտվելով ԱՎԲ) |
|||
|
{{Տաքսոտուփ
|image file = PopulusTremula002.JPG
'''Կաղամախի''', դողդոջուն բարդի (''Populus tremula''), [[ուռազգիներ]]ի ընտանիքի [[բարդի]] ցեղի տերևաթափ երկտուն [[ծառ]]։ Բարձրությունը՝ մինչև 35 մ, տրամագիծը՝ 1 մ։ Տերևները պարզ են, հերթադիր, կլոր կամ լայն կոնաձև, խոշոր անհավասար ատամներով։ Տերևակոթունը երկու կողմից սեղմված է, տափակացած, որի պատճառով տերևներն անընդհատ շարժվում են (այստեղից՝ «դողդոշուն բարդի» անվանումը)։▼
|image title = Կաղամախ
|image descr = Կաղամախ (Populus tremula)
|regnum = Բույսեր
| regnum = Բույսեր
| phylum = [[Ծաղկավորներ]]
| classis = [[Երկշաքիլավորներ]]
| ordo = [[Մարգագետածաղկավորներ]]
| familia = [[Ուռազգիներ]]
| genus = '''Կաղամախ'''
|parent =
|rang =
|latin = Populus tremula
|author = [[L.]], 1753
|syn =
|typus =
|children name =
|children =
|range map =
|range map caption =
|range map width =
|range legend =
|iucnstatus =
|iucn =
|wikispecies = Populus tremula
|commons = Category:Populus tremula
|grin = 29422
}}
'''Կաղամախի''', դողդոջուն բարդի ({{lang-la|Pópulus trémula}}), [[ուռազգիներ]]ի ընտանիքի [[բարդի]] ցեղի տերևաթափ երկտուն [[ծառ]]։
== Կենսաբանկան նկարագիր ==
Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում 80—100 տարի։▼
[[Պատկեր:Illustration Populus tremula0.jpg|thumb|left|{{Бот.илл.|Томе}}]]
▲
▲Ծաղկում է մարտ-ապրիլին, մինչե տերևների բացվելը։ [[Ծաղիկներ]]ը կատվիկներ են։ [[Պտուղ]]ը տուփիկ է։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, արմատային մացառներով։ Աճում է արագ, ապրում
[[Պատկեր:Osina kaluga.JPG|thumb|left|Կաղամախի արտաքին տեսքը]]
== Տարածումը ==
Տարածված է [[Եվրասիա]]յում և Ասիայում, հատկապես ասեղնատերև և լայնատերև տեսակների խառն անտառներում։ [[Հայաստան]]ում հանդիպում Է [[Մարմարիկ (գետ)|Մարմարիկի հովտում]], [[Ապարան]]ում, [[Գառնիի արգելանոց]]ում, [[Վայք]], [[Ախուրյան (Շիրակի մարզ)|Ախուրյանում]], [[Կաղնի|կաղնու]], [[բոխի|բոխու]] և մասամբ [[Հաճարենի|հաճարենու]] անտառներում։
== Օգտագործումը ==
Օգտագործվում է պաշտպանական անտառաբուծության, կանաչապատման մեջ։ Բնափայտը դեղնասպիտակավուն է, թեթև, փափուկ, կիրառվում է լուցկու, թաղանթանյութի, [[Թուղթ (նյութ)|թղթի]] արդյունաբերության, շինարարության մեջ։
Բարդին ունի բուժիչ հատկություն. կեղևը պարունակում է աղաղանյութեր, տերևը՝ վիտամիններ, բողբոջը՝ եթերայուղեր: Աճեցվում է որպես գեղազարդիչ բույս, կիրառվում է փլվածքների, ձորակների, ավազուտների ամրացման և դաշտապաշտպան անտառաշերտեր ստեղծելու նպատակով: Բնափայտը բնամիջուկ չունի, թեթև է, ամուր, կիրառվում է որպես [[շինանյութ]] և [[վառելանյութ]], լուցկու արտադրության մեջ և այլն:
== Գրականություն ==
{{ՀՍՀ}}▼
* ''Гроздова Н. Б., Некрасов В. И., Глоба-Михайленко Д. А.'' Деревья, кустарники и лианы: Справочное пособие. — М.: Лесн. пром-сть, 1986. — С. 287—288.
* ''Иванова Т. Н., Путинцева Л. Ф.'' Лесная кладовая. — Тула: Приок. кн. изд-во, 1993. — С. 55—56.
* ''Скворцов В. Э.'' Учебный атлас. Флора Средней России. — М.: ЧеРо, 2004. — С. 95.
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://linnaeus.nrm.se/flora/di/salica/popul/poputre.html Arne og Anna-Lena Anderberg: ''Den virtuella floran'', Naturhistoriska riksmuseet] {{sv sprog}}
{{ՎՊԵ|Populus tremula}}
▲{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Ուռազգիներ]]
| |||