«Արյունաստեղծում»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Արյունաստեղծում''', [[հեմոպոեզ]] ({{lang-gr|αίμα}} - [[արյուն]] և {{lang-gr|ποίησις}} - պատրաստում, ստեղծում), [[մարդ]]ու և [[կենդանի]]ների օրգանիզմում [[օրգանիզմ]]ում արյան [[բջիջբջիջներ]]ներիի առաջացումը, զարգացումն ու հասունացումը։ Արյունաստեղծումը [[անողնաշարավոր կենդանիներ]]ի օրգանիզմում տեղի է ունենում [[խոռոչ]]այինխոռոչային [[հեղուկ]]ներումհեղուկներում և արյան մեջ, մարդու և [[ողնաշարավոր կենդանի]]ների օրգանիզմում՝ հատուկ արյունաստեղծ օրգաններում ([[ոսկրածուծ]], [[փայծաղ]], [[ավշային հանգույց]]ներ, [[ռեթիկուլո-էնդոթելային համակարգ]])։ [[Սաղմ]]նայինՍաղմնային զարգացում|Սաղմնային զարգացման]] վաղ շրջանում արյան մարմնիկները գոյանում են պտղի մեզենքիմում։[[մեզենքիմ|մեզենքիմում]]։ Ներարգանդային կյանքի հետագա շրջանում գլխավոր արյունաստեղծ օրգանը դառնում է [[լյարդ]]ը, իսկ վերջում՝ ոսկրածուծը։ Օրգանիզմի բնականոն կենսագործունեության պայմաններում անընդհատ տեղի է ունենում արյան բջիջների ստեղծում և ոչնչացում։ Օրինակ՝ [[էրիթրոցիտ]]ների [[կյանք]]ի միջին տևողությունը 100 [[օր]] է, սակայն արյունաստեղծման շնորհիվ նրանց քանակն արյան մեջ մնում է հարաբերականորեն հաստատուն։

Արյունաստեղծման պրոցեսը կարգավորվում է բարդ նյարդա-հումորալնյարդահումորալ ճանապարհներով և սերտորեն կապված է օրգանիզմի [[Նյութափոխանակություն|նյութափոխանակության]], ինչպես նաև ներզատիչ [[ներզատիչ գեղձ|ներզատիչ գեղձերի]]երի և [[ստամոքս-աղիքային համակարգ]]ի գործունեության հետ։ Օրգանիզմում արյան բջիջների, հատկապես էրիթրոցիտների առաջացման համար կարևոր նշանակություն ունեն [[հյուսվածք]]ներումհյուսվածքներում [[Թթվածին|թթվածնի]] մասնակային (պարցիալ) [[ճնշում]]ըճնշումը, սննդի հետ ընդունած որոշ [[սպիտակուց]]ների, [[երկաթ]]ի, [[կոբալտ]]ի, [[ֆոլաթթու|ֆոլաթթվի]], B₆, B₁₂, C վիտամինների և այլ նյութերի յուրացումը։ Վերոհիշյալ նյութերի անբավարարության, զանազան թունավորումների և հիվանդությունների դեպքում առաջանում են արյունաստեղծման խանգարումներ, որոնց հետևանքով փոփոխվում է շրջանառվող արյան բաղադրությունը (տես [[Սակավարյունություն]] և [[Լեյկոզ]])։բաղադրությունը։

[[Կատեգորիա:ԲժշկությունԱրյուն]]